09-2023
Verder in dit nummer: een interview met Joke Hermsen over het verlangen om tegelijk thuis en niet thuis te zijn, een historisch profiel van zwartkijker Herbert Marcuse over waarom onze vrijheid een illusie is, Maarten van Buuren vertelt over de ambities van Nietzsche, en kinderfilosoof Maaike Merckens-Bekkers legt uit hoe kinderen filosoferen. Ten slotte in het katern ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’: wat is waarnemen?
Intuïtie
Tegelijk weten én niet-weten is de zoete paradox van de intuïtie, schrijft hoofdredacteur Coen Simon.
Joke Hermsen: ‘We zijn huismussen en zwervers’
Joke Hermsen schreef een filosofisch memoir over thuis-zijn. ‘Van jongs af aan dacht ik al: mijn ware thuis bevindt zich elders.’
Thuis wordt je bestaan niet in twijfel getrokken
Thuis is een plek van vertrouwdheid, maar dit vertrouwde kan ook verontrustend werken, schrijft Joke Hermsen.
Laura van der Haar: ‘Verliefdheid is als openklappen’
Wat antwoorden denkers van onze tijd op de vier grote vragen van Immanuel Kant? Dit keer: schrijver Laura van der Haar over verwondering.
‘Mensen zoenen al zeker 4500 jaar’
Mensen zoenen al duizenden jaren, ontdekten onderzoekers. Volgens Andreas De Block druist ons gedrag soms tegen evolutionaire functies in.
Verzamelen
Waarom zijn wij mensen soms zo irrationeel en zelfdestructief, vraagt Denker des Vaderlands Marjan Slob zich af.
Moreel dilemma: mogen activisten te ver gaan?
Extreme daden helpen activisten om gezien en gehoord te worden. Maar zijn die daarmee ook gerechtvaardigd?
Spoedcursus: intuïtie
Vier filosofen over de rol van intuïtie bij kennis, moraliteit en kunst.
Portretten: intuïtie
Een muzikant, een wetenschapper, een boer en een huisarts over de vraag: wat is intuïtie? ‘In je darmen zit evenveel kennis als in je hoofd.’
Wat we weten zonder te weten
We beschouwen intuïtie vaak als een vaag onderbuikgevoel of een spirituele waarheid. Maar onze intuïtie is eigenlijk heel intelligent.
Forceer de zaken niet met je denken
Volg de weg van de minste weerstand, leert het taoïsme. Je moet je afstemmen op je omgeving, waardoor je steeds intuïtiever kunt handelen.
‘Kleuters kunnen prima filosoferen’
Om filosofie te beoefenen hoef je geen volwassene te zijn, weet kinderfilosoof Maaike Merckens-Bekkers. En het is ook nog eens goed voor kinderen.
Ethiek begint op straat en aan de keukentafel
Is het een privilege om met ethiek bezig te zijn? Miriam Rasch ziet het eerder als een verantwoordelijkheid.
‘Volgens Nietzsche is de moraal een machtsstrijd’
Maarten van Buuren verzorgde de nieuwe vertaling van Voorbij goed en kwaad. ‘Nietzsches filosofie kun je niet losdenken van zijn leven.’
Herbert Marcuse, de zinderende zwartkijker
De Duitse filosoof Herbert Marcuse (1898-1979) redeneerde dat de vrijheid in het Westen een illusie was en onze verlangens onecht.
Filosofie is makkelijker als je denkt: waarnemen
In ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’ helpen we u in vijf stappen op weg in het zelf leren denken. Dit keer: waarnemen.
‘Niet altijd’
Praktisch filosoof Elke Wiss stelt elke maand vragen bij stellige uitspraken die ze tegenkomt.
De moraal ligt diep
Hanno Sauer schreef een fascinerende geschiedenis van het geweten.
Niet meer dan logisch
In de grappige debuutroman van cabaretier Janneke de Bijl speelt logica een belangrijke rol. Toch voelt het ook als genrevermenging.
Oordelen over het kwaad
Ian Buruma geeft een overzichtelijke inleiding op het denken van Arendt over het kwaad, vindt Hans Achterhuis. Maar toch gaat Buruma de mist in.
Boekenkast september 2023
De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van dol op data tot een lofzang op luiheid.
Spelen
Hoe gewoon is het menselijk gewoon? Coen Simon en Bianca Sistermans kijken eens goed in woord en beeld. Dit keer: spelen.
Comedium
Tekenaar Argibald maakt elke maand een filosofisch getinte cartoon. Dit keer: comedium.
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine.
