Home 02-2023
Filosofie Magazine - Januari 2023

02-2023

Om de beurt iets zeggen is nog geen gesprek. Wanneer ontstaat een dialoog? Wat is nodig voor een goed gesprek? En wat zeggen we tegen elkaar zonder taal te gebruiken? Een dossier vol gesprekstof.

Verder in dit nummer: historicus Andrea Wulf over de uitvinding van het individu, leren filosoferen over dingen, een profiel van de morele egoïst Ayn Rand en Roderick Nieuwenhuis legt uit waarom sober leven niet zo eenvoudig is.

02-2023 FM2 2023 cover praten
Coen Simon
Coen Simon
Column

Coen Simon: ‘Is tegen elkaar praten genoeg voor een gesprek?’

Coen Simon is schrijver en hoofdredacteur van Filosofie Magazine.

Lees meer
Andrea Wulf vrouw genie Jena individu het ik
Andrea Wulf vrouw genie Jena individu het ik
Interview
Voor leden

‘Het ik is een uitvinding’

Historicus Andrea Wulf volgde het spoor van een groep genieën die eind achttiende eeuw het ‘ik’ tot het centrum van de wereld bombardeerde.

Lees meer
Frank Bloem geur kunstenaar parfumeur
Frank Bloem geur kunstenaar parfumeur
4 vragen
Voor leden

‘Geur boort laagjes aan in je bewustzijn’

Frank Bloem (1978) is kunstenaar en parfumeur. In zijn boek Geur. De vergeten sensatie onderzoekt hij hoe geur onze ervaring van de wereld bepaalt.

Lees meer
universum heelal zwart gat melkweg
universum heelal zwart gat melkweg
Alternatieve feiten
Voor leden

‘Praktisch in onze achtertuin is een zwart gat gevonden’

Onderzoekers vonden op ‘slechts’ 1550 lichtjaar van de aarde een zwart gat. Volgens George van Hal vereist de kosmische wereld een andere taal.

Lees meer
Paul van Tongeren column
Paul van Tongeren column
Column

Paul van Tongeren: ‘Interpretaties maken de werkelijkheid tot wat ze is’

Paul van Tongeren is filosoof en Denker des Vaderlands.

Lees meer
moreel dilemma effectief altruïsme
moreel dilemma effectief altruïsme
Moreel dilemma
Voor leden

Moreel dilemma: moet je zo veel mogelijk verdienen, zodat je ook veel kunt doneren?

Effectief altruïsme wint terrein. De gedachte: breng zo veel mogelijk goeds tot stand. Maar gaat ethiek wel samen met effectiviteit?

Lees meer
Marina Abramovic performance artist kunst kunstenaar gesprek gesprekken
Marina Abramovic performance artist kunst kunstenaar gesprek gesprekken
Achtergrond
Voor leden

Wat we elkaar vertellen zonder het te zeggen

Een gesprek voeren is veel meer dan om de beurt iets zeggen. Drie taaldenkers over de schaduw van het gesprek.

Lees meer
Hans-Georg Gadamer horizonversmelting gesprek
Hans-Georg Gadamer horizonversmelting gesprek
Spoedcursus

Spoedcursus: gesprek

‘Spreken is zilver, zwijgen is goud’, zo luidt het spreekwoord. Maar is dat wel zo? Vier spraakzame denkers over de waarde van het gesprek.

Lees meer
Gijs Groenteman interviewer podcastmaker gesprek
Gijs Groenteman interviewer podcastmaker gesprek
Portretten
Voor leden

Portretten: professionele praters

Vier professionele gespreksvoerders vragen zich af wat een goed gesprek is.

Lees meer
debat gesprek World Economic Forum WEF publieke sfeer Habermas publieke ruimte
debat gesprek World Economic Forum WEF publieke sfeer Habermas publieke ruimte
Longread

Het goede gesprek is ons fundament

Volgens Jürgen Habermas verbrokkelt de democratie zonder de wisselwerking tussen burgers. Maar kan het goede gesprek nog op tegen de nieuwe media?

Lees meer
Jan Flameling in het park filosofie in praktijk
Jan Flameling in het park filosofie in praktijk
Praktische filosofie
Voor leden

‘Ik heb anderen nodig om te denken’

Jan Flameling pionierde met filosofie buiten de universiteit. Over de praktijk van een filosoof die geen boeken schrijft.

Lees meer
Miriam Rasch column ontroering middelvinger
Miriam Rasch column ontroering middelvinger
Column

Haar wereld was gekrompen tot haar huis

Miriam Rasch is essayist en filosoof en verbonden aan de Willem de Kooning Academie.

Lees meer
Roderick Nieuwenhuis eenvoud
Roderick Nieuwenhuis eenvoud
Interview
Voor leden

‘Laat je niet verblinden door je behoefte aan eenvoud’

Iedereen hunkert naar eenvoud volgens journalist Roderick Nieuwenhuis. ‘Maar ons verlangen naar een simpel leven is complexer dan je denkt.’

Lees meer
Ayn Rand filosoof objectivisme
Ayn Rand filosoof objectivisme
Historisch Profiel

Ayn Rand: de literaire egoïst

Jaag onbelemmerd je eigen geluk na, raadde Ayn Rand aan. Alleen dan ben je werkelijk vrij. En het is ook nog eens goed voor de samenleving.

Lees meer
ding dingen molecuul filosofie is makkelijker als je denkt leren filosoferen
ding dingen molecuul filosofie is makkelijker als je denkt leren filosoferen
Leren filosoferen

Filosofie is makkelijker als je denkt: wat zijn dingen?

In ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’ helpen we je in vijf stappen op weg in het zelf leren denken. Dit keer: wat zijn dingen?

Lees meer
Elke Wiss genieten
Elke Wiss genieten
Column

Elke Wiss: ‘Betekent respect eromheen draaien?’

Elke Wiss is praktisch filosoof en stelt hier elke maand vragen bij stellige uitspraken die ze tegenkomt

Lees meer
Dante Alighieri standbeeld Verona denken filosofie filosofische methode
Dante Alighieri standbeeld Verona denken filosofie filosofische methode
Recensie
Voor leden

Denken doe je zo | recensie

De Britse filosoof Timothy Williamson laat succesvol zien hoe je de praktijk van de filosofie in de vingers krijgt.

Lees meer
varken varkens boerderij dier Martha Nussbaum dieren dierenrechten
varken varkens boerderij dier Martha Nussbaum dieren dierenrechten
Recensie
Voor leden

Dierendiscriminatie

Dieren hebben net als mensen recht op een waardig bestaan, volgens de Amerikaanse filosoof Martha Nussbaum.

Lees meer
Theodor W. Adorno Max Horkheimer Dialectiek van de Verlichting Frankfurter Schule
Theodor W. Adorno Max Horkheimer Dialectiek van de Verlichting Frankfurter Schule
Recensie
Voor leden

Ook de Verlichting was donker

Martin Mittelmeier schreef een ontstaansgeschiedenis van de klassieker Dialectiek van de Verlichting (1948).

Lees meer
fluorpop waarschuwen het menselijk gewoon straat
fluorpop waarschuwen het menselijk gewoon straat
Het menselijk gewoon

Waarschuwen

Hoe gewoon is het menselijk gewoon? Coen Simon en Bianca Sistermans kijken eens goed in woord en beeld. Deze keer: waarschuwen.

Lees meer
Cartoon Argibald fm2 gesprek
Cartoon Argibald fm2 gesprek
Argibald

Gesprek

Tekenaar Argibald maakt elke maand een filosofisch getinte cartoon. Deze keer: het gesprek.

Lees meer