Home Auteurs Paul van Tongeren

‘We moeten leren ontvangen wat andere mensen voor ons doen.’ Wanneer het gaat om het leven zijn we te snel geneigd om het leven zó te maken, als wij denken dat het zou moeten zijn. Naast al deze activiteit moeten we ook ontvankelijk worden voor betekenissen die zich aandienen.

Dit zegt Paul van Tongeren (1950) in Leven is een kunst, het boek waar hij in 2013 de Socrates Wisselbeker mee won. In dit boek probeert hij de ideeën van Nietzsche, de meest kritische denker van de laatste paar eeuwen, te verenigen met een deugdethische benadering.

Van Tongeren is Nietzsche-kenner en houdt zich voornamelijk bezig met de fundamentele wijsgerige ethiek en haar geschiedenis. Van 1993 tot 2015 was hij hoogleraar wijsgerige ethiek aan de faculteit der wijsbegeerte van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Artikelen geschreven door Paul van Tongeren

handen oude vrouw rok denken
handen oude vrouw rok denken
De dood
Voor leden

Stelling: Zelfbeschikking alleen is niet voldoende basis voor euthanasie

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, Nijmegen Inderdaad – het recht op zelfbeschikking impliceert nog niet de plicht van anderen om te doen wat de zelfbeschikker vraagt. Het recht op zelfbeschikking wordt ingeperkt door de rechten van anderen. Het gebruik van dat recht ontslaat de zelfbeschikker niet van zijn harde… Read More

Lees meer
De stelling: Marktdenken houdt de kwaliteit van het onderwijs hoog
De stelling: Marktdenken houdt de kwaliteit van het onderwijs hoog
Onderwijs
Voor leden

De stelling: Marktdenken houdt de kwaliteit van het onderwijs hoog

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiekWat doet marktdenken met onze restaurants? De massa eet zich een obesitas in fastfoodketens, een kleine elite dineert in exquise restaurants en de groep ertussen zit in lawaaierige ruimtes aan te kleine tafeltjes te wachten op gerechten die meer naam dan substantie hebben. Wat… Read More

Lees meer
De stelling: Durf de controle te verliezen!
De stelling: Durf de controle te verliezen!
Voor leden

De stelling: Durf de controle te verliezen!

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, Nijmegen Om wat voor controle moet het gaan om te kunnen zeggen dat het verliezen ervan een kwestie van durven is? Niet om de controlerende blikken van anderen (collega’s, bazen, partners, autoriteiten); die zijn we maar wat graag kwijt. Evenmin om de… Read More

Lees meer
Stelling: Feminisme. Verschil of gelijkheid?
Stelling: Feminisme. Verschil of gelijkheid?
Voor leden

Stelling: Feminisme. Verschil of gelijkheid?

Elize de Mul Promovenda techniekfilosofie, Leiden Het feminisme streeft van oudsher naar een verbetering van de achtergestelde positie van ‘de vrouw’. ‘De vrouw’ moet dezelfde rechten, dezelfde mogelijkheden, dezelfde behandeling krijgen als ‘de man’. In het kielzog van de vrouw volgen andere achtergestelde ‘groepen’, die eveneens een… Read More

Lees meer
Stelling: Wie rotsvast vertrouwt op het feit, verliest de waarheid uit het oog
Stelling: Wie rotsvast vertrouwt op het feit, verliest de waarheid uit het oog
Waarheid
Voor leden

Stelling: Wie rotsvast vertrouwt op het feit, verliest de waarheid uit het oog

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, Nijmegen Doorgaans stellen we ‘feiten’ tegenover ‘meningen’ en denken we dat het uiteindelijk en vooral gaat om de feiten, waarover iedereen dan vervolgens zijn eigen mening kan hebben. Maar die gangbare tegenstelling is niet helemaal correct. Beter is het om te zeggen dat… Read More

Lees meer
De Stelling: Pluraliteit is de voorwaarde voor menselijkheid
De Stelling: Pluraliteit is de voorwaarde voor menselijkheid
Voor leden

De Stelling: Pluraliteit is de voorwaarde voor menselijkheid

Alicja Gescinska Politiek filosofe en auteur Pluraliteit is een absolute voorwaarde voor menselijkheid. Nochtans leven we in een tijd waarin aan woorden als ‘pluraliteit’ en ‘verscheidenheid’ voor velen een negatieve bijklank kleeft. Dat is zorgwekkend, want het verlangen naar homogeniteit is een bedreiging voor onze menselijkheid. Het… Read More

Lees meer
De Stelling: fact free politics zijn zo slecht nog niet
De Stelling: fact free politics zijn zo slecht nog niet
Vrijheid
Voor leden

De Stelling: fact free politics zijn zo slecht nog niet

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, Nijmegen Trump heeft gelijk: er bestaan altijd ook alternatieve feiten. Feiten zijn altijd al geïnterpreteerd en geselecteerd. Noem me een feit en ik zal laten zien dat áls het van betekenis is, die betekenis gevormd is door een interpretatie. Feiten zonder… Read More

Lees meer
Paul van Tongeren illustratie filosoof
Paul van Tongeren illustratie filosoof
Voor leden

De Stelling: De verbeelding moet aan de macht komen

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, NijmegenBijna vijftig jaar geleden riepen intellectuelen op tot een revolutie die de verbeelding aan de macht moest helpen. Anno nu brengen brede massa’s imaginaire ficties (veiligheid achter gesloten grenzen, behoud van de identiteit van het ‘eigen volk’ en wat dies meer zij) feitelijk… Read More

Lees meer
Stelling: Werkelijk opnieuw beginnen is niet mogelijk.
Stelling: Werkelijk opnieuw beginnen is niet mogelijk.
Voor leden

Stelling: Werkelijk opnieuw beginnen is niet mogelijk.

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, Nijmegen Het is nog erger: niet alleen opnieuw beginnen, maar alle beginnen is onmogelijk. Wie meent met iets te beginnen, vervolgt een weg die al ingeslagen was. Wie een relatie begint, bevestigt en versterkt wat al gaande is. Als je een… Read More

Lees meer
Stelling: De mens is zijn verhaal
Stelling: De mens is zijn verhaal
Bewustzijn

Stelling: De mens is zijn verhaal

Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie, LeidenNog voor de uitvinding van het schrift liet de mens al boodschappen achter op zijn wall. De mens is een geboren verhalenverteller en speelt daarnaast talloze rollen in andermans verhalen. Al voor zijn geboorte maakt hij deel uit van het verhaal van zijn ouders;… Read More

Lees meer
Stelling: Stigmatisering is nodig om houvast te vinden in deze wereld
Stelling: Stigmatisering is nodig om houvast te vinden in deze wereld
Voor leden

Stelling: Stigmatisering is nodig om houvast te vinden in deze wereld

Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie, Leiden Een vriend die nieuwe mensen niet graag vertelt over zijn tijd in een psychiatrisch ziekenhuis legt zijn zwijgen uit. ‘Neem een fles champagne. Schud er flink mee. Wrik dan een beetje aan de kurk. Dat moment dat hij eraf knalt –… Read More

Lees meer
Voor leden

Nietzsche over langzaam lezen

Nietzsche stelt inderdaad hoge eisen aan zijn lezers. Dat deed hij al in het voorwoord bij de lezingen ‘over de toekomst van onze onderwijsinstellingen’. Daarin stelde hij drie voorwaarden aan de lezer van zijn tekst. De eerste van die voorwaarden –… Read More

Lees meer