What makes me happy? Nou, liefde, gezondheid en het winnen van de loterij. Te algemeen? Goed dan: de eerste drie dropjes uit de zak, uitkatergeouwehoer op een festivalochtend, wandelen na geschreven te hebben. O, dat was te particulier?
Weinig is clichématiger en dus saaier dan de vraag naar geluk, en tegelijk is er weinig pertinenter. In plaats van een soort boodschappenlijstje op te stellen, kun je echter beter werken aan je mindset of gedrag, dat leert de filosofie al millennia. Marion Milner, een Britse psychoanalytica, voegt daar een zintuiglijke laag aan toe. That fat feeling noemt ze het als ze haar gevoel van binnenuit helemaal tot voorbij de grenzen van haar lichaam duwt, de wereld in. Dat, zo ontdekte ze, makes her happy.
‘Je hoeft alleen maar te zeggen: ik wil niks’
Milner bezat alles wat een vrouw geboren in 1900 kon begeren, en meer: een man en een kind, een verblijf overzee en een carrière. Toch stelde ook zij zich de vraag naar het geluk, want ondanks het lot uit de loterij dat haar leven leek te zijn, schortte het aan innerlijk welbevinden.
Zeven jaar lang deed ze methodisch onderzoek, op zoek naar algemene patronen in haar individuele geluksbeleving. Ze observeerde de momenten waarop ze puur plezier ervaart, probeerde de voorwaarden te destilleren waaronder die zich voordoen, om daar vervolgens mee te experimenteren. In een dagboek deed ze verslag van de resultaten.
Elke week aan het denken worden gezet door de meest prikkelende columns uit Filosofie Magazine? Schrijf u in voor de gratis nieuwsbrief
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Eigenlijk stelde ze niet de vraag ‘Wat maakt me gelukkig?’ maar ‘Wanneer was ik gelukkig?’. Een cruciaal verschil. Het voert haar weg van het boodschappenlijstje naar een focus op de details van zo’n geluksmoment – welke omstandigheden het mogelijk maken dat ze ‘als een zeeanemoon haar zachte vingers tot voorbij zichzelf kan spreiden’, en wat haar daarvan weerhoudt.
Op den duur leert Milner dat vette, tentakel-achtige reiken te beheersen. Met een ‘innerlijk gebaar’ lukt het om zichzelf voorbij haar tenen en vingertoppen te drukken, tot ze voelt wat ze ziet en denkt wat ze voelt. Ze hoeft het alleen maar toe te staan, te zeggen: ik wil niks. Te particulier? Toen ik het zelf probeerde, ging het verbazingwekkend goed. Het heeft in elk geval meer kans van slagen dan het winnen van de loterij.
