Home 02-2018
Filosofie Magazine - Februari 2018

02-2018

We leven in een tijd van hyperconnectiviteit: als we geen meeting op ons werk hebben, of thuis aan de keukentafel praten, pakken we meteen onze telefoon en gaan het web op. Terwijl we als mens juist afzondering nodig hebben: die biedt een moment van inkeer, een terugkeer naar jezelf en ook een adempauze waarna we de wereld weer open tegemoet kunnen treden. In dit nummer onderzochten we de kunst van het alleen-zijn, een kunst waarin je je kunt oefenen.

Verder in deze editie onder meer een historisch profiel over Sartre en een interview met Daniel Dennett over het menselijk bewustzijn.

Cover afbeelding voor 02-2018
5 filosofische handreikingen: Leer de kunst van het alleen-zijn
5 filosofische handreikingen: Leer de kunst van het alleen-zijn
Korte uitleg
Voor leden

5 filosofische handreikingen: Leer de kunst van het alleen-zijn

Is alleen-zijn zielig, ongezellig en dus bij voorkeur te vermijden? Of kunnen we ons juist in die afzondering ontplooien? Dat kan, maar het is soms wel iets wat je moet leren – zeggen de grote filosofen.  Er zijn talloze liedjes over sneue eenzaamheid geschreven en maar weinig over de positieve kanten… Read More

Lees meer
Voorwoord: Thuis
Voorwoord: Thuis
Column
Voor leden

Voorwoord: Thuis

Na een jaar lang te hebben gewoond in een gemeubileerd appartement in onderhuur in Amsterdam, ben ik onlangs verhuisd naar een eigen plek in Rotterdam. Maar is een eigen plek ook meteen een thuis? Martin Heidegger schrijft dat wonen de meest fundamentele manier is van zijn. Je kunt niet níét… Read More

Lees meer
De Stelling: Witte onschuld bestaat niet
De Stelling: Witte onschuld bestaat niet
Korte uitleg
Voor leden

De Stelling: Witte onschuld bestaat niet

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek Als (alle) witte mensen schuldig zijn aan het kolonialisme van hun voorouders, zijn (alle) Duitsers schuldig aan de misdaden van de nazi’s, (alle) Chinezen aan de gruwelen van de maoïstische revolutie, (alle) Afrikanen aan het geweld tussen stammen, enzovoort. Het… Read More

Lees meer
Het Experiment: Stop met stoplichten
Het Experiment: Stop met stoplichten
Verhaal
Voor leden

Het Experiment: Stop met stoplichten

Op een druk kruispunt werden de stoplichten weggehaald. Het effect: niet alleen betere doorstroming, maar ook meer menselijke interactie. Experiment Op een druk kruispunt werden de stoplichten weggehaald. Het effect: niet alleen betere doorstroming, maar ook meer menselijke interactie. Illustratie: Bas van… Read More

Lees meer
Denkfout: Misplaatste zekerheid
Denkfout: Misplaatste zekerheid
Korte uitleg
Voor leden

Denkfout: Misplaatste zekerheid

Je zoekt naar zekerheid met betrekking tot kennis die feilbaar is   Waarschijnlijkheid is de gids van het leven’, luidt een oude filosofische wijsheid – een variant erop vinden we al bij Cicero (106–43 v.Chr.). Verrassend, want bij de Romeinen hoef je gewoonlijk niet aan te kloppen voor… Read More

Lees meer
Waarom we allemaal op zoek moeten naar extase
Waarom we allemaal op zoek moeten naar extase
Interview
Voor leden

Waarom we allemaal op zoek moeten naar extase

Neurowetenschapper Michiel van Elk is gefascineerd door het menselijke vermogen tot extase. Hij onderzocht het proefondervindelijk en had ‘wonderbaarlijke’ ervaringen. Tekst loopt door onder afbeelding Fotografie Michel Mees Wat kan ik weten? ‘Als hersenwetenschapper kende ik uiteraard de theorieën… Read More

Lees meer
Stine Jensen: Sorry
Stine Jensen: Sorry
Verhaal
Voor leden

Stine Jensen: Sorry

Omdat ik met skivakantie ging trakteerde ik mezelf op een luchthavenbestseller. Paula Hawkins’ The Girl on the Train gaat over een vrouw die elke dag dezelfde route met de trein forenst. Op een dag ziet ze uit haar raam iets ongewoons en ze wordt daardoor een sleutelfiguur in een moord. Read More

Lees meer
‘Breng meer tijd door met jezelf’
‘Breng meer tijd door met jezelf’
Interview
Voor leden

‘Breng meer tijd door met jezelf’

Wat is het verschil tussen alleen-zijn en eenzaamheid? Volgens de Noorse filosoof Lars Svendsen nemen wij te weinig tijd voor afzondering en voelen we ons juist daardoor eenzaam. Iedereen wordt er in zijn leven een paar keer door overvallen. Misschien overkomt het je thuis op de bank,… Read More

Lees meer
Thijs Lijster zelf filosoof cultuurfilosoof
Thijs Lijster zelf filosoof cultuurfilosoof
Column

De natuur praat weer terug

Volgens Charles Taylor scheidde het moderne zelf zich af van de buitenwereld. Er is een kink in dat proces gekomen, schrijft Thijs Lijster.

Lees meer
Jan Drost liefdesfilosoof liefdesverdriet filosoof
Jan Drost liefdesfilosoof liefdesverdriet filosoof
Interview
Voor leden

Een liefdesfilosoof over liefdesverdriet: ‘Durf in de liefde afhankelijk te zijn’

Liefdesfilosoof Jan Drost belandde in een crisis toen zijn vriendin hem verliet. Nu trekt hij lessen uit zijn liefdesverdriet: liefde is uiteindelijk meer een idee dan een gevoel. En afhankelijkheid is onvermijdelijk.

Lees meer
Miriam Rasch filosoof data Martin Dijkstra
Miriam Rasch filosoof data Martin Dijkstra
Interview
Voor leden

Ons diepste innerlijk valt niet te vangen in data

Filosoof en essayist Miriam Rasch verdedigt hartstochtelijk het stukje menselijkheid dat niet omgezet kan worden in data.

Lees meer
Daniel Dennett filosoof bewustzijn baard
Daniel Dennett filosoof bewustzijn baard
Interview

Daniel Dennett: ‘Filosoferen over de geest is mind candy’

De populaire Amerikaanse filosoof Daniel Dennett legt uit dat wij wel ontworpen zijn, maar zonder ontwerper.

Lees meer
Bert Keizer: Eeuwig
Bert Keizer: Eeuwig
Verhaal
Voor leden

Bert Keizer: Eeuwig

‘Door de eeuwen der eeuwen’, hoorde je vaak in de katholieke kerk. Het leek me erg lang, en als je erover nadacht volkomen onbegrijpelijk. Toch zijn we al eeuwen gek op Eeuwigheid. Er gaat niks boven iets blijvends. Alles wat voorbijgaat had er net zo goed niet kunnen zijn. Dat… Read More

Lees meer
Jean-Paul Sartre filosoof existentialisme
Jean-Paul Sartre filosoof existentialisme
Historisch Profiel

Historisch profiel: Sartres kronkelwegen van de vrijheid

Er is waarschijnlijk geen filosoof bij wie leven en denken zozeer samenvielen als bij Jean-Paul Sartre.

Lees meer
Deze suïcideconsulent vertelt wat een goede dood is
Deze suïcideconsulent vertelt wat een goede dood is
Interview
Voor leden

Deze suïcideconsulent vertelt wat een goede dood is

Suïcideconsulent Ton Vink is een bekend figuur in het Nederlandse euthanasiedebat. Toch zou hij het liefst hebben dat euthanasie nooit nodig was. Op een koude vrijdagmiddag ga ik langs bij de praktijk van suïcideconsulent Ton Vink, waar hij mensen begeleidt die – zoals hij zegt – ‘de… Read More

Lees meer
MARX – de voorstelling
MARX – de voorstelling
Voor leden

MARX – de voorstelling

‘Leven we om te werken of werken we om te leven?’ Regisseur Stefaan Van Brabandt over zijn voorstelling MARX.  Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen… Read More

Lees meer
wc plassen toilet roze
wc plassen toilet roze
Essay

De Beauvoir en het staand plassende meisje

Over de verschillen in de manier van plassen tussen mannen en vrouwen had Jannah Loontjens nooit veel nagedacht, tot ze De Beauvoir las.

Lees meer
Close reading: Lees Hannah Arendt, juist nu
Close reading: Lees Hannah Arendt, juist nu
Korte uitleg
Voor leden

Close reading: Lees Hannah Arendt, juist nu

De politieke analyses van Hannah Arendt zijn opnieuw actueel. Ze keerden na de verkiezing van Donald Trump terug in de internationale bestsellerslijsten. De Joods-Duitse denker Hannah Arendt ontvluchtte Duitsland in 1933, waarna ze in de jaren veertig haar aantekeningen uitwerkte. Origins of Totalitarianism, het omvangrijke werk dat… Read More

Lees meer
De kracht van mensen die ons recht aankijken
De kracht van mensen die ons recht aankijken
Verhaal
Voor leden

De kracht van mensen die ons recht aankijken

Wat is de betekenis van een blik die de jouwe kruist? Over een schilderij getiteld Zigeunervrouw en de kracht van mensen die ons recht aankijken. Tiganca, Cecilia Cutescu-Storck, Muzuel de Arta Cluj, Cluj-Napoca, Roemenië Een winterdag in de wijk Manastur in Cluj-Napoca,… Read More

Lees meer
Het Moment… waarop filosofie en theater samenkomen
Het Moment… waarop filosofie en theater samenkomen
Korte uitleg
Voor leden

Het Moment… waarop filosofie en theater samenkomen

Fotografie: Merlijn Doomernik Dora Timmers (33) is filosoof en werkt voor theatergroep OT Rotterdam. Als zeventienjarige maakte ik mezelf wijs dat ik verwant was aan Lou Salomé. Zij stelde het denken voorop, ze wilde zich vrij ontwikkelen – de liefde, of een… Read More

Lees meer
Deze Noorse filosoof vertelt waarom we slecht zijn geworden in alleen zijn
Deze Noorse filosoof vertelt waarom we slecht zijn geworden in alleen zijn
Hoofdartikel
Voor leden

Deze Noorse filosoof vertelt waarom we slecht zijn geworden in alleen zijn

Wat is het verschil tussen alleen-zijn en eenzaamheid? Volgens de Noorse filosoof Lars Svendsen nemen wij te weinig tijd voor afzondering en voelen we ons juist daardoor eenzaam. Iedereen wordt er in zijn leven een paar keer door overvallen. Misschien overkomt het je thuis op de bank,… Read More

Lees meer