10-2017
Een kleine canon van de publieksfilosofie
Filosofie is boekenwijsheid. En juist daarom heb je er veel aan in het leven. Maar welke boeken moet je lezen? We stelden een kleine canon voor u samen. Er is geen andere discipline in de academie die zich zozeer verlaat op oude boeken als de filosofie. Filosofen doen niet… Read More
Waarom de laatste fase van je leven de mooiste is
Filosoof Erno Eskens begon een briefwisseling met zijn doodzieke vriend André de Vries. Wat heb je aan filosofie als je nog maar heel kort te leven hebt? Iets meer dan een jaar geleden was Erno Eskens thuis op bezoek bij zijn vriend en collega-filosoof André de Vries, die… Read More
De Vrouw en de Stofzuiger: hoe je ethisch bewustzijn wekt bij ontwerpers
Toen de stofzuiger op de markt kwam was men bang dat vrouwen zich kapot zouden gaan vervelen. Techniekfilosoof Marjolein Lanzing laat zien hoe moeilijk het is om bij ontwerpers ethisch bewustzijn te wekken. Yet why do I say this? I have myself been blasted in these hopes,… Read More
Bert Keizer: Zenuwimpulsjes
Daniel Dennett en David Papineau vlogen elkaar in de haren in The Times Literary Supplement van 4 augustus j.l. naar aanleiding van Dennetts laatste boek: From Bacteria to Bach and Back. ‘Vlogen elkaar in de haren’ is een beetje overdreven. Laten we zeggen dat ze het over elkaars haar hadden,… Read More
Voorwoord: Feest
Volgens Friedrich Nietzsche moeten we niet te lang stilstaan bij de geschiedenis. Immers, zo stelt hij, alleen zwakkeren ontlenen hun identiteit aan gebeurtenissen uit een ver verleden. Maar Filosofie Magazine bestaat deze maand precies 25 jaar, en dat is een feestje waard. Een kwart eeuw geleden werd het tijdschrift geboren… Read More
Stelling: Zelfbeschikking alleen is niet voldoende basis voor euthanasie
Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiek, Nijmegen Inderdaad – het recht op zelfbeschikking impliceert nog niet de plicht van anderen om te doen wat de zelfbeschikker vraagt. Het recht op zelfbeschikking wordt ingeperkt door de rechten van anderen. Het gebruik van dat recht ontslaat de zelfbeschikker niet van zijn harde… Read More
Het Experiment: Hert dist jager
Experiment: vrouwelijke wapitiherten leren in hun leven jagers te vermijden, en passen hun gedrag aan op verschillende jachttechnieken. Illustratie: Bas van der Schot Vrouwtjesherten van tien jaar zijn jagers te slim af. Een overwinning voor de dieren? Of een ouderwets beeld van de… Read More
Denkfout: Evolutionair voordeel nastreven
Wanneer iets evolutionair voordeel biedt… … dan moeten we het nastreven. De historicus Yuval Noah Harari stelt in zijn bestseller Sapiens een paradox aan de kaak. Een van de grootste evolutionaire succesverhalen van zoogdieren op onze planeet betreft de evolutie van runderen. Zo’n twaalf millennia geleden, ten tijde… Read More
Waarom we een verbond moeten sluiten met bacteriën
‘Wij hebben een verbond gesloten met de micro-organismen in ons lichaam’, zegt Remco Kort, hoogleraar microbe-mens-interacties aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Maar dat verbond zijn we aan het verbreken. ‘En dat is levensgevaarlijk.’ Wat kan ik weten? ‘We weten nu: bacteriën en andere microben zijn overal. Ze zitten tussen je… Read More
Stine Jensen: Moord
Deze zomer las ik thrillers: Icarus van Deon Meijer, Huwelijk van Michele Roberts en The Whistler van John Grisham. Ik kreeg er maar geen genoeg van. Er is al veel gespeculeerd over de honger van de mens naar moordliteratuur, maar je kunt je afvragen of de bekendste van de verklaringen… Read More
De mens is groots in zijn kleinheid
De geschiedenis van de filosofie is vooral een geschiedenis van toenemende ontnuchtering, betoogt Leon Heuts. En dat is zo slecht nog niet in deze tijd van fake news en een dreigende klimaatramp. U die dit stuk leest – en ik die het schrijf. We zijn eigenlijk een beetje verwant met… Read More
Thijs Lijster: Chinese Muur
Er bestaat een anekdote over de Duitse dichter Bertolt Brecht, die zich door een gemiste treinverbinding gedwongen zag drie dagen in Rome te verblijven. In plaats van de stad te bekijken, en het Colosseum, het Forum Romanum en de Sint-Pieter te bezichtigen, zoals ieder van ons in zo’n situatie waarschijnlijk… Read More
Zes waarden voor een nieuwe wereld
In het verleden waren het de filosofen die termen muntten als ‘tolerantie’, ‘scheiding van kerk en staat’ en ‘het goede leven’. Welke waarden zijn volgens de filosofen van nu noodzakelijk in de toekomst? 1. Omarm je lot (anders word je verlamd door de toenemende kennis over je lichaam en gezondheid)… Read More
Jan Bransen: ‘Filosofie zit in ieder mens’
Waar mensen samenkomen ontstaat gedeeld begrip, maar ook gedeeld onbegrip. In dat onbegrip liggen de wortels van de filosofie, zegt filosoof Jan Bransen.
Stoïcijnse oefeningen: ‘Stel je voor dat er een engel op je schouder zit’
Massimo Pigliucci denkt en leeft als een stoïcijn. De stoïcijnse leer is hard, maar hij is er gelukkiger door geworden. ‘Ja, dat komt altijd weer hard aan’, zegt Massimo Pigliucci lachend. Als hij het zijn studenten vertelt, zijn ze geschokt. ‘Elke keer als je je vrouw kust, elke keer als… Read More
Oswald Spengler, de filosoof die 100 jaar geleden onze ondergang voorspelde
Oswald Spenglers De ondergang van het Avondland biedt een dwingende kijk op de wereldgeschiedenis. Kunnen wij westerlingen ontkomen aan ons lot?
Hoe Parmenides mij wekte
De vondst van een vergeelde uitgave van Parmenides liet filosoof Jannah Loontjens als tiener niet meer los. Als middelbare scholier had ik een bijbaantje in een antiquariaat. In het gewelfde souterrain, duister en vochtig, waar ooit een wijn- kelder had gezeten, zat ik tussen de muffige boeken. Aan het eind… Read More
Hoe lees je de Poëtica?
De eerste zin uit het zesde hoofdstuk van Aristoteles’ Poëtica is één van de meest omstreden passages uit de Griekse literatuur. Wat leert deze tekst ons over de harmonie tussen emotie en rede? ‘De tragedie is dan de uitbeelding van een serieuze en afgeronde handeling van enige… Read More
Sterven voor onsterfelijkheid
Kunnen onze kinderen onsterfelijk worden? Filosoof Adam Buben vertelt waarom we de dood nooit te slim af kunnen zijn, zelfs niet met de meest fantastische technologie. ‘Je moet je leven zien als een rivier, iets dat gewoon voortvloeit, niet als iets waar jij controle over hebt. Maar als ik… Read More
Het Moment: Hoe de bibliotheek deze vrouw hielp haar eigen pad te kiezen
Khadija al Mourabit (37) studeerde filosofie en is voorzitter van de Marokkaanse Vrouwen Vereniging Nederland. Fotografie: Merlijn Doomernik ‘Mijn oudere broers namen me altijd mee naar de bibliotheek in Amsterdam-Noord. Als vierjarige koos ik een boek uit, gaf het aan de bibliothecaresse en kreeg het bijbehorende… Read More
Ontdek Filosofie Magazine de eerste maand gratis!
Probeer een (online) abonnement voor minimaal 3 maanden en ontvang de eerste maand gratis!