04-2017
De Stelling: Pluraliteit is de voorwaarde voor menselijkheid
Alicja Gescinska Politiek filosofe en auteur Pluraliteit is een absolute voorwaarde voor menselijkheid. Nochtans leven we in een tijd waarin aan woorden als ‘pluraliteit’ en ‘verscheidenheid’ voor velen een negatieve bijklank kleeft. Dat is zorgwekkend, want het verlangen naar homogeniteit is een bedreiging voor onze menselijkheid. Het… Read More
Het Experiment: Waarom we maar blijven roken
De overheid wil dat we een autogordel dragen, stoppen met roken of gezonder eten. Maar dit soort gedrag veranderen gaat langzaam. Illustratie: Bas van der Schot Experiment In de jaren vijftig was het aantal verkeersdoden in de VS enorm. Vijftien jaar later maakte slechts… Read More
Voorwoord: Hoopvol
Dit nummer staat in het teken van ons evenement Thinking Planet, dat op 15 april plaatsvindt in TivoliVredenburg. We zien het als de opvolger van de Filosofie Nacht, die wij tot vorig jaar steeds in april, de Maand van de Filosofie, organiseerden. Voor Filosofie Magazine is publieksfilosofie meer… Read More
Deze antropoloog geeft een lesje DNA-ethiek
Er bestaan veel misverstanden rondom DNA, gelooft Amade M’charek, hoogleraar antropologie. Als we niet oppassen, leidt ons rotsvaste vertrouwen in de informatie die DNA ons verschaft tot discriminatie. Amade M’charek (1967) weet nog dat ze haar donkere krullen heel kort liet knippen om minder Arabisch over te komen. Begin… Read More
Denkfout: Geloven dat waarheid relatief is
Je zegt dat de waarheid niet bestaat… … maar geloof je dat ook als je naar de dokter gaat voor een kankerscreening? De filosoof Allan Bloom verzuchtte ooit: ‘Van één ding kan een professor absoluut zeker zijn: nagenoeg iedere student die de universiteit binnenkomt, gelooft of beweert te… Read More
Waarom goede leiders niet voor maar achter de kudde lopen
We kunnen nog wel wat leren van het Afrikaanse denken over leiderschap, vindt de Ivoriaanse filosoof Yacouba Konaté. ‘De herder is speciaal voor de dieren gecreëerd’, zegt de denker uit Ivoorkust, ‘niet andersom.’ Wereldleiders kunnen nog flink wat leren van herders, vindt de Afrikaanse filosoof en kunstcriticus Yacouba Konaté (1953). Read More
Stine Jensen: Erotiek
Natuurlijk weet ik dat ronkende quotes op boeken bedoeld zijn om mij erin te luizen, maar soms zijn ze écht goed. Peter Sloterdijk ‘parelt’ en ‘schuimt’, las ik, en: ‘Hij ontrafelt het mysterie van de vrouwelijke seksualiteit.’ Zo, hé. Die moest ik lezen, Het Schelling-project. Ik zou bij voorbaat enige… Read More
Bert Keizer: Zwart gat?
In de NRC-wetenschapsbijlage van 4 maart stond een plaatje met als onderschrift: ‘Computersimulatie van een enorm zwart gat van 17 miljard zonmassa’s, en omgeven door sterren.’ Het is eigenlijk een nietszeggend plaatje, want in plaats van 17 miljard zonmassa’s zie je een (inderdaad zwart) gat, met daaromheen een groot aantal… Read More
Wat Hannah Arendt ons leert in het tijdperk-Trump
Ongekend populair is het werk van Hannah Arendt in de tijden van Donald Trump. In deze voorpublicatie van Melancholie in tijden van onrust, het essay voor de Maand van de Filosofie, legt Joke Hermsen uit waarom de Duitse filosoof juist nu relevant is. Tegen het einde van 2016 vroeg… Read More
Wandelen door het antropoceen met Denker des Vaderlands René ten Bos
Filosoof René ten Bos is de nieuwe Denker des Vaderlands. Hij is een literair begaafde hoogleraar met getatoeëerde armen en houdt van voetbal en cafés. Filosofie Magazine wandelt met hem door zijn woonplaats Nijmegen, op zoek naar sporen van het antropoceen – het onderwerp van zijn laatste boek. Nijmegen,… Read More
Souleymane Diagne: ‘De mens is het wezen dat bezig is mens te worden’
Souleymane Bachir Diagne, soefidenker uit Senegal, legt uit waarom de islam een levenskunst is. Souleymane Bachir Diagne realiseerde zich in zijn jeugd plotseling hoe sterk de aantrekkingskracht van religie is. Maar wat hem nog meer trof was het geweld dat geloof kan oproepen. De jonge Diagne – afkomstig uit… Read More
Deze taoïst vertelt hoe we ons ware ik worden
‘Als ik loslaat wie ik ben, word ik wie ik zou kunnen zijn.’ Daoïsme en wu wei volgens de Chinese filosoof Lao Tsu. Er is in feite weinig bekend over de Chinese filosoof Lao Tsu (soms ook Laozi of Lao Tse genoemd), een vooraanstaand figuur in het daoïsme (ook als… Read More
Waarom homo-erotiek nooit een taboe was in de islam
Dat de islam nooit statisch geweest is, laat Michiel Leezenberg zien in zijn nieuwe boek De minaret van Bagdad. ‘Homo-erotische betrekkingen waren vroeger helemaal geen taboe.’ De minaret van Bagdad drong zich ‘min of meer vanzelf’ aan hem op, vertelt Michiel Leezenberg. ‘Ik was met een groot project bezig… Read More
De 5 beste filosofieboeken van 2017
Jaarlijks wordt de Socratesbeker toegekend aan ‘het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek’. Wout van Tongeren werpt een licht op de shortlist. Ik benijd de juryleden niet. Bij het samenstellen van de long- en shortlist laten zij onvermijdelijk titels vallen die volgens anderen de prijs verdienen. Eenstemmig moeten… Read More
De magische krachten van Indiase eunuchs
De Indiase fotograaf Indiase Dayanita Singh wil geen fotograaf genoemd worden. Waar deze aversie tegen het label fotografie vandaan komt, legt Sujata Abhijat, verbonden aan de Universiteit van Delhi, uit. De fotograaf van dit beeld wil liever geen fotograaf genoemd worden. Toch werd de Indiase Dayanita Singh (1961) in… Read More
Het moment: hoe een burn-out leidt tot een herontdekking van het lichaam
Bregje Hofstede is schrijver. Voor haar boek over haar burn-out De herontdekking van het lichaam ging ze te rade bij filosofen.
Jesse Klaver over zijn mensbeeld
Met zijn dertig jaar is Jesse Klaver de jongste fractievoorzitter in de Tweede kamer. Wij vroegen hem op wat voor mensbeeld hij zijn politieke standpunten baseert. Tekst loopt door onder afbeelding Fotografie: Merlijn Doomernik Wat kan ik weten? ‘Politici doen vaak net alsof ze alles weten. Maar… Read More
Hoe het boeddhisme ons aanzet de wereld te veranderen
Van hiv tot CO2-uitstoot: een kernidee in de boeddhistische filosofie is dat alles ontstaat in een netwerk van afhankelijkheidsrelaties. Volgens Jeroen Hopster helpt die visie niet alleen om de wereld te begrijpen, maar zet ze ook aan om de wereld te veranderen. Zuidoost-Kameroen, omstreeks 1910. De gevolgen van de Scramble… Read More
Rondetafelgesprek: 7 Leidse filosofen over verbondenheid en liefde
Zeven Leidse filosofen over wereldfilosofie, verbondenheid en liefde. ‘In de Arabische traditie laat de liefde ons naar iets hogers reiken.’ Het is een bekend ritueel in de Chinese traditie: de zoon stelt zich voor hoe het is om de vader te zijn, de vader verplaatst zich in de zoon. Read More
Drink eens een kopje koffie met je vijand, zegt deze Afrikaanse ubuntu-filosoof
‘De filosofie van de dialoog’ noemt Michael Onyebuchi Eze de Afrikaanse ubuntu-filosofie ook wel. Alleen door open te staan voor de ander kunnen we als groep vooruit. ‘Umuntu ngumntu ngbantu.’ Michael Onyebuchi Eze, kenner van Afrikaanse filosofie, spreekt de woorden met een brede glimlach uit. ‘Dat is Zoeloe voor: een mens… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine.
