Home 12-2021
Filosofie Magazine - December 2021

12-2021

Films, boeken en artiesten worden gecanceld; onze taal moet gezuiverd worden. De filosofische canon zit vol witte, westerse mannen. Bevrijdt de ‘woke’-beweging ons van maatschappelijke misstanden? Of durven we straks niet meer hardop te denken?

 

 

Cover afbeelding voor 12-2021
Hoofdredacteur Coen Simon: Is gekwetst zijn een legitieme reden voor een aanklacht?
Hoofdredacteur Coen Simon: Is gekwetst zijn een legitieme reden voor een aanklacht?
Column

Hoofdredacteur Coen Simon: Is gekwetst zijn een legitieme reden voor een aanklacht?

Toen mijn dochter op de basisschool zat, en het begrip ‘zwartepietendebat’ nog niet bestond, wilde ze, net als haar vader ooit had gedaan, haar klasgenoten verrassen door de school binnen te stormen als Zwarte Piet met een jute zak strooigoed. We hadden haar, met de juf in het complot, zogenaamd… Read More

Lees meer
Melanie Joy: ‘Dieren eten wordt gezien als feit, niet als keuze’
Melanie Joy: ‘Dieren eten wordt gezien als feit, niet als keuze’
Interview

Melanie Joy: ‘Dieren eten wordt gezien als feit, niet als keuze’

Vroeger aaide psycholoog Melanie Joy met de ene hand haar hond, terwijl ze met de andere een karbonade at. Tot ze de tegenstrijdigheid daarvan inzag. Ze schreef een boek over ‘de onzichtbare filosofie’ van het carnisme: de ideologie van dieren eten. Stel, je zit aan tafel bij een etentje, en… Read More

Lees meer
Midas Dekkers bioloog soorten
Midas Dekkers bioloog soorten
4 vragen

Midas Dekkers: ‘De mens is één soort, met betekenisvolle verschillen’

Wat antwoorden denkers van onze tijd op de vier grote vragen van Immanuel Kant? Dit keer: bioloog Midas Dekkers (1946) over mensenrassen.

Lees meer
Cognitiewetenschapper Jelle Zuidema vraagt zich af of muziek zich verspreidt als virus
Cognitiewetenschapper Jelle Zuidema vraagt zich af of muziek zich verspreidt als virus
Alternatieve feiten
Voor leden

Cognitiewetenschapper Jelle Zuidema vraagt zich af of muziek zich verspreidt als virus

De wiskundige modellen die verspreiding van virussen beschrijven, kunnen ook op muziek worden toegepast, stelt onderzoek. Cognitiewetenschapper Jelle Zuidema vraagt zich af of muziek zich verspreidt van mens op mens als een virus, of via de radio.

Lees meer
Paul van Tongeren: ‘Zonder betekenis blijven alleen nietszeggende maten over’
Paul van Tongeren: ‘Zonder betekenis blijven alleen nietszeggende maten over’
Column

Paul van Tongeren: ‘Zonder betekenis blijven alleen nietszeggende maten over’

De belangstelling voor filosofie is groot in onze samenleving. Volgens sommigen zou die belangstelling voortkomen uit het verdwijnen van zowel de religie als de grote seculiere ideologieën. Een sterke behoefte aan zingeving zou daarvan het gevolg zijn. Men neemt dan aan dat religies en ideologieën een zin aanboden, maar dat… Read More

Lees meer
Moreel dilemma: moeten grote bedrijven activistisch zijn?
Moreel dilemma: moeten grote bedrijven activistisch zijn?
Moreel dilemma
Voor leden

Moreel dilemma: moeten grote bedrijven activistisch zijn?

LGBTQ-tompoezen bij de HEMA, Black Lives Matters-activisten in Nike-reclames. Grote bedrijven nemen steeds vaker een ideologisch standpunt in. Is dat wenselijk?

Lees meer
Wat woke betekent
Wat woke betekent
Taal
Voor leden

Wat woke betekent

U bedoelde het zo goed, en toch trapt u op woke tenen. Het zou al helpen als u weet wat ‘woke’ betekent. Filosoof, dichter en vertaler Bas Belleman wil met een verklarende woordenlijst het vuur niet verder opstoken. ‘Woke is een instrument om te denken.’ Beeld Nanne Meulendijks Dit stuk… Read More

Lees meer
Is cancel culture verwerpelijk? Nietzsche zou zeggen van niet
Is cancel culture verwerpelijk? Nietzsche zou zeggen van niet
Essay

Is cancel culture verwerpelijk? Nietzsche zou zeggen van niet

De woke-beweging zou ervoor zorgen dat we geen open debat meer kunnen voeren en dat kunst niet meer controversieel mag zijn. Klopt dat beeld wel? Nietzsche laat zien dat een discussie over nieuwe waarden noodzakelijk is om onze eigen ondergang te voorkomen. Beeld Flight Deck 53 Op 6 juni 2020… Read More

Lees meer
put nanne meulendijks illustratie mensen
put nanne meulendijks illustratie mensen
Voor leden

Is het tijd voor een nieuwe filosofische canon?

Te mannelijk, te wit, te westers: de klassieke filosofische canon ligt al een tijd onder vuur. Is het tijd om de canon te herzien?

Lees meer
Walter Weyns: ‘Woke is naast een maatschappelijke beweging ook een genezingsproces’
Walter Weyns: ‘Woke is naast een maatschappelijke beweging ook een genezingsproces’
Interview
Voor leden

Walter Weyns: ‘Woke is naast een maatschappelijke beweging ook een genezingsproces’

Cultuursocioloog en witte man Walter Weyns heeft bewondering voor de strijd voor rechtvaardigheid die de woke-beweging aangaat. Maar belangrijker vindt hij het om de woke mens te vatten. En die valt niet te begrijpen in abstracties.

Lees meer
De dood van Seneca Manuel Dominguez Sánchez stoïcijnen
De dood van Seneca Manuel Dominguez Sánchez stoïcijnen
Essay

Hoe de zelfhulpwereld met de stoïcijnen aan de haal ging

Talloze zelfhulpboeken zetten uiteen hoe we door de stoïcijnen succesvoller kunnen worden. Maar de stoïcijnen streefden juist naar nederigheid.

Lees meer
Waarom het problematisch is dat algoritmes geen schuldgevoel hebben
Waarom het problematisch is dat algoritmes geen schuldgevoel hebben
Mens en techniek

Waarom het problematisch is dat algoritmes geen schuldgevoel hebben

Wie is er verantwoordelijk voor de beslissingen die algoritmes nemen?

Lees meer
Miriam Rasch: ‘Ik werd overvallen door het hostess-syndroom’
Miriam Rasch: ‘Ik werd overvallen door het hostess-syndroom’
Column

Miriam Rasch: ‘Ik werd overvallen door het hostess-syndroom’

Je moest naar een nummer bellen en werd dan gekoppeld aan een vreemde. Drie kwartier praten was de bedoeling, samen de diepte in met alleen wat vragen en de stem van de ander als houvast. Als twintiger had ik last van bel-angst. Je wist nooit zeker wie er ging opnemen,… Read More

Lees meer
Bo Tarenskeen theatermaker acteur
Bo Tarenskeen theatermaker acteur
Interview
Voor leden

Bo Tarenskeen: ‘Ik laat Wittgenstein niet over de klimaatcrisis praten’

Wittgensteins Tractatus reisde met acteur Bo Tarenskeen mee van de ene opleiding naar de andere, zoals Wittgenstein zelf zijn Tolstoj meedroeg door de loopgraven. Nu is er een elfdelige voorstelling over de illustere Oostenrijkse filosoof. ‘Ik spreek dóór hem in deze tijd.’

Lees meer
De werkelijke prijs van ons voedsel berekenen klinkt mooi, maar we schieten er niets mee op
De werkelijke prijs van ons voedsel berekenen klinkt mooi, maar we schieten er niets mee op
Voor leden

De werkelijke prijs van ons voedsel berekenen klinkt mooi, maar we schieten er niets mee op

De werkelijke prijs van voedsel berekenen zou de productie en consumptie ervan duurzamer maken. Maar kun je de waarde van de natuur wel uitdrukken in euro’s? Het laatste deel van een serie over voedsel. De manier waarop we voedsel produceren en consumeren is niet duurzaam. We schaden het milieu ermee… Read More

Lees meer
Arne Naess filosoof
Arne Naess filosoof
Historisch Profiel
Voor leden

Arne Naess was de eerste optimistische ecosoof

De Noorse filosoof Arne Naess voelde zich zo verbonden met de natuur dat hij een berg bijna als zijn vader beschouwde. Vanuit die ervaring ontwikkelde hij zijn diepe ecologie.

Lees meer
Elke Wiss vraagt zich af of we lichamen van nature langs de lat van perfectie leggen
Elke Wiss vraagt zich af of we lichamen van nature langs de lat van perfectie leggen
Column

Elke Wiss vraagt zich af of we lichamen van nature langs de lat van perfectie leggen

Net als menig andere Nederlander vind ik weleens van die catalogus-achtige situaties in mijn brievenbus. Niet zelden is dat een catalogus met kleding, van een winkel waar ik ooit eens een keer iets heb besteld. Doorgaans vliegen ze direct richting oud papier, soms blader ik er wat doorheen. In dit… Read More

Lees meer
Hannah Arendt filosoof the human condition het leven van de geest
Hannah Arendt filosoof the human condition het leven van de geest
Recensie
Voor leden

Hannah Arendt voorzag jodenhaat van de juiste historisch context

Hannah Arendt wilde het antisemitisme begrijpen en voorzag het daarom van de juiste historische context.

Lees meer
Simone Weil streetart graffiti filosoof mystica
Simone Weil streetart graffiti filosoof mystica
Recensie

Een prikkelende introductie in Simone Weils denken over rechtvaardigheid

Een vertaalde essaybundel vormt een mooie, prikkelende introductie tot het denken van filosoof Simone Weil.

Lees meer
Mystieke ervaring is niet gemakkelijk in woorden te vangen
Mystieke ervaring is niet gemakkelijk in woorden te vangen
Recensie
Voor leden

Mystieke ervaring is niet gemakkelijk in woorden te vangen

Twee essaybundels belichten de spanning tussen de verlossing van een mystieke ervaring en de weigering dit onderwerp ter sprake te brengen. De juiste woorden geven aan zo’n ervaring blijkt nog niet gemakkelijk. Een journalist vroeg eens aan dichter Saskia de Jong: ‘Hebt u weleens een mystieke ervaring gehad?’ Haar antwoord… Read More

Lees meer
Joan de Ruiter filosoof docent filosofie cultuurrelativisme
Joan de Ruiter filosoof docent filosofie cultuurrelativisme
Interview

Joan de Ruijter ontdekte de gemakzucht van haar cultuurrelativisme

Joan de Ruijter (46) is filosofiedocent en schrijver. Onlangs verscheen haar filosofische young adult roman Lupus.

Lees meer