Disciplines
Artikelen over
Esthetica
Het Griekse αισθησις (aisthesis) betekent ‘waarneming’, maar dan wel in de ruimste zin. Het kan om een zintuigelijke waarneming gaan, maar ook om een gevoel. Elke indruk in het zielenleven valt hier eigenlijk onder. Esthetica, ook wel ‘esthetiek’ genoemd, is dan de leer van de waarneming. In het bijzonder is de esthetica geïnteresseerd in de… Read More
Ethiek
Ethiek is een van basisonderwerpen van de filosofie. Van het Griekse ἦθος (èthos – norm of gewoonte) slaat ethiek op normen, waarden, gebruiken of gewoonten. De ethiek is dus de leer van wat ethisch of moreel is. De ethiek is geïnteresseerd in wat goede of kwade daden, levensstijlen of gedachten zijn – wat… Read More
Filosofische antropologie
De mens wekt al sinds het begin van de wijsbegeerte verwondering op. Wat definieert onze menselijkheid ten diepste? En hoe moeten we kijken naar de processen die zich in ons afspelen, zoals rationaliteit, het gevoelsleven of het verlangen? Wat is het juist dat de mens zo uniek maakt onder de… Read More
Geschiedfilosofie
De geschiedfilosofie bestudeert zowel de geschiedenis van de mensheid als de geschiedschrijving. De historiografie bezint zich dan weer uitsluitend over de methoden en technieken van de geschiedschrijving. De geschiedfilosofie is niet hetzelfde als de geschiedenis van de filosofie. Dit laatste is een historisch overzicht van filosofische stromingen en filosofen. De… Read More
Godsdienstfilosofie
God krijgt bij veel filosofen een belangrijke plaats in het metafysische systeem of kosmologie. God is dan soms de onbewogen beweger die de oorsprong en doeloorzaak is van alle verandering, het hoogste zijnde, de idee van het Goede, het Ware en het Schone, of kortweg de idee volmaaktheid en oneindigheid. De godsdienstfilosofie probeert… Read More
Kenleer
‘Wat is waarheid?’ is de kernvraag van de epistemologie. Het Griekse ἐπιστήμη (epistèmè) betekent ‘weten’ of ‘kennis’. Epistemologie is dan de leer van het weten of de kennis en richt zich op de vraag naar waarheid of zekerheid. Wat is ware kennis? Wat is de grond van de waarheid? Waarvan… Read More
Metafysica
Metafysica betekent letterlijk ‘na’ of ‘voorbij’ (meta of μετα) de fysica (φυσις), waarbij ‘fysica’ de natuur of de empirisch waarneembare werkelijkheid omvat: alles wat door de wetenschappen wordt bestudeerd. De metafysica neemt zich dus de omvangrijke taak voor om rekening te houden met alles wat de wetenschap ontdekt en vervolgens te vragen naar wat… Read More
Politieke filosofie
‘Wat is politiek?’ is een kernvraag van de politieke filosofie. Het antwoord op die vraag zal voor een groot deel bepalen hoe een auteur een politieke filosofie ontwikkelt. Bij politiek denken we echter in eerste instantie aan politieke systemen of instituties, zoals het parlement, politieke partijen of heersers. Om de… Read More
Taalfilosofie
In de eerste plaats betreft het onderzoeksdomein van de taalfilosofie de taal. Typische vragen van de taalfilosofie gaan dan over betekenis, zinsbouw of communicatie. Hoe krijgen woorden hun betekenis? Waarnaar verwijzen woorden? Wat is belang van grammatica en syntaxis? Hoe verloopt (succesvolle) communicatie? De taalfilosofie bestudeert de taal echter zelden… Read More
Wetenschapsfilosofie
De wetenschapsfilosofie is de discipline van de wijsbegeerte die onderzoekt hoe de wetenschap te werk gaat en tot kennis komt. Ze probeert dus zowel het wetenschappelijke bedrijf te beschrijven – dat kan historisch zijn, maar ook op grond van methoden en technieken – als te beoordelen. Voldoen wetenschappelijke waarheden wel… Read More