Neurowetenschapper Michiel van Elk is gefascineerd door het menselijke vermogen tot extase. Hij onderzocht het proefondervindelijk en had ‘wonderbaarlijke’ ervaringen.

Tekst loopt door onder afbeelding

Fotografie Michel Mees

Wat kan ik weten?
‘Als hersenwetenschapper kende ik uiteraard de theorieën over wat er in je brein gebeurt als je mediteert of wanneer je psychedelica gebruikt, maar ik had het effect nog nooit echt aan den lijve ondervonden. Voor Extase besloot ik dat wel te gaan doen. Het is daarom een heel persoonlijk boek geworden, dat ik niet alleen vanuit de neurowetenschappen heb geschreven, maar ook vanuit mijn eigen ervaringen op het gebied van religie en spiritualiteit. Mijn fascinatie voor de menselijke geest is er trouwens alleen maar door toegenomen.
 
Ik heb bijvoorbeeld meegedaan aan ayahuasca-ceremoniën, waarbij je een hallucinerende drank nuttigt die gemaakt is van planten die groeien in het Amazonegebied. Dat was werkelijk wonderbaarlijk. Ik raakte in een soort droomachtige toestand. Ik werd getransporteerd naar een museum waar ik ooit was geweest. Ik keek daar naar een maquette van een kathedraal; plotseling werd ik één met die kathedraal en verschenen er danseressen. Bij een andere sessie was ik ervan overtuigd dat de sjamaan mijn gedachten kon lezen. Hij kon in mijn hoofd kijken. Ik voelde heel sterk de verleiding van het dualisme: mijn geest leek los te bestaan van mijn lichaam. Als wetenschapper geloof ik daar niet in, maar elke keer dat ik zo’n ceremonie deed, werd ik dualistischer.