12-2023
Verder in dit nummer: een interview met filosoof van de prehistorie Corijn van Mazijk over het denken van Neanderthalers, een historisch profiel van de liefdevolle analyticus Harry Frankfurt die meende dat je pas vrij bent als je kunt willen wat je wilt, Svenja Flasspöhler legt in een vraaggesprek uit waarom gevoeligheid soms leidt tot geweld, en topambtenaar en filosoof Erik Pool vertelt hoe hij de honderdveertigduizend ambtenaren onder zijn hoede morele moed bijbrengt. Ten slotte gaat het in het katern ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’ over de vraag: wat is techniek?
Kun je echt geloven niet te geloven?
Ondanks allerlei tekens van gene zijde is hoofdredacteur Coen Simon nooit gaan geloven. Al is niet-geloven makkelijker gezegd dan gedaan.
‘Waarom begon hij zich zoals wij te gedragen?’
Filosoof Corijn van Mazijk doet onderzoek naar het bewustzijn van de prehistorische mens. ‘Ook een Neanderthaler had een wereld.’
Janneke de Bijl: ‘Je kunt ook de verkeerde kant op nadenken’
Wat antwoorden denkers van onze tijd op de vier grote vragen van Immanuel Kant? Dit keer: cabaretier Janneke de Bijl (1982) over redeneren.
‘Nederlandse buitenlandmissies hebben nauwelijks succes’
Nederlandse buitenlandmissies brengen nauwelijks stabiliteit en veiligheid. Dat komt doordat geweld macht kapotmaakt, zegt Hans Achterhuis.
Griezelen over ChatGPT speelt Big Tech in de kaart
Griezelverhalen over AI trekken de aandacht weg van de gevaren die wel degelijk aan technologie kleven, schrijft Denker des Vaderlands Marjan Slob.
Moreel dilemma: moet taal altijd inclusief zijn?
Het Nederlands is van iedereen: alle taalgebruikers moeten zich erin erkend voelen. Maar kun je er wel voor zorgen dat dat zo is?
Spoedcursus: godsbewijzen
Vier filosofen, vier godsbewijzen.
‘Religie is ontstaan omdat dat nuttig was’
Het is een grote misvatting dat het leven alleen maar zin krijgt door religie, meent de atheïstische filosoof Herman Philipse.
Fluiten in het donker
Een gelovige is een zwakkeling, geneigd tot alle levensangst, schrijft dichter en belijdend gelovige Willem Jan Otten.
Geloven met hart en rede
Volgens Kant, Wittgenstein en Kierkegaard draait geloven helemaal niet om zekerheid – integendeel.
Erik Pool: ‘Probeer vragen te stellen zonder te oordelen’
Erik Pool probeert bij bijna 140.000 ambtenaren het ethisch bewustzijn te versterken. ‘Een goed gesprek creëert ruimte voor reflectie.’
Resignatie
De term ‘resignatie’ blijft Miriam Rasch fascineren. ‘Je legt niet je functie neer, maar eerder jezelf.’
Svenja Flasspöhler: ‘Verzachting leidt altijd ook tot verruwing’
We houden veel meer rekening met de gevoelens van anderen dan vroeger, zegt Svenja Flasspöhler. Maar die ontwikkeling heeft een keerzijde.
Harry Frankfurt, de analyticus van de vrije wil
Je bent vrij als je kunt willen wat je wilt, dacht Harry Frankfurt. Hij richtte zijn analytische geest op doodgewone en diepmenselijke thema’s.
Filosofie is makkelijker als je denkt: wat is techniek?
In ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’ helpen we u in vijf stappen op weg in het zelf leren denken. Dit keer: wat is techniek?
‘Je krijgt er zoveel voor terug!’
Praktisch filosoof Elke Wiss stelt elke maand vragen bij stellige uitspraken die ze tegenkomt.
De mens is (g)een parasiet | recensie
Leven betekent veel nemen en weinig teruggeven, stelt Michel Serres in cultklassieker De parasiet. Een scherpzinnig boek, vindt Alicja Gescinska.
Betekenis als verbondenheid | recensie
Jeremy Lent combineert wetenschappelijke inzichten met niet-westerse wijsheden om een alternatieve maatschappij te schetsen.
Ta-ta-ta-taaa | recensie
Na het lezen van het nieuwe boek van filosoof Jos Kessels heb je zin om naar muziek te luisteren – en naar de diepe waarheid die daarin schuilt.
Boekenkast december 2023
De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van fake feminisme tot vragen over vlinders.
Klimmen
Hoe gewoon is het menselijk gewoon? Coen Simon en Bianca Sistermans kijken eens goed in woord en beeld. Dit keer: klimmen.
De hand van God
Tekenaar Argibald maakt elke maand een filosofisch getinte cartoon. Dit keer: de hand van God.
Ontdek Filosofie Magazine de eerste maand gratis!
Probeer een (online) abonnement voor minimaal 3 maanden en ontvang de eerste maand gratis!