02-2019
Voorwoord: Kloof
Eind vorig jaar ontvlamde in Frankrijk het oproer van de gele hesjes. Wat begon als een Facebook-protest tegen een voorgenomen milieubelasting op diesel, mondde uit in de zwaarste rellen sinds mei 1968. Gevoed door een breed gedragen ongenoegen over arrogante elites, die geen idee hebben van het leven lager op… Read More
Het Experiment: Kwantummechanica als game
Voor een proef moesten de meetinstellingen random zijn. Hoe is dat mogelijk? Met de menselijke vrije wil. ‘Op het kleinste niveau lijkt de wereld zich “indeterministisch” te gedragen: volgens de wetten van de kwantummechanica berust het gedrag van minuscule deeltjes op willekeur. Of bestaat er een diepere theorie met… Read More
Postuum interview Tocqueville: Meer gelijkheid maakt de democratie niet beter
De commissie-Remkes heeft advies uitgebracht over de toekomst van onze democratie. Wat vindt de Franse historicus Alexis de Tocqueville (1805-1859) daarvan, als schrijver van het standaardwerk Over de democratie in Amerika? Tekst loopt door onder afbeelding Illustratie: Berend Vonk Wat vindt u van de… Read More
Dicht de orgasmekloof
‘Vrouwen geven hun eigen plezier nog steeds geen prioriteit.’ Hoogleraar seksuologie Ellen Laan vertelt waarom vrouwen minder genot beleven.
Bert Keizer: Weer een keer
Een van de vervelendste kanten van het christendom is het eeuwenlange gezanik over wat je overdag allemaal voor moois kunt doen naar aanleiding van de geweldige teksten. Voor muziek geldt dat niet. Wie zegt na ‘Bohemian Rhapsody’, de Matthäus-Passion of André Hazes’ ‘De vlieger’: ‘Ja, mooi, ontroerend zelfs, maar wat… Read More
Thijs Lijster: Boekenkast
Het werd weer eens tijd om mijn boekenkast op te ruimen. Ouwe troep waar ik niettemin aan gehecht was ging naar zolder, bestsellers die ik cadeau kreeg van welwillende kennissen konden ongelezen naar de kringloop. Bovendien moest de aanwas van het afgelopen jaar zijn plek krijgen in de collectie, en… Read More
Stine Jensen: Poppins
De film Mary Poppins Returns was net een halfuur bezig toen mijn dochter fluisterde: ‘Mama, wanneer begint Mindf*ck weer?’ Grappig genoeg was ongeveer gelijktijdig ook bij mij die vraag opgekomen. Terwijl ik naar de gouvernante met magische gaven keek, drong het tot me door dat de televisie-illusionist Victor Mids… Read More
Het populisme is here to stay
Waar komt de protestbeweging van de gele hesjes vandaan en wat willen de demonstranten zeggen? De taal mag populistisch zijn, het onbehagen is reëel, internationaal en nog lang niet voorbij. Rond het begin van de crisis van de ‘gele hesjes’ was de filosoof Alain Finkielkraut te gast bij talkshow C… Read More
Édouard Louis: ‘Macron vernielt het lichaam van mijn vader’
De jonge Franse schrijver Édouard Louis (1992) groeide op in een arm milieu, studeerde aan een topuniversiteit en verovert nu de literaire wereld. Hij wil ‘het volk’ niet romantiseren, maar onverkort de waarheid vertellen over uitbuiting, geweld en de hypocrisie van de elite. ‘Het gebeurde op kerstavond, in 2012. Ik… Read More
Zes volksdenkers
Moet het volk ingetoomd worden, zoals Plato vindt? Of moet het in opstand komen, zoals Antonio Negri zegt? Plato (427 v.Chr.-347 v.Chr.) Het volk moet matigheid tonen Beeld: def. grafische vormgeving De democratie is een systeem dat gedoemd is om te falen,… Read More
Twee pakketjes in gesprek: Het volk is als een verwend kind
Het volk bestaat uit ‘massamensen’ die nooit tevreden zijn, geen lijden kunnen verdragen en verslaafd zijn aan hun slachtofferrol. Of heeft het klagende volk een punt? Twee pakketjes zijn het er nog niet over eens. Een bestelbusje in een grote stad, ochtend. Twee pakketjes staan achter in een… Read More
Boekentips: Wat wil het volk?
Vier studies nemen het – ieder op eigen wijze – op voor het volk. 1. Oude en nieuwe ongelijkheid – Kees Vuyk Het gelijkheidsideaal heeft zelf weer een nieuwe ongelijkheid in de wereld gebracht. Het moment waarop iedere klasse gelijke kansen op scholing kreeg, pakten veel getalenteerde jongeren… Read More
Vraag je af: ‘What if…’ en prijs jezelf gelukkig
Waarom zou je speculeren over een andere levensloop of alternatieve geschiedenis? Volgens filosoof Jeroen Hopster kunnen zulke gedachten nieuwe inzichten opleveren en onze belevingswereld verrijken. Vasili Alexandrovitsj Archipov behoort tot de onbekende helden uit de wereldgeschiedenis. Archipov was een van de drie gezagvoerders aan boord van de B-59, een… Read More
Word wie je bent met Aristoteles
Aristoteles’ Metafysica opende nieuwe wegen in de filosofie. In onze tijd biedt zijn mensbeeld een filosofisch fundament onder de populaire kreet ‘worden wie je bent’. Aristoteles wordt geboren in 384 v.Chr., in wat nu het noorden van Griekenland is, maar toen tot Macedonië behoorde. Hij is nog jong als… Read More
De Hegel-leesclub is na drie jaar op een kwart
Jannah Loontjens probeert met een groepje filosofen Hegel te lezen. Het gaat nogal traag en het lijkt soms zinloos, en toch geeft het voldoening. Doorgaans schrijf ik in deze rubriek over boeken die een diepe, verontrustende, inspirerende of ergerlijke indruk op mij hebben gemaakt. Dit keer wil iets proberen te… Read More
Close Reading: Haraway wil de cyborg niet vastpinnen
Donna Haraway analyseert de cyborg in een gelaagd manifest dat leest als een roman met te veel personages. Het cyborgmanifest van de Amerikaanse bioloog en filosoof Donna Haraway is een veelgeprezen en veelgeciteerd werk in uiteenlopende filosofische niches. Het manifest, waarin de schrijver techniekfilosofie verbindt met feminisme, marxisme en… Read More
Van stelen een kunstvorm maken
Hoe kun je succesvol protesteren? Kunstenaarscollectief YoMango – ‘ik steel’ in het Spaans – protesteert door van stelen een kunstvorm te maken. Beeld: YoMango A User’s Guide to (Demanding) the Impossible is een klein en roze boekje dat twintig rebelse kunstinterventies omschrijft, voor iedereen die zich… Read More
Het Moment… waarop je verlangt naar eenwording
Renske ter Avest (40) is docent geschiedenis en studeert filosofie. ‘Hoe zou het zijn om iemand anders te zijn? vroeg ik me als kind af. Ik voelde me opgesloten in mezelf – je zit altijd met jezelf en je eigen gedachten opgezadeld. Ik werd grootgebracht met het protestants-christelijke geloof. Read More
Waarom de zelfhulpindustrie ons ongelukkig maakt
Als je niet gelukkig bent, is dat je eigen schuld. Geluk is een morele plicht geworden. Het is tijd voor een nieuw geluksideaal, vindt Carl Cederström. Carl Cederström (1980) is geen leunstoelfilosoof die van een afstandje een onderwerp analyseert. Of liever: dat is hij niet meer. Op zijn boek The… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief.