George Berkeley
Gilles Deleuze
Gottfried Wilhelm Leibniz
Quote
“In werkelijkheid weten wij niets, want de waarheid ligt in de diepte.”
“Een rizoom begint niet en eindigt niet, maar is altijd in het midden, tussen de dingen in, intermezzo.”
Gilles Deleuze zet zich af tegen wat hij het westerse “boomdenken” noemt. Dit is een manier van denken die op zoek is naar wortels, naar de bron (bijvoorbeeld “de taal” of “het zijn”). Hier tegenover stelt Deleuze een nieuw soort denken dat zich niet laat verleiden tot diepzinnigheid maar zich gedraagt als een rizoom: een wijdvertakt wortelstelsel dat altijd aan de oppervlakte blijft.
Deleuze is geen makkelijk leesbare filosoof. Dat komt doordat hij zich verzet tegen het conventionele ‘beeld van het denken’. Dit beeld van het denken veronderstelt een subject dat de wereld in ideeën en begrippen vat. De veranderlijke, permanent in wording zijnde materiële werkelijkheid wordt hier ondergeschikt gemaakt aan de representatie, aan de waarneembare en/of denkbare vorm ervan. Filosoferen komt voor Deleuze weliswaar neer op concepten creëren en uitvinden, maar dit gebeurt niet vanuit een intentioneel denkend subject, maar vanuit een onpersoonlijke, pre-individuele ‘intuïtie’. De nieuwe concepten in de filosofie van Deleuze zijn een effect van de ontmoeting met gebeurtenissen. Ze zijn geen reflectie op of representatie van objecten. Zowel het subject, de mens, als het object is van deze concepten een afgeleide.
Relevante berichten
Laurent Binet: ‘Wie spreekt er eigenlijk als ik spreek?’
Laurent Binet schreef een hilarische roman over de typisch Franse filosofen, hun hedonisme, en hun onhebbelijkheden. ‘Mijn boek is een hommage aan de periode waarin het Franse denken op z’n top was.’ De Franse schrijver Laurent Binet, gevierd auteur van onder meer De zevende functie van taal, drinkt relaxed een… Read More
Train je lichaam, maar doe het achteloos
We trainen ons lichaam om indruk te maken. Stephan Sanders leerde dat het anders kan. De filosoof Frits Staal is bij de eerste ontmoeting een legende voor mij. Legende, afgeleid van het Latijn ‘legenda’, het gerundivum, met als betekenis ‘wat gelezen moet worden.’ Ik was als jongen een boekenwurm, zoals… Read More
Kafka: een kooi ging eens een vogel zoeken
De eerste jaren van de Grote Oorlog werkte Franz Kafka aan zijn wereldberoemde roman Der Proceß. Als werknemer van een verzekeringsinstituut was hij zich bewust van de gruwelen van de strijd. Toch zag hij geen mogelijkheid tot ontsnappen.
Het diepste is de huid: oppervlakte en diepte ooit en nu
Toen ik nog een kind was, kwam ik regelmatig op het plaatselijke marktplein. Daar stond iedere week een man van middelbare leeftijd, zo te zien een kleine beroepsoplichter die van alles in de aanbieding had, in het bijzonder zilverlak. Hij liet zien hoe men met hulp van dit magische middel… Read More
