Home 12-2017
Filosofie Magazine - December 2017

12-2017

Hoe kan je de wereld een beetje beter maken? We legden het voor aan filosofen die daar onderzoek naar doen. Hun antwoord geven ze in dit nummer: vertrouw niet op je goede bedoelingen, maar creëer nieuwe rituelen waarbij je vrienden en familie betrekt. Verder betoogt Peter Singer dat altruïsme vooral effectief moet zijn. Doneren aan blindengeleidehonden voelt misschien goed, maar doe je zo wel echt het meeste goed?
 
Lees ook over de filosofie van de grote Japanse schrijver Murakami. Hij is niet alleen een van de bekendste schrijvers van deze tijd, maar geeft ook een diep inzicht in ons bestaan: ‘heb niet het idee dat je al af bent, dat je überhaupt af kunt zijn’, zo verwoordt Murakami-kenner Ype de Boer het.  Ten slotte een mooi portret van Erasmus. Hij maakte het ‘Hollandse humanisme’ groot, waardoor we – misschien zonder dat we het weten – allemaal gevormd zijn.
Cover afbeelding voor 12-2017
Voorwoord: Echte verandering
Voorwoord: Echte verandering
Column
Voor leden

Voorwoord: Echte verandering

Volgens Niccolò Machiavelli vormen goede bedoelingen en politiek handelen vaak een slecht huwelijk. U moet daarbij weten dat voor Machiavelli politiek de kunst van de bestendigheid is. De boel bij elkaar houden is belangrijker dan moreel gelijk krijgen.   Het lijkt een zwaktebod, maar dat is het niet. Read More

Lees meer
De Stelling: Maakbaarheid is een illusie
De Stelling: Maakbaarheid is een illusie
Korte uitleg
Voor leden

De Stelling: Maakbaarheid is een illusie

Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie Aan maakbaarheid kleeft een gevoel van controle. Het suggereert dat je iets, wanneer je een handeling verricht en daarbij een stappenplan volgt, een doelmatige vorm kunt geven. Dat kan een samenleving zijn, of een identiteit, of een bloemenvaas. Nu laat de werkelijkheid… Read More

Lees meer
Het Experiment: De wereld verbeteren? Doe dan net als anderen
Het Experiment: De wereld verbeteren? Doe dan net als anderen
Korte uitleg
Voor leden

Het Experiment: De wereld verbeteren? Doe dan net als anderen

We stappen nog steeds massaal in het vliegtuig en eten nog te veel kilo’s vlees per jaar. Hoe kunnen we mensen motiveren anders te handelen?   Experiment Meer hotelgasten gebruiken hun handdoek nogmaals als een bordje hen erop wijst dat 75 % van de vorige gasten van die… Read More

Lees meer
Denkfout: Straatjes schoonvegen
Denkfout: Straatjes schoonvegen
Denkfouten
Voor leden

Denkfout: Straatjes schoonvegen

Als je historische straatnamen wijzigt… … vervals je de geschiedenis. Enkele weken geleden stond in de Volkskrant een betoog tegen de naamsverandering van straten en instellingen, vernoemd naar zeehelden uit de vaderlandse geschiedenis. ‘Helden’ die zich inlieten met, naar hedendaagse opvattingen, verwerpelijke praktijken. Volgens de auteur van het… Read More

Lees meer
‘Weinstein kon zijn gang gaan vanwege onze vastgeroeste ideeën over seks.’
‘Weinstein kon zijn gang gaan vanwege onze vastgeroeste ideeën over seks.’
Voor leden

‘Weinstein kon zijn gang gaan vanwege onze vastgeroeste ideeën over seks.’

De Amerikaanse journalist Emily Witt dacht precies te weten wat haar verlangens waren. Totdat ze zich erin ging verdiepen. Tekst gaat door onder afbeelding Fotografie: Martin Dijkstra   Wat kan ik weten? ‘Voordat ik aan dit boek begon, dacht ik dat seksualiteit iets was wat… Read More

Lees meer
Stine Jensen: Tiramisu
Stine Jensen: Tiramisu
Korte uitleg
Voor leden

Stine Jensen: Tiramisu

Onlangs vertelde mijn yogaleraar Guru Gian over de spirituele 40/60-regel. Veertig procent is wat je zelf aan inspanningen kunt doen om je lot te beïnvloeden, 60 procent brengt het universum  (‘the universe provides’). Hij illustreerde de regel aan de hand van een eigen voorbeeld. Na een avond yogales had hij… Read More

Lees meer
‘Vertrouw niet op je goede bedoelingen’
‘Vertrouw niet op je goede bedoelingen’
Interview
Voor leden

‘Vertrouw niet op je goede bedoelingen’

De wereld wordt niet beter van goede bedoelingen, zegt de Wageningse filosoof Vincent Blok. Als je echt iets voor elkaar wilt krijgen, kun je beter een eed afleggen. Goede bedoelingen zeggen niets over ons gedrag, zegt Vincent Blok al langer. Dat inzicht wordt regelmatig bevestigd als hij een groep… Read More

Lees meer
Ons empathisch vermogen is overbelast. Een pleidooi voor onverschilligheid
Ons empathisch vermogen is overbelast. Een pleidooi voor onverschilligheid
Interview
Voor leden

Ons empathisch vermogen is overbelast. Een pleidooi voor onverschilligheid

Reclamemakers, goede doelen, politieke partijen en journalisten spelen in op onze empathie. Filosoof Ignaas Devisch vindt dat kwalijk. Volgens hem is ons empathisch vermogen overbelast.

Lees meer
supervrouw vrouwen Karen Vintges
supervrouw vrouwen Karen Vintges
Essay
Voor leden

Dood aan de mythe van de supervrouw

Waarom heeft het feminisme het zo moeilijk in tijden van neoliberalisme? Vrouwen moeten voldoen aan absurde eisen. Simone de Beauvoir en Michel Foucault kunnen helpen, stelt politiek filosoof Karen Vintges.

Lees meer
Murakami’s levenslessen: over de gespletenheid van de mens
Murakami’s levenslessen: over de gespletenheid van de mens
Interview
Voor leden

Murakami’s levenslessen: over de gespletenheid van de mens

De personages van de Japanse schrijver Haruki Murakami leven in een surreële wereld en maken absurde dingen mee. Toch haalde filosoof en Murakami-kenner Ype de Boer er belangrijke levenslessen uit: ‘Heb niet het idee dat je al af bent, dat je überhaupt af kunt zijn. Volgens veel Murakami-kenners gaan zijn… Read More

Lees meer
Bert Keizer: Kameropruimkwab
Bert Keizer: Kameropruimkwab
Voor leden

Bert Keizer: Kameropruimkwab

Alles wat we doen wordt door onze hersenen aangestuurd. Als je het zo zegt, dan verloopt ons hele leven als één lange epileptische aanval. Onzin natuurlijk. Kijk maar eens naar iemand tijdens zo’n aanval. Die weet niet wat hij doet. Hij is er geestelijk niet eens bij. Je kunt beter… Read More

Lees meer
Peter Singer filosoof altruïsme goede doelen effectief altruïsme
Peter Singer filosoof altruïsme goede doelen effectief altruïsme
Interview
Voor leden

Gelukkig zijn? Geef 10 procent van je inkomen weg, stelt filosoof Peter Singer

Peter Singer legt uit waarom we ons geld weg moeten geven. En ook aan wie: ‘Je kunt je blinde buurman een blindengeleidehond geven of tussen de 800 en 2.000 mensen genezen van blindheid. De keus lijkt mij niet zo moeilijk.’

Lees meer
Desiderius Erasmus van Rotterdam filosoof denker
Desiderius Erasmus van Rotterdam filosoof denker
Historisch Profiel

Wij zijn allemaal kinderen van Erasmus

Erasmus onderwees dat het goede uit mensen zelf moet komen, niet uit instituten. Zijn ideeën werken door in onze nationale identiteit.

Lees meer
Thijs Lijster: Kaart en gebied
Thijs Lijster: Kaart en gebied
Voor leden

Thijs Lijster: Kaart en gebied

Lewis Carolls roman Sylvie and Bruno Concluded (1893) beschrijft de reis naar een fantasiewereld, waar de ik-verteller op zeker moment een curieuze figuur genaamd Mein Herr tegen het lijf loopt. Ze komen te spreken over cartografie. Mein Herr vertelt dat de cartografen van zijn land deze kunst geperfectioneerd hebben, door… Read More

Lees meer
Wees traag en inefficiënt
Wees traag en inefficiënt
Aandacht
Voor leden

Wees traag en inefficiënt

Johan Braeckman nam een jaar vrij en dacht na over rust, traagheid en het goede leven. Hij kwam uit op dezelfde conclusie die Vondel ooit trok: ‘Dees langsaemheit past groote saecken.’ De Vlaamse filosoof Johan Braeckman nam een jaar onbetaald verlof om de schuur die zijn plots overleden vader… Read More

Lees meer
De vrouw die Nietzsches huwelijksaanzoek afwees
De vrouw die Nietzsches huwelijksaanzoek afwees
Korte uitleg
Voor leden

De vrouw die Nietzsches huwelijksaanzoek afwees

Filosoof Jannah Loontjens leerde Nietzsche beter kennen dankzij het werk van Lou Andreas-Salomé, die bijna met hem getrouwd was. Jannah Loontjens bespreekt de filosofen die haar hebben beïnvloed Fotografie: Martin Dijkstra Beroemde filosofen, iets minder beroemde filosofen, Grieken, Fransen, Duitsers en Engelsen, denkers die empirie… Read More

Lees meer
Maak werk van een levensweg
Maak werk van een levensweg
Korte uitleg
Voor leden

Maak werk van een levensweg

Volgens de wijsheid uit de beroemde Daodejing is het essentieel om in te zien dat de menselijke rede zijn grenzen heeft. Over de Daodejing (Het boek van de Weg en de Deugd) wordt vaak beweerd dat het na de Bijbel het meest vertaalde boek ter wereld is. Chinese aanhangers van… Read More

Lees meer
Hoe een geit in een museum ons leven kan veranderen
Hoe een geit in een museum ons leven kan veranderen
Interview
Voor leden

Hoe een geit in een museum ons leven kan veranderen

‘Volgens Kierkegaard kan kunst ons helpen om betere keuzes te maken.’ Filosoof Antony Aumann vertelt waarom een geit in het midden van een museum ons leven kan veranderen.

Lees meer
Het Moment… dat filosofie een tegengif biedt tegen depressie 
Het Moment… dat filosofie een tegengif biedt tegen depressie 
Voor leden

Het Moment… dat filosofie een tegengif biedt tegen depressie 

Fotografie: Merlijn Doomernik Clara Stokhof (30) is schrijver en docent filosofie. Toen ik depressief werd, had ik het gevoel een eiland te zijn. Alles was dof en grijs. Niet omdat ik verdrietig was, maar omdat er niets meer was. De wereld had geen betekenis meer. Ik… Read More

Lees meer