Boekenkast augustus 2025

‘Het land is ziek, lusteloos en lethargisch,’ schrijft de Franse filosoof Simone Weil. De westerse samenleving lijdt volgens haar aan ontworteling: we zijn de verbindingen met de omgeving en de gemeenschap verloren. Om dit tegen te gaan, pleit ze ervoor dat niet de rechten van mensen centraal moeten staan, maar de verplichtingen die mensen tegenover anderen hebben. In deze interessante maar ook ingewikkelde studie bespreekt filosoof Jacques Graste het politieke denken van Weil.

Het perspectief van Simone Weil. Geworteld in hemel en aarde
Jacques Graste
Gompel & Svacina
169 blz.
€ 24,-

De Duitse filosoof en schrijver Ernst Jünger (1895-1998) is terecht omstreden; hij was overtuigd militarist, had extreemrechtse ideeën en stond ambivalent tegenover het nationaalsocialisme. Toch loont het om hem te lezen, schrijft cultuurwetenschapper Arnold Heumakers in zijn voorwoord bij Totale mobilisatie en andere essays. Als nietzscheaan verkoos Jünger een gevaarlijk leven boven een burgerlijk bestaan. Een actueel boek, dat laat zien dat mensen ook zonder rationele grond naar oorlog verlangen.

Totale mobilisatie en andere essays
Ernst Jünger
vert. Mark Wildschut en Piet Meeuse
Ten Have
216 blz.
€ 20,99

We hebben het vaak over de kloof tussen arm en rijk. Maar volgens politiek filosoof Dick Timmer doen we dat op een te beperkte manier: onrechtvaardigheid zou niets meer zijn dan een verkeerde verdeling van kapitaal. Bovendien zou ongelijkheid makkelijk kunnen worden opgelost door aan wat knoppen te draaien. Timmer vraagt zich terecht af wat gelijkheid nu echt betekent. Hoe bepalen we wat iemand waard is? En waarom heeft die waardebepaling zulke verregaande gevolgen?

Sommige mensen zijn te rijk. Over wat gelijkheid écht betekent en hoe we dat bereiken
Dick Timmer
De Geus
144 blz.
€ 17,50

Sport leert je om de chronische belasting van het bestaan niet simpelweg te trotseren, maar actief op je te nemen, meent sportfilosoof Sandra Meeuwsen. ‘Strijders en atleten,’ citeert ze Peter Sloterdijk, ‘bereiken bepaalde graden van vrijheid tegenover het lastkarakter van de existentie door consequent het zware met het nog zwaardere te overtreffen.’ Meeuwsen bespreekt de zin van sport en spel, en hoe we de bedreiging ervan door politieke en commerciële belangen kunnen tegengaan.

Sport=Politiek. Het ethisch hart van de sport filosofisch beschouwd
Sandra Meeuwsen
Lucht
192 blz.
€ 25,-

Vogelgezang, het getjirp van krekels – wij ervaren de geluiden van de natuur als rustgevende stilte. Maar in feite zijn we getuige van tal van geopolitieke en strijdlustige relaties, schrijft de Franse filosoof Baptiste Morizot in de recentste publicatie in de reeks Wisselwerkingen van uitgeverij Octavo. In zes ‘filosofische novelles’ geeft Morizot een prachtig geschreven pleidooi voor het ontwikkelen van gevoeligheid voor en nieuwe relaties met andere levende wezens.

Manieren van levend zijn
Baptiste Morizot
Octavo
312 blz.
€ 29,50

Hoe kunnen we redelijk handelen in een wereld die volstrekt onredelijk lijkt? In zijn Meditaties buigt de Romeinse keizer Marcus Aurelius zich over deze en andere grote levensvragen. In deze geïllustreerde uitgave, die fragmenten uit de Meditaties bundelt, komen thema’s als het goede leven, de dood en gemoedsrust aan bod. De illustraties en de korte uitleg per fragment van hoogleraar klassieke talen James Romm maken het boek zeer geschikt als eerste kennismaking met Aurelius.

De geïllustreerde Meditaties. Levenslessen van Marcus Aurelius
Marcus Aurelius
Vert. Rutger H. Cornets de Groot
Noordboek
192 blz.
€ 24,90

‘Het persoonlijke is politiek.’ Met deze slogan gaven feministen van de tweede golf aan dat de problemen van vrouwen niet konden worden opgelost via individuele keuzes, maar enkel door systeemverandering. In dit essay laat Vlaamse journalist Bieke Purnelle zien hoezeer politiek en moraliteit het lichaam en leven van vrouwen nog altijd beperken. Purnelle biedt daarbij zelf geen vernieuwende inzichten, maar levert wel een toegankelijke introductie in feministisch denken.

De geknevelde vrouw. Hoe macht en moraal het vrouwenlichaam bepalen
Bieke Purnelle
Lannoo
104 blz.
€ 14,99

Als mens kun je moeilijk buiten je eigen menselijke blik kijken. Toch probeert wetenschapsjournalist Ed Yong je in dit boek de wereld te laten ervaren vanuit een ander perspectief – of dat nu die van een vleermuis, olifant of vogelbekdier is. De dierenfeiten die aan bod komen mogen dan op zichzelf genomen weinig filosofisch zijn, de implicaties van dit boek zijn dat wel. Want door te proberen je eigen blik te verlaten, meent Yong, verbreed je je wereldbeeld.

Een immense wereld. Hoe dierlijke zintuigen de verborgen dimensies om ons heen onthullen
Ed Yong
Atlas Contact
480 blz.
€ 20,-

Was de slavernij in de oudheid net zo verkeerd als we het nu vinden? Kun je vertrouwen op je morele intuïtie? Stel dat het waar is dat je geen onschuldige mensen mag martelen, wat maakt die stelling dan precies waar? Over deze morele vragen gaat dit boek van de Amerikaanse filosoof Thomas Nagel, waarin twee recente essays van hem gebundeld zijn. Verwacht van Nagel geen stevige stellingen en hapklare antwoorden: hij combineert nuance met een zeer leesbare stijl.

Het vraagstuk ethiek. Morele gevoelens, morele werkelijkheid, morele vooruitgang
Thomas Nagel
Bijleveld
128 blz.
€ 19,50

‘De grootste bedreiging van de democratie is de ongelijke economie,’ meent politiek filosoof Lisa Herzog. In De democratische markt laat ze zien hoe het economische systeem mensen onder druk zet en hen onwaardig behandelt. Haar pleidooi voor een andere economie, die bijdraagt aan democratische waarden, is zeer overtuigend. Dat komt vooral omdat ze laat zien dat haar alternatief een stuk aantrekkelijker is: liever een actieve actor in de wereld dan een slaafse consument.

De democratische markt. Hoe meer economische gelijkheid onze politiek kan redden
Lisa Herzog
Ten Have
272 blz.
€ 24,99

Wie zichzelf ‘progressief’ noemt zou vóór vooruitgang moeten zijn, meent filosoof Maarten Boudry. En toch zijn veel linkse progressieve denkers kritisch op het vooruitgangsgeloof. Boudry houdt een pleidooi voor een ouderwets verlichtingsdenken dat gelooft in onbegrensde groei, maakbaarheid en de liberale waarden. Boudry’s optimisme over de mens en de wereld werkt aanstekelijk, maar hij maakt een karikatuur van het gedachtegoed van door hem bekritiseerde denkers als Derrida, Latour en Fanon.

Het verraad aan de verlichting. Pleidooi voor een nieuwe vooruitgangsbeweging
Maarten Boudry
Prometheus
352 blz.
€ 27,50

Ongelijkheid gaat ons aan het hart. Maar hoeveel invloed hebben we als individu op de oplossing? In dit boek biedt schrijver Clarice Gargard tien inzichten om ons denken over ongelijkheid te hervormen en machteloosheid om te zetten in actie. Aan de hand van filosofie, wetenschappelijk onderzoek en haar eigen ervaringen met onderdrukking vertelt Gargard hoe we een (r)evolutie kunnen ontketenen die een nieuwe, eerlijkere norm voortbrengt. Voor wie wil denken én doen.

Na verzet komt (r)evolutie. Tien wegen naar een nieuwe wereld
Clarice Gargard
De Arbeiderspers
200 blz.
€ 19,99