Het had het jaarlijkse hoogtepunt van vele mensen moeten worden: de vakantieperiode. We trokken erop uit, naar verre oorden of naar een elders dichtbij. Zolang we er maar tot rust konden komen; of het nu met wandelen, liggen, eten of cultuur opsnuiven was. En dan was er nog de vakantieliteratuur: eindelijk tijd voor al die boeken die het hele jaar hebben liggen wachten, omdat er geen tijd voor lezen is in onze gejaagde levens. Dit was de periode van het jaar waarin we onze batterijen oplaadden om de rest van het jaar beter door te kunnen komen.
Toch lijkt het soms alsof de slinger doorslaat en dat vakantie een té belangrijke component van ons leven is geworden. We genieten niet zozeer van een vakantie om achteraf met volle kracht en overtuiging in het werk te vliegen. We werken een heel jaar lang om achteraf van een vakantie te kunnen genieten. De reden is dat werk voor veel mensen louter een bron van inkomsten is en geen bron van zingeving. Eerder iets wat ze moeten doen dan wat ze willen doen. De gevolgen daarvan zijn bekend: steeds meer mensen lijden aan burn-outs of bore-outs. En talloze psychologische strubbelingen van de moderne mens zijn direct of indirect verbonden aan het uitoefenen van een job zonder voldoening, of een die te veeleisend is.
België en Nederland staan in de top tien van de Global Workforce Happiness Index. In weinig andere landen zijn mensen tevredener over hun baan. Dat is goed, en toch. Toch blijkt eveneens uit onderzoek dat zo’n 40% van de Nederlanders niet tevreden is over het totaalplaatje van hun werk: te lage lonen, te lange werkuren, te veel file. Het zijn belangrijke oorzaken van ergernis. De ontevredenheid over de zogenaamde work-life balance neemt met de jaren toe.
Alleen al de term work-life balance is veelzeggend over de verstoorde relatie tussen leven en werk. Het leven is iets wat buiten de werkuren gebeurt. Het werk is iets waar ons leven enkele uren on hold wordt gezet. Stephen Hawking zei het ooit mooi: werk verschaft je zin en betekenis, en zonder werk zou het leven zinloos zijn. Werk houdt je niet enkel in leven, maar verschaft je ook redenen om graag te leven. Het is een mooie gedachte, waar een diepe waarheid in zit. Maar het is een cynisch klinkende waarheid voor de talloze mensen die hun baan eerder als last dan als lust ervaren.