Home 09-2019
Filosofie Magazine - September 2019

09-2019

Waar ligt de grens tussen waanzin en geestelijke gezondheid? Is er eigenlijk wel een grens? Het septembernummer staat in het teken van de waanzin; de lof der zotheid. In het dossier: een interview met Karlijn Roex. Zij profileert zich in toenemende mate als een vooraanstaand denker. Tegelijk figureert zij in de archieven van de overheid als een ‘verward persoon’. Maar wat zeggen filosofen als Plato, Mary Wollstonecraft, Michel Foucault over de grens tussen waanzin en rationaliteit? Hiernaast vindt u een uniek interview met de onlangs overleden Franse filosoof Michel Serres en een essay over roken en filosofie.
Cover afbeelding voor 09-2019
Voorwoord: Verward
Voorwoord: Verward
Voor leden

Voorwoord: Verward

Elf jaar geleden had Karlijn Roex een paniekaanval. De 19-jarige studente was haar sleutels kwijtgeraakt en vroeg om hulp in een naburig ouderenzorgcentrum. Daarop belde de receptionist de politie en belandde de doodsbange Roex in een cel. Na een gesprek met een psychiater brachten twee politiemensen haar thuis. Toen Roex… Read More

Lees meer
Alicja Gescinska: Werkzin
Alicja Gescinska: Werkzin
Column
Voor leden

Alicja Gescinska: Werkzin

Het had het jaarlijkse hoogtepunt van vele mensen moeten worden: de vakantieperiode. We trokken erop uit, naar verre oorden of naar een elders dichtbij. Zolang we er maar tot rust konden komen; of het nu met wandelen, liggen, eten of cultuur opsnuiven was. En dan was er nog… Read More

Lees meer
Moreel dilemma: mogen ouders hun kinderen indoctrineren?
Moreel dilemma: mogen ouders hun kinderen indoctrineren?
Moreel dilemma

Moreel dilemma: mogen ouders hun kinderen indoctrineren?

Dat ouders door hun manier van opvoeden het wereldbeeld van hun kinderen beïnvloeden, is onvermijdelijk. Maar mag je je kind elke ideologie meegeven?

Lees meer
Rosanne Hertzberger microbioloog wetenschapper columnist wetenschap
Rosanne Hertzberger microbioloog wetenschapper columnist wetenschap
4 vragen
Voor leden

Rosanne Hertzberger: ‘Het wetenschappelijk bedrijf is in crisis’

‘Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt …’. Dat argument wordt tegenwoordig in bijna elke discussie gebruikt. Volkomen ten onrechte, vindt schrijver en microbioloog Rosanne Hertzberger (1984). Want onze standpunten gaan vaak niet over ‘waar’, maar over ‘goed’.

Lees meer
Karlijn Roex socioloog waanzin verwarde personen
Karlijn Roex socioloog waanzin verwarde personen
Interview

Karlijn Roex: ‘Alle burgers zijn surveillanten geworden van politie en Justitie’

Socioloog Karlijn Roex onderzoekt de groeiende afkeer van het ‘niet-normale’. Ook zijzelf belandde ooit als ‘verwarde’ in de politiecel.

Lees meer
Lof der zotheid
Lof der zotheid
Waanzin
Voor leden

Lof der zotheid

Waanzin speelt een belangrijke rol in de filosofie. Tussen waanzin en genialiteit zit een dunne scheidslijn, betoogt Schopenhauer. Volgens anderen wordt ons verstand zonder waanzin een kille, niet-creatieve ‘machine’. Acht filosofen en hun visie op waanzin.   Verstand zonder waanzin is koud en niet-creatief Friedrich Schelling De… Read More

Lees meer
De psychopaat: wereldleider of ideologisch construct?
De psychopaat: wereldleider of ideologisch construct?
Essay
Voor leden

De psychopaat: wereldleider of ideologisch construct?

De top van het bedrijfsleven, de politiek, maar ook de amusementswereld bestaat uit rasechte psychopaten, beweren sommige psychologen. Dat zou komen door ons ‘neoliberale systeem’ waarbinnen zij automatisch komen bovendrijven. Daar valt veel tegenin te brengen. Beeld: Zeeloot Hij is slim, charmant, zelf­-verzekerd en assertief. Maar ook meedogenloos… Read More

Lees meer
Denkpraatje: Zit er wijsheid in waanzin?
Denkpraatje: Zit er wijsheid in waanzin?
Voor leden

Denkpraatje: Zit er wijsheid in waanzin?

Een psychose is een ellendige ervaring die je zo snel mogelijk moet vergeten. Of schuilt er wijsheid in de waanzin? Een pillendoosje en een dagboek zijn het er nog niet over eens. Eenpersoonskamer in een psychiatrische kliniek, vroege ochtend. Phil en Ine, een pillendoosje en een dagboek, liggen samen op… Read More

Lees meer
Stine Jensen: Dag Bert, dag Ernie
Stine Jensen: Dag Bert, dag Ernie
Column
Voor leden

Stine Jensen: Dag Bert, dag Ernie

Op een medialuw tijdstip, aan de vooravond van een tropisch weekend, zag ik de mededeling op mijn tijdlijn voorbijkomen: geen nieuwe afleveringen meer van Sesamstraat. Dat heeft met de zoveelste bezuinigingen te maken, al zou ik niet precies weten bij wie ik mij precies moet melden met de… Read More

Lees meer
De laatste  sigaret
De laatste  sigaret
Essay
Voor leden

De laatste sigaret

Vertaling: Warda El-Kaddouri Het roken verdwijnt gestaag. Er komt een dag dat de Europese tabakscultuur geheel verdwenen zal zijn. Voor de gezondheid en voor het milieu is dat een goede zaak. Maar met het roken gaat ook een filosofische traditie verloren. Albert Camus Binnenkort trekt… Read More

Lees meer
Michel Serres: ‘Filosofen zijn de huisartsen van het cognitieve’
Michel Serres: ‘Filosofen zijn de huisartsen van het cognitieve’
Interview
Voor leden

Michel Serres: ‘Filosofen zijn de huisartsen van het cognitieve’

Vertaling: Bruno Roussel Waar houdt de filosofie zich mee bezig? Met alles, meende de onlangs overleden Franse filosoof Michel Serres. Met wetenschappen, met het lichaam, met de wereld, met bloemen, met de wolven en de lammetjes. Beeld: Hollandse Hoogte In Éloge de la philosophie en… Read More

Lees meer
Ik denk dus ik voel
Ik denk dus ik voel
Verslag
Voor leden

Ik denk dus ik voel

Verstand en gevoel worden in het alledaagse spraakgebruik tegenover elkaar gesteld. Je hebt het denken en je hebt emoties. Miriam van Reijen betoogt dat voelen niet tegenover denken staat, maar een gevolg is van een bepaalde manier van denken. Beeld: Annemarijn Alons In het alledaagse taalgebruik, en… Read More

Lees meer
Ziyad Marar: ‘Zeg eens wat vaker: ik weet het niet’
Ziyad Marar: ‘Zeg eens wat vaker: ik weet het niet’
Interview
Voor leden

Ziyad Marar: ‘Zeg eens wat vaker: ik weet het niet’

Roddelen en oordelen: we doen het allemaal, en het liefst over mensen buiten onze inner circle. Sociale media maken dat alleen maar erger, meent de Jordanees-Engelse filosoof Ziyad Marar. De remedie: wees eens wat minder stellig. Beeld: Martin Dijkstra Ultrasociale wezens.’ Ziyad Marar neemt die woorden vaak in… Read More

Lees meer
René ten Bos: Weggeworpen lichamen
René ten Bos: Weggeworpen lichamen
Column
Voor leden

René ten Bos: Weggeworpen lichamen

Ik houd van voetbal. De meeste mensen in mijn directe omgeving geven er niets om. Ze haten voetbal niet eens, ze zijn onverschillig. Ze hebben inzake mijn favoriete sport de perfecte staat van gemoedsrust waar de epicuristen al van droomden: ataraxia. Ik kan daar heel jaloers op zijn. Read More

Lees meer
Xenophon
Xenophon
Historisch Profiel
Voor leden

Xenophon, Socrates’ praktische leerling

Voor Plato’s tijdgenoot Xenophon was nuttig zijn en goed werk doen het belangrijkste in het leven.

Lees meer
Recensie: Kunst dénkt
Recensie: Kunst dénkt
Recensie
Voor leden

Recensie: Kunst dénkt

We hebben een nieuwe kunstkritiek nodig. Een die niet nadenkt óver kunst, maar erkent dat een kunstwerk zelf een denkbeeld is. Dat betoogt kunstfilosoof Thijs Lijster in zijn nieuwe boek Kijken, proeven, denken. In de nacht van 16 op 17 januari 2007 werd uit de tuin van… Read More

Lees meer
Marcus Aurelius buste keizer-filosoof stoa stoïcijn retorica
Marcus Aurelius buste keizer-filosoof stoa stoïcijn retorica
Recensie

Retorica is geen filosofie | recensie

Marcus Aurelius leerde van Marcus Fronto vlijmscherp formuleren. Toch bekoelde de relatie tussen de grote retoricus en de keizer-filosoof.

Lees meer
Wedgework III James Turrell
Wedgework III James Turrell
Interview

De ervaring van het licht zelf

Het werk van James Turrell laat ons alledaagse zaken aandachtiger ervaren. Zijn werk heeft raakvlakken met de filosofie van Merleau-Ponty.

Lees meer
Het moment dat je op het veld stoïcijn moet zijn
Het moment dat je op het veld stoïcijn moet zijn
Verhaal
Voor leden

Het moment dat je op het veld stoïcijn moet zijn

Édouard Duplan (36), voetballer bij FC Utrecht en Sparta Rotterdam, studeerde filosofie. Vooral de Stoa is hem altijd bijgebleven. Beeld: Maarten Noordijk ‘In Frankrijk heb je verplicht drie uur per week filosofie, in het laatste jaar van de middelbare school. Ik keek ernaar uit, want mijn zus had ook… Read More

Lees meer