Quote
“Waarom bestaat er iets en niet niets? Dat is de vraag”
In zijn hoofdwerk Sein und Zeit stelt Martin Heidegger de zijnsvraag opnieuw aan de orde. Wat is de zin van zijn en hoe krijgen we er zicht op? Voor Heidegger is de mens, die hij karakteriseert als Dasein (er-zijn), het uitgangspunt van zijn studie. Er-zijn betekent altijd al ergens zijn. De mens is altijd in-de-wereld, die hem betekenis en samenhang verschaft. Pre-reflexief gaat de mens met ‘de zijnden’ om. Heidegger bekritiseert de geschiedenis van de filosofie, die te veel gericht is op de mens als ‘animal rationale’, als denkend ding. Maar het contemplatieve of wetenschappelijk beschouwen van dingen is een secundaire modus, die pas na onze spontane verhouding met de zijnden ontstaat. Het denken mag niet verabsoluteerd worden.
Zijnsvergetelheid
Volgens Heidegger is de zin (of betekenis) van ‘zijn’ de tijd. Verleden, heden en toekomst keren op het niveau van het Dasein terug als ‘geworpenheid’, ‘articulatie’ en ‘ontwerp’. De mens is geworpen in een bepaalde omgeving, maar is zichzelf vooruit in het ontwerpen van zijn eigen leven. Deze twee momenten komen samen in het heden, de articulatie. De authentieke mens leeft zijn leven in het besef van een Sein-zum-Tode. Later probeert Martin Heidegger het zijn zelf te laten spreken en oefent hij zich in Gelassenheit: het zijn zal van zich doen spreken voor zover wij ons daarvoor openstellen. Deze stellingname gaat gepaard met een fundamentele kritiek op de moderne, gemechaniseerde en eendimensionale wereld die in het teken staat van ‘zijnsvergetelheid‘.
Meer lezen over Heidegger en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Geïnspireerd door Martin Heidegger
Maurice Merleau-Ponty
Herbert Marcuse
Jacques Derrida
Emmanuel Levinas
Charles Taylor
Byung-Chul Han
Jean-Paul Sartre
Hannah Arendt
Relevante berichten
Heidegger jaagt op de structuren van zijn en tijd
De invloedrijke en omstreden filosoof Martin Heidegger was in de ban van ervaring. Hoe bouw je een filosofie over iets ongrijpbaars?
Sein und Zeit, de Alpe d’Huez van de filosofie
Heideggers Sein und Zeit is een grote filosofische uitdaging. Ad Verbrugge schreef een gids waarmee je het meesterwerk kunt bedwingen.
Zinloze vragen die ertoe doen
Zoals Heidegger zich herkende in Hölderlins metaforen, zo vond Jannah Loontjens iets van zichzelf in Heideggers metafysische gedachtegoed.
Heidegger en zijn kinderen
De intellectuele pupillen van Heidegger worstelden met zijn bewondering voor het Derde Rijk.