04-2020
Pre-truth
Op de radio hoorde ik hoogleraar vertebratenpaleontologie Anne Schulp uitleggen dat we als middel tegen nepnieuws nog veel kunnen hebben aan de fossiele overblijfselen uit de tijd van de dinosauriers. Daar heeft hij natuurlijk helemaal gelijk in. Als er één tijdperk is waar onze post-truth tijd nog iets van kan… Read More
Dageraad
Het is een jaarlijks ritueel geworden bij het aanbreken van de lente. Niet alleen krijgt mijn huis een grote schoonmaakbeurt, ik haal ook een uitspraak van Vladimir Jankélévitch onder het stof van mijn gedachten vandaan: ‘Mis je enige lenteochtend niet.’ In die woorden weerklinkt een oproep, een soort carpe diem,… Read More
Moreel dilemma: moet ik me schamen of mag ik vliegen?
Als één individu besluit niet te vliegen, maakt dat op wereldschaal geen verschil. Is het dan toch zinvol om je vlieggedrag te veranderen?
‘Veel mannen voelen zich gecastreerd’
Ambulancebroeders worden aangevallen, leraren hebben geen gezag meer. Psychoanalyticus Frank Koerselman pleit voor herstel van de vaderlijke autoriteit. Wat kan ik weten? ‘Mijn boek Ontvadering gaat over het gebrek aan vaderschap binnen het gezin en over het gebrek aan autoriteit in de hele samenleving. Als ik vertel dat er… Read More
Wetenschap van de harde mening
Wetenschappelijk onderzoek wordt vaak in twijfel getrokken. Is wetenschap inderdaad maar een mening? Denker des Vaderlands Daan Roovers reconstrueert de status van onze kennis en ziet dat wetenschap niet langer de onthuller is van de waarheid, maar de onderbouwing van een opvatting.
Onbetwiste waarheden
Wat maakt iets waar? Vijf perspectieven op wat echt is en wat niet.
‘De ander kan gelijk hebben’
Alicja Gescinska schreef het essay van de Maand van de Filosofie en houdt een pleidooi voor waarachtigheid in een tijdperk van nepnieuws. ‘De leugen en de waarheid zijn geen tegenpolen.’
Wapenwedloop met de feiten
Nieuwsmedia proberen met factchecken het vertrouwen te winnen van het publiek. Toch wordt het gezag van de boodschapper er niet groter op. Het ontbreekt niet aan feiten, maar aan autoriteiten.
Een ander mens
Als iemand dement raakt, komen de naasten voor veel vragen te staan. Praktische, maar ook existentiële. Want wie is die zieke eigenlijk? En ‘hoe kun je zin ontlenen aan de instandhouding van de zinloosheid van een ander?’ Als alle herinneringen zijn verdwenen, wat blijft er dan van je over?… Read More
Veel versies van één waarheid
Of je nu de Bijbel las of de werken van Plato en Aristoteles, ze getuigen allemaal van dezelfde inzichten. Zo beweerde de Middeleeuwse rabbijn Maimonides. Hij probeerde de teksten met elkaar te verzoenen. Zijn doel: geloof in de ene ware God.
Filosofen van de Revolutie
Filosofie Magazine organiseert van 6 tot 9 oktober een reis naar de meest filosofische stad ter wereld, Parijs. De Verlichting en de Franse Revolutie staan centraal. Twee filosofen zijn kenmerkend voor deze periode: Voltaire en Jean-Jacques Rousseau. Onze gids Alec van der Horst neemt u alvast mee naar hun achttiende… Read More
Quarantainemoraal
Blaise Pascal schreef ooit dat je het kwade nooit zo grondig en onbekommerd (‘pleinement et gaiement’) doet als wanneer je vanuit je geweten handelt. Pascal schijnt met deze uitspraak religieus fanatici op het oog te hebben gehad die altijd bereid zijn vanuit hun overtuiging op ‘grondige’ en ‘onbekommerde’ wijze andersdenkenden… Read More
Alles voor de aandacht
Filosoof en journalist Doortje Smithuijsen dook in de wereld van de influencers, en stuitte op narcisme, cijferfixatie en prestatiedruk. Een confronterend portret van de digitale generatie.
De hele mens
Het is een ongemakkelijk boek, De laatste adem. Ariëlle Veerman schrijft daarin over haar leven met Joost Zwagerman. Ik vroeg me tijdens het lezen steeds af: is dit niet te intiem? Want De laatste adem is bovenal het relaas van een nare vechtscheiding. Wil en mag ik dat allemaal wel… Read More
De beste boeken van het jaar
Een boek over discretie, vriendschap of de zee? Of over kunstkritiek? Of over depressie? Op 21 juni wordt duidelijk welk thema de jury van de Socrates Wisselbeker voor het beste filosofieboek van 2019 het meest heeft aangesproken. Filosofie Magazine sprak met de vijf genomineerde auteurs. ‘Hou af en toe je… Read More
‘Gedichten wegen niets net als de ziel die niet bestaat’
Jabik Veenbaas (1959) is niet alleen filosoof en vertaler van Habermas, Schopenhauer en Kant, maar ook dichter. In zijn nieuwste dichtbundel combineert hij de disciplines. ‘Filosofen, zelf eigenlijk dichters / begrijpen weinig van poëzie’. Een voorpublicatie. Brief aan seneca, met enige citaten uit diens werk in… Read More
Drie boekrecensies: filosofisch met lego, tattoos en neoliberalisme
Geen rijtje dode denkers Waar moet je beginnen als je je wilt verdiepen in de vragen, thema’s en filosofen die door de eeuwen heen de revue hebben gepasseerd? Thijs van de Laar schreef een speelse inleiding. Van lego kun je alles maken. Althans, zo lijkt het misschien. Kun… Read More
Mateloos de maat
Andreas Kinneging meent dat we ten onder gaan aan mateloosheid. Wie er anders over denkt is volgens hem dom, oppervlakkig en niet-wetenschappelijk. Wat is de overeenkomst tussen CEO’s die bonus op bonus stapelen, dictators die volledige controle over hun onderdanen willen, partybeesten die zich volproppen met pillen, seksverslaafden die… Read More
‘Zelfs naar een pissebed kun je luisteren’
Marianne Thieme (48) is publicist, documentairemaker en medeoprichter van de Partij voor de Dieren.
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine.
