Home 01-2023
Filosofie Magazine - Januari 2023

01-2023

Pessimisme lijkt het nieuwe realisme geworden. Kunnen we nog denken zonder doem? Wat ziet de optimist wat de pessimist niet ziet? En leven we misschien al in de beste van alle mogelijke werelden?

Verder in dit nummer: een profiel van de grensverleggende denker Bruno Latour, leren filosoferen over taal, psycholoog Douwe Draaisma analyseert het scherpe verstand van mensen met wanen, en Beauvoirkenner Skye Cleary vertelt waarom je niet in retraite hoeft om jezelf te zijn.

Filosofie Magazine FM1 2023
Coen Simon
Coen Simon
Column

‘Somberheid wordt ten onrechte voor diepzinnigheid aangezien’

Coen Simon is schrijver en hoofdredacteur van Filosofie Magazine.

Lees meer
Douwe Draaisma psycholoog waanzin
Douwe Draaisma psycholoog waanzin
Interview
Voor leden

Douwe Draaisma: ‘In de waanzin blijft het verstand juist intact’

Mensen met waanideeën kunnen denken dat ze Christus zijn. Toch is de rede het laatste wat een verwarde ziel prijsgeeft, zegt Douwe Draaisma.

Lees meer
Roel Verheul homo plasticus veranderen mens mensbeeld
Roel Verheul homo plasticus veranderen mens mensbeeld
4 vragen
Voor leden

‘De mens is een geboren aanpasser’

Roel Verheul (1969) is psycholoog. In het boek ­­­Homo plasticus gaat hij in op ons vermogen om te veranderen.

Lees meer
schildpadden taal dieren dierentaal zeedieren
schildpadden taal dieren dierentaal zeedieren
Alternatieve feiten
Voor leden

‘Meer zeedieren dan we dachten kunnen communiceren’

Onderzoekers hebben ‘gesprekken’ opgevangen van 53 soorten zeedieren. Taalkundige Sterre Leufkens bekijkt de taal, ook zonder menselijke bril.

Lees meer
Paul van Tongeren column
Paul van Tongeren column
Column

Inspiratie

Paul van Tongeren is filosoof en Denker des Vaderlands.

Lees meer
moreel dilemma schermtijd verslavende algoritmes
moreel dilemma schermtijd verslavende algoritmes
Moreel dilemma
Voor leden

Moreel dilemma: moeten we de schermtijd van kinderen beperken?

Valt de deugd van matiging nog te praktiseren, nu smartphones bewust worden ontworpen voor onmatig gebruik?

Lees meer
optimisme spoedcursus
optimisme spoedcursus
Spoedcursus
Voor leden

Spoedcursus: optimisme

Vier filosofen over een optimistische kijk op het leven en de mens.

Lees meer
De drie gratiën Antonio Canova optimisme
De drie gratiën Antonio Canova optimisme
Essay
Voor leden

Erken de optimist in jezelf

Hoe kun je optimistisch zijn in deze tijd vol crises? Marc van Dijk zoekt naar een werkbare optimistische houding.

Lees meer
Michel de Montaigne filosoof denker Essays goed en kwaad optimisme
Michel de Montaigne filosoof denker Essays goed en kwaad optimisme
Longread

We worden niet gekweld door de dingen zelf

De Franse denker Michel de Montaigne (1533-1592) spoort aan tot optimisme – zelfs ten aanzien van de dood, armoede en pijn.

Lees meer
Ruhr gebied optimisme Ralf Bodelier mens
Ruhr gebied optimisme Ralf Bodelier mens
Interview
Voor leden

‘We moeten onszelf weer als scheppers zien’

Filosoof en theoloog Ralf Bodelier blaast het eeuwenoude optimistische verhaal van de mens als bouwer en beschermer nieuw leven in.

Lees meer
Joop Berding filosoof praktische filosofie onderwijs Cornelis Verhoeven
Joop Berding filosoof praktische filosofie onderwijs Cornelis Verhoeven
Praktische filosofie
Voor leden

‘Maak tijd voor verstilling in de klas’

Filosoof Joop Berding, onderwijsman in hart en nieren, wijst op het belang van verwondering en verinnerlijking in de klas.

Lees meer
Miriam Rasch column ontroering middelvinger
Miriam Rasch column ontroering middelvinger
Column

Gelukkig zijn

Miriam Rasch is essayist en filosoof en verbonden aan de Willem de Kooning Academie.

Lees meer
Skye Cleary filosoof Simone de Beauvoir existentialisme
Skye Cleary filosoof Simone de Beauvoir existentialisme
Interview

Skye Cleary: ‘Authenticiteit is geen zoektocht naar jezelf’

Het gaat niet om wie je bent, maar om wie je wilt worden, volgens Simone de Beauvoir. Skye Cleary ziet in haar een gids voor het goede leven.

Lees meer
Bruno Latour filosoof Gaia
Bruno Latour filosoof Gaia
Historisch Profiel

Bruno Latour: de grensverleggende denker

Ook dieren en natuurgebieden hebben belangen, vond Bruno Latour. Hij pleitte voor een nieuwe relatie tussen mens en planeet.

Lees meer
taal Phaedrus katern filosofie is makkelijker als je denkt
taal Phaedrus katern filosofie is makkelijker als je denkt
Leren filosoferen

Filosofie is makkelijker als je denkt: wat is taal?

In ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’ helpen we u in vijf stappen op weg in het zelf leren denken. Dit keer: wat is taal?

Lees meer
Elke Wiss genieten
Elke Wiss genieten
Column

Elke Wiss: ‘Duurt eerlijk zijn niet juist het kortst?’

Elke Wiss is praktisch filosoof en stelt hier elke maand vragen bij stellige uitspraken die ze tegenkomt.

Lees meer
Simone Weil filosoof Lessen in filosofie
Simone Weil filosoof Lessen in filosofie
Recensie

Laat je ziel niet ontwortelen

De ‘Lessen in filosofie’ van Simone Weil, over aandacht en de ontplooiing van de ziel, zijn voor het eerst verschenen in het Nederlands.

Lees meer
De wereld van sofie filosofie graphic novel
De wereld van sofie filosofie graphic novel
Recensie
Voor leden

Denken in beelden

De wereld van Sofie is er nu als graphic novel. De filosofische metaforen worden erin sterk verbeeld, aan leren filosoferen schort het nog.

Lees meer
Virginia Woolf schrijver vrouwen en literatuur
Virginia Woolf schrijver vrouwen en literatuur
Recensie
Voor leden

Uitblinken in nederigheid

Elizabeth Hardwick onderzocht de weerbarstige verhouding tussen de seksen in de levens van werkelijke en fictieve vrouwen uit de literatuur.

Lees meer
Het menselijk gewoon bewaren radio techniek
Het menselijk gewoon bewaren radio techniek
Het menselijk gewoon

Bewaren

Hoe gewoon is het menselijk gewoon? Coen Simon en Bianca Sistermans kijken eens goed in woord en beeld. Deze keer: bewaren.

Lees meer
Argibald optimist cartoon
Argibald optimist cartoon
Argibald

Optimisme

Tekenaar Argibald maakt elke maand een filosofisch getinte cartoon. Deze keer: optimisme.

Lees meer