Quote
“"God is dood! God blijft dood! En wij hebben hem gedood! Waar vinden wij troost, wij moordenaars aller moordenaars?"”
“Alles wat mij niet doodt, maakt mij sterker.”
Friedrich Nietzsche is een invloedrijke filosoof van de moderne tijd. De negentiende-eeuwse Duitse denker staat bekend om zijn kritiek op de christelijke moraal en analyse van het nihilisme.
Geboren in een familie van dominees, wordt de jonge Nietzsche na de vroege dood van zijn vader opgevoed door zijn moeder, oma en twee tantes. Nietzsche stopt al snel met theologie om met succes verder te gaan met klassieke filologie: op 24-jarige leeftijd is hij hoogleraar aan de Universiteit van Bazel. Zijn eerste boek De geboorte van de tragedie bevat de thema’s die Nietzsches hele werk karakteriseren: onvrede met de westerse cultuur, de superioriteit van de Griekse kunst, de zoektocht naar een remedie tegen het nihilisme.
Na de breuk met componist Richard Wagner, zijn vriend en mentor, breekt voor Nietzsche een moeilijke, maar vruchtbare tijd aan: slechte gezondheid, eenzaamheid en afwijzing culmineren in het grootse werk Aldus sprak Zarathoestra waarin Nietzsche zichzelf en de mens tracht te overwinnen. Het boek verhaalt van de profeet Zarathoestra die uit de bergen neerdaalt om onder de mensen een nieuwe moraal te verkondigen, een die niet zijn heil verwacht van het hiernamaals, maar in het hier en nu durft te leven, met al zijn lijden en willlekeur. God is immers dood, schrijft Nietzsche in De vrolijke wetenschap, en dat betekent dat ook de christelijke waarden krachteloos zijn geworden.
In De genealogie van de moraal gaat Nietzsche dieper in op de oorsprong van goed en kwaad. Volgens hem is moraal een uitvinding van slaven, die al wat sterk en machtig is – de heren – het etiket ‘slecht’ hebben gegeven om zich zo van hun voortbestaan te verzekeren. Nu deze moraal uitgeput is, acht Nietzsche de cultuur ziek, een diagnose die hij niet enthousiast verwelkomt: Nietzsche waarschuwt voor een eeuw van barbarij.
In 1889 stort Nietzsche geestelijk ineen, nadat hij een paard mishandeld ziet, en zal niet meer bekomen van zijn geestelijke instorting. Hij sterft elf jaar later, zijn zus Elisabeth begraaft hem naast zijn vader bij de kerk in zijn geboortedorp Röcken.
Geïnspireerd door Friedrich Nietzsche

Lou Andreas-Salomé

Patricia De Martelaere

Jacques Derrida

Judith Butler

Peter Sloterdijk

Michel Foucault

Martin Heidegger

Gilles Deleuze
Relevante berichten


6 aforismen van Nietzsche die je gelezen moet hebben
We vroegen Nietzsche-kenner Paul van Tongeren om zijn favoriete aforismen te kiezen uit Nietzsche’s ‘De vrolijke wetenschap’. Na wikken en wegen zijn dit de zes waar hij op uit kwam.


Nietzsches analyse van het Europese nihilisme
Aan het eind van Zur Genealogie der Moral kondigt Nietzsche aan dat hij later een boek zal schrijven over ‘de geschiedenis van het Europese nihilisme’ (gm iii.27). Dat boek is er nooit gekomen, althans niet van Nietzsches hand. Het enige wat we hebben zijn de aantekeningen daarvoor in zijn nalatenschap. Een van die notities is het beroemde ‘Lenzer Heide Ontwerp’ (lh), een tekst waaraan Nietzsche zelf de titel Het Europese nihilisme gaf. Nadat Nietzsche de winter van 1886/87 in Nice had doorgebracht, trok hij in het voorjaar weer richting Zwitserland om zich voor de zomer in Sils Maria te vestigen. In Nice had hij juist Dostojevski ontdekt, van wie hij onder andere de Aantekeningen uit het ondergrondse las, een boek dat een zeer kritische psychologie van de nihilist bevat. Op zijn reis naar het Engadin bleef Nietzsche steken omdat het in het hooggebergte nog te koud was en de Julier-pas nog niet sneeuwvrij. Tijdens zijn gedwongen oponthoud in Lenzer Heide noteerde hij deze tekst, aan de hand waarvan we nu een paar elementen van Nietzsches analyse van het Europese nihilisme belichten. Read More


Spijtloos leven met Nietzsche
Spijt is een machteloos gevoel, vooral als het de vorm aanneemt van ‘had ik maar…’. Een leven vol spijt is te voorkomen met Nietzsches schaal van wederkeer. Wie in een overvolle tram per ongeluk op iemands tenen staat, maakt een simpel verontschuldigend gebaar of zegt sorry. Na deze even korte… Read More


Alle goden zijn dood, leve de übermensch
In zijn grootste eenzaamheid introduceerde Friedrich Nietzsche het personage Zarathoestra, een mysterieuze profeet die het leven na de dood van god opnieuw zin kon geven. Tekst loopt door onder afbeelding Illustratie: Hajo de Reiger In november 1882 vertrok Nietzsche uit Basel naar Genua, de geboorteplaats… Read More