11-2016
Jubileum – 25 filosofen 25 inzichten
Sartre – ‘Vrijheid is verantwoordelijkheid’
Hoop – Levenslessen van indianen en Socrates
Voltaire – verleidt een Russische tsarina
Denkfouten: Egovisie
Iemand doet iets goeds. Ten onrechte zeggen we dat dat voortkomt uit eigenbelang. Bultrugwalvissen haalden dit jaar het wetenschapsnieuws, vanwege hun behulpzame gedrag tegenover andere soorten. Wanneer orka’s – meedogenloze groepsjagers – een zeehond of zeeleeuw aanvallen, schieten de bultruggen het prooidier te hulp. Al meer dan honderd… Read More
Voorwoord: Waanzinnige vrijheid
Lord, we know what we are but not what we may be, roept Ophelia uit in Shakespeares Hamlet. Ze is op dit moment door waanzin bevangen, maar volgens commentatoren is het juist een moment van helder inzicht – wat je wel vaker ziet bij mensen die hun verstand hebben verloren. Read More
Stelling: In de moderne samenleving is geen ruimte voor kwetsbaarheid
Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie, Leiden Om kwetsbaarheid hangt een zweem van zwakte. Kwetsbaarheid smaakt naar naaktheid, fragiliteit, een broosheid die niet mee doet komen met de kudde. Naar niet kunnen omgaan met tegenslagen. Naar zich niet kunnen verweren tegen de elementen van het leven. En dus wordt zelfredzaamheid… Read More
Het Experiment: Bestaat het neutrale getal?
Als een arts een ingreep formuleert in termen van winst, maken we een andere keuze dan bij een formulering in termen van verlies. Experiment Bij de keuze tussen een behandeling met 1/3 kans op overleven en… Read More
4 vragen aan Philippe Claudel
De Toraja op Sulawesi geven de doden een plek in het leven. Schrijver Philippe Claudel gaf ze een hoofdrol in zijn nieuwste roman, een mijmering over leven, dood, vriendschap en liefde. Wat is de mens? ‘De mens creëert kunst, nutteloze dingen. Dat is wat ons tot mensen maakt. Read More
Stine Jensen: Ont-koppelen
Er draait deze maand een wonderschone film in de bioscoop: L’economie du couple. Hij gaat over een vechtscheiding. Waar ze over vechten? Over geld. Zij heeft het huis betaald waarin ze samen met hun twee kinderen wonen. Maar hij heeft het opgeknapt en al zijn liefde erin gestopt. Kun je… Read More
Littekens
Tijdens ons meest kwetsbare momenten wordt duidelijk hoeveel we op anderen lijken. Een persoonlijk verhaal van Leon Heuts over verdriet, verandering en een nieuw leven. En over de troost die het lezen van Schopenhauer biedt. Most of us don’t want to change, really. I mean, why should we… But… Read More
Kwetsbaarheid is ons gedeelde lot
Steeds vaker zie je het: kwetsbaarheid als verzet. Gandhi, de tankman, maar ook ‘Black Lives Matter’. Het is zo effectief, omdat het toont hoe kwetsbaar wij allen zijn. ‘Wij Zijn Hier’ is een groep uitgeprocedeerde asielzoekers die nu al vier jaar lang in Amsterdam op allerlei manieren zichtbaar proberen… Read More
25 filosofen, 25 inzichten
Filosofie Magazine gaat zijn vijfentwintigste jaargang in! Wat heeft vijfentwintig jaar aan publieksfilosofie ons opgeleverd? Wij vroegen vijfentwintig filosofen naar hun belangrijkste inzichten. Stephan Sanders – filosoof en columnist ‘Aan identiteiten ligt geen essentie ten grondslag; ze worden in en door de geschiedenis gemaakt. Dit inzicht… Read More
Marli Huijer: Hartslag
Twee jaar geleden hoorde ik het voor het eerst uit de mond van een piloot: de mens zou een vastgesteld aantal hartslagen in zijn of haar leven hebben. De piloot was ervan overtuigd dat ze langer zou leven als ze sportte, want sport verlaagt de polsslag in rust. Jaja, dacht… Read More
Jonathan Lear: ‘Socrates leert ons veel over moed’
Indianenhoofdman Plenty Coups en Socrates zijn belangrijke inspiratiebronnen voor filosoof Jonathan Lear. Over moed in tijden van verwarring. Jonathan Lear – hoogleraar filosofie aan de universiteit van Chicago – is ooit symbolisch opgenomen in een traditioneel indianengezin, en hij heeft vele indianen-broeders die hij regelmatig ziet. De Crow –… Read More
Voltaire, filosoof en spindoctor
Voltaire is een van de hoofdrolspelers in de expositie Catharina, de Grootste in de Hermitage te Amsterdam. ‘Ik kreeg toevallig uw werk in handen. Ik kon er geen genoeg van krijgen’, schreef de tsarina in haar eerste brief aan de Franse denker. Daar staat de beroemdste denker van zijn… Read More
Richard David Precht: ‘We zijn moreel verward’
De Duitse filosoof Richard David Precht schrijft een nieuwe geschiedenis van de filosofie. Het eerste deel – over de Oudheid en Middeleeuwen – verscheen onlangs in het Nederlands. ‘Bijna alle grote vragen van de antieke wereld zijn gelijk aan die uit onze tijd.’ Als iemand breekt met het cliché… Read More
Zelfmoord is geen zonde
Volgens Camus is er maar één serieus filosofisch probleem: de zelfmoord. In zijn prettig amorele boekje laat filosoof Simon Critchley zien dat de zelfverkozen dood een rationele keuze kan zijn. Moeten we leven of sterven? Dit was de vraag die Albert Camus zich in zijn boek De mythe van… Read More
Het huwelijk tussen seks en spiritualiteit
Verschillende culturen zagen in seksualiteit een manier om de goddelijke staat te bereiken. In de westerse traditie voerde onthouding de boventoon. Voluptueuze naakte vrouwenlichamen rijgen zich aaneen langs de tempelmuren. Hun wellustige posities ten opzichte van ontblote mannelijke lichamen laten niets te raden over. Hier worden seksuele handelingen verricht. Read More
‘Iedereen wordt acteur en speelt mee’
‘Omdat de performers gemaskerd zijn, kan iedereen zich in hen verplaatsen.’ Ajume Wingo vertelt hoe je Afrikaanse maskers beter kunt begrijpen. ‘Een van de bijzondere dingen van mijn koninkrijk is dat het gesticht is door een vrouw’, aldus filosoof Ajume Wingo. Volgens de overlevering trokken, zo rond het jaar… Read More
Het Moment: Sanne van Driel
Sanne van Driel (30) is filosoof en auteur van De strijd van het kleine meisje. Een filosofie van anorexia. ‘Anorexia is iets voor meisjes die niets beters te doen hebben dan zich met diëten bezig te houden – dat was het oordeel dat ik had. Maar zo’n… Read More
Sarah Bakewell: ‘Ik wilde een existentialist worden’
Sarah Bakewell, hoofdspreker tijdens het Existentialisme Café, las als tiener een boekje van Sartre en was meteen enthousiast. Onlangs schreef ze De existentialisten, waarin ze de tijd van Sartre weer tot leven wekt en aantoont hoe belangrijk zijn ideeën over vrijheid nog steeds zijn. Het existentialisme, de roep om… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief.