Joke J. Hermsen

‘Tegenwoordig hebben we het allemaal zo druk. Wie steeds van het een naar het ander rent en geen tijd neemt voor aandacht en concentratie, dreigt zichzelf te verliezen.’ Joke Hermsen (1961) staat als romanschrijver en filosoof bekend om haar bezinning op het vraagstuk van de tijd. Met een beroep op de Griekse mythologie, Nietzsche, Bergson, Benjamin, Heidegger en Arendt vraagt ze aandacht voor een andere ervaring van tijd. Ze maakt een onderscheidt tussen kloktijd en innerlijke tijd. Kloktijd is de geobjectiveerde meetbare tijd, zoals we die van ons horloge kennen. Innerlijke tijd is het moment waarop we in diepe concentratie tot een nieuw inzicht komen. De ervaring van de innerlijke tijd laat zich volgens Hermsen begrijpen als enthousiasme, concentratie en bezinning. In 2014 verscheen haar essaybundel Kairos. Een nieuwe bevlogenheid waarin zij het verschil tussen kloktijd en innerlijke tijd terugvindt bij de oude Grieken.

Behalve Chronos, de lineaire meetbare tijd, kenden zij Kairos, de god van het geschikte moment. Volgens Hermsen is het probleem dat er tegenwoordig geen voeling meer is met de innerlijke tijd. Kenmerkend aan de huidige omgang met tijd is dat alles efficiënt moet. We leven in een 24-uurseconomie waarin tijd gelijk is aan geld: Tijd is schaarste, want vertraging is verlies.

Joke Hermsen studeerde literatuur en filosofie in Amsterdam en Parijs, promoveerde in 1993 aan de Universiteit Utrecht. Ze is bekend van de romans Het dameoffer (1998),Tweeduister (2001) en De profielschets (2004). Daarnaast schrijft ze essays over kunst, literatuur en filosofie, waarvan haar essaybundels Heimwee naar de mens (2003) en Stil de tijd (2011) werden bekroond met de Jan Hanlo Essayprijs. De eerste kwam ook nog op de shortlist voor de Socrates Wisselbeker 2004.

Naast het schrijven van essays, columns en proza, geeft ze lezingen en workshops over filosofische en maatschappelijke kwesties, literatuur en beeldende kunst.