Klassieke Oudheid
Waarom we moeten leren om te ‘ontweten’
Menno van der Veen ziet dat de mens geneigd is zich in te graven in vertrouwde kennis en zelfbeelden. Met socratische bezinning wil hij dit ‘loopgraafweten’ te lijf gaan. Een pleidooi voor ontweten. En een spoedcursus.
Striptekenaar Barbara Stok en filosoof Marije Martijn over de cynische levensfilosofie van Hipparchia
Dat een filosoof als Hipparchia relatief onbekend is, hoeft geen belemmering te zijn om haar verhaal te vertellen. Striptekenaar Barbara Stok en filosoof Marije Martijn over de cynische levensfilosofie van de vrouw die verliefd werd op de woorden en het leven. Beeld Barbara Stok Nooit van Hipparchia gehoord? Dat is… Read More
Hoe de zelfhulpwereld met de stoïcijnen aan de haal ging
De stoïcijnen zijn populair. Cursussen en zelfhulpboeken zetten uiteen hoe hun gedachtegoed, dat ons leert om gelijkmoedig te zijn, kan worden ingezet om een succesvoller leven te leiden. Maar de stoïcijnen streefden juist naar nederigheid, niet naar succes. Als er één filosofie is die je kan helpen om meester te… Read More
Het overvloedige zijn
Volgens de hellenistische filosoof Plotinus vloeit het Ene, bron van al het zijn, als water uit een fontein over in geest en ziel. Om terug te keren naar de bron moet je het materiële overstijgen. Beeld Hajo de Reijger De mens kan door de deugd naar de geest gaan en… Read More
De filosoof die woonde in een wijnvat
Aan beleefdheid en andere conventies deed Diogenes niet. Al choquerend haalde hij Grieken in de vierde eeuw voor Christus over om sober te leven. Zonder huis en andere ballast. Beeld Hajo de Reijger Leest u dit glossy magazine in een gemakkelijke stoel of op een comfortabele bank? Ligt er een… Read More
De wereld van de misleide geest
Bestaan de dingen die we zien, ruiken, voelen en proeven wel echt, of zijn ze een product van onze geest? Met die vraag van Parmenides en Zeno houdt de filosofie zich al 2500 jaar bezig. Kent u die van de schildpad en de Griekse held Achilles? Het langzame dier daagde… Read More
Ik denk dus ik voel
Verstand en gevoel worden in het alledaagse spraakgebruik tegenover elkaar gesteld. Je hebt het denken en je hebt emoties. Miriam van Reijen betoogt dat voelen niet tegenover denken staat, maar een gevolg is van een bepaalde manier van denken. Beeld: Annemarijn Alons In het alledaagse taalgebruik, en… Read More
Historisch profiel: Xenophon, Socrates’ praktische leerling
Voor Plato’s tijdgenoot Xenophon was nuttig zijn en goed werk doen het belangrijkste in het leven. Beeld: Hajo de Reiger Xenophon was niet een van de drie grote filosofen uit de Griekse Oudheid: Socrates, Plato en Aristoteles. Net als Plato was hij een leerling van Socrates,… Read More
Leren van Oedipus en Odysseus
Wat hebben Hegel, Nietzsche en Camus gemeen? Ze gebruikten bekende mythen om hun filosofie uit te leggen. We zetten een aantal van zulke ‘filosofische’ mythen op een rij. Odysseus laat zich vastbinden tegen verleidelijke Sirenen Odysseus – de bedenker van het paard van… Read More
De islam verlicht, geloof je het zelf?
Filosoof en theoloog Gerko Tempelman krijgt de vraag wekelijks: is de islam toe aan een verlichting? Hij analyseert vier totaal verschillende antwoorden op die vraag. In de afgelopen jaren gaf ik vele cursussen over de filosofische traditie van de islam. Steevast kreeg ik de vraag: ‘Is de… Read More