Home 05-2022
Filosofie Magazine - April 2022

05-2022

In onze visuele cultuur nemen we kijken vaak voor lief. Maar wat doet kijken voor onze kennis? En kun je beter leren kijken, of met een bredere blik? Deze maand wijden we een dossier aan kijken.
Cover afbeelding voor 05-2022
Coen Simon
Coen Simon
Column

Hoofdredacteur Coen Simon: ‘Wat weten we zonder het te weten?’

Ik zal een jaar of acht zijn geweest toen oom Daan promoveerde op een onderzoek naar niertransplantaties. Ik wist dat het heel wat moest zijn, dat promoveren. We hadden vrij van school gekregen en waren al vroeg in de ochtend in vol ornaat vertrokken naar Groningen. Met de rest van… Read More

Lees meer
Rüdiger Safranski filosoof biograaf
Rüdiger Safranski filosoof biograaf
Interview
Voor leden

Rüdiger Safranski: ‘Heb de moed om eenling te zijn’

Ieder mens is in de eerste plaats een individu, dat staat volgens de Duitse filosoof en historicus Rüdiger Safranski vast. Maar niet iedereen is bereid om hier een opdracht in te zien. ‘We zijn een beter “wij” wanneer we ook op onszelf kunnen zijn.’

Lees meer
Robin van den Maagdenberg: ‘Weten draait naast begrijpen ook om belichamen’
Robin van den Maagdenberg: ‘Weten draait naast begrijpen ook om belichamen’
4 vragen

Robin van den Maagdenberg: ‘Weten draait naast begrijpen ook om belichamen’

Robin van den Maagdenberg (1988) is schrijver en journalist. Onlangs verscheen haar debuut Thuis is waar we beginnen, over opgroeien met een manisch-depressieve vader.

Lees meer
chronische ziekte
chronische ziekte
Alternatieve feiten

Waarom het begrip ‘chronische ziekte’ niet vanzelfsprekend is

Het aantal mensen met een chronische ziekte in Nederland stijgt, stellen onderzoekers. Sanneke de Haan, bijzonder hoogleraar psychiatrie en filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, laat zien waarom het begrip ‘chronische ziekte’ niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt.

Lees meer
Paul van Tongeren column
Paul van Tongeren column
Column

Denker des Vaderlands Paul van Tongeren over het verschil tussen imiteren en kopiëren

De titel ‘Denker des Vaderlands’ is waarschijnlijk de reden dat de Stichting Het Nederlandse Interieur me vroeg een lezing te geven op hun studiedag, die gewijd was aan het thema ‘imitatie in het interieur’. Binnenhuisarchitectuur is een van de vele dingen waar ik geen verstand van heb. Ik kan me… Read More

Lees meer
Aristoteles cancel un-woke slavernij slaven
Aristoteles cancel un-woke slavernij slaven
Moreel dilemma

Moreel dilemma: moeten we Aristoteles cancelen?

Sommige mensen zijn van nature slaven, schreef Aristoteles zo’n 25 eeuwen geleden. Moeten we hem zijn ideeën nu kwalijk nemen?

Lees meer
spoedcursus kijken
spoedcursus kijken
Spoedcursus

Vier filosofen over kijken

Vier filosofen over de rol die kijken speelt bij kennis vergaren.

Lees meer
Patrick de Rynck: ‘Kijken en zien zijn twee verschillende dingen’
Patrick de Rynck: ‘Kijken en zien zijn twee verschillende dingen’
Interview
Voor leden

Patrick de Rynck: ‘Kijken en zien zijn twee verschillende dingen’

Classicus Patrick De Rynck verdiepte zich in de kunst van het kijken. Wat gebeurt er als we naar kunstwerken kijken? En hoe zit het met de relatie tussen wat we zien en wat we weten? ‘Het is een illusie dat je onbemiddeld kunt kijken.’

Lees meer
Kiekeboe spelen met de natuur
Kiekeboe spelen met de natuur
Essay

Kiekeboe spelen met de natuur

In onze visuele cultuur nemen we kijken vaak voor lief. Terwijl bewust kijken naar de natuur juist een redding kan zijn, schrijft Ira Pronk. Zowel voor de aarde als voor onszelf.

Lees meer
Francesca Minerva: ‘We discrimineren lelijke mensen’
Francesca Minerva: ‘We discrimineren lelijke mensen’
Interview

Francesca Minerva: ‘We discrimineren lelijke mensen’

Het is onze morele plicht om onaantrekkelijke mensen te helpen, vindt de Italiaanse filosoof Francesca Minerva.

Lees meer
Als God bestond zou men hem moeten afschaffen
Als God bestond zou men hem moeten afschaffen
Voorpublicatie
Voor leden

Als God bestond zou men hem moeten afschaffen

De Russische denker Michail Bakoenin keerde zich rond zijn vijftigste af van het idealistische gedachtegoed van Marx en Hegel en werd zo vader van het anarchisme. ‘De idealisten mogen zich hun God dan mooi voorstellen als door de tederste liefde voor de menselijke vrijheid bewogen, maar een meester blijft niettemin altijd een meester.’ Een nieuwe Nederlandse vertaling van een klassiek geworden pleidooi tegen God en voor de revolutie.

Lees meer
Michael Schur ethiek
Michael Schur ethiek
Interview

Michael Schur: ‘Bespaar jezelf gedoe: leer iets over ethiek’

De Amerikaanse scenarioschrijver Michael Schur heeft internationaal succes met een boek over ethiek, met een humoristische toon.

Lees meer
Miriam Rasch column ontroering middelvinger
Miriam Rasch column ontroering middelvinger
Column
Voor leden

Miriam Rasch: ‘De geschiedenis herhaalt zich, niet voor het eerst en niet voor het laatst’

Miriam Rasch is essayist en filosoof en verbonden aan de Willem de Kooning Academie.

Lees meer
John Dewey filosoof pragmatisme
John Dewey filosoof pragmatisme
Historisch Profiel
Voor leden

John Dewey was een nationaal geweten voor Amerika

De mens schept zichzelf in zijn daden, stelde de Amerikaanse filosoof John Dewey. Hij zag het leven als een onophoudelijk proces van groei en ontwikkeling. En de ervaring staat daarbij altijd centraal.

Lees meer
Thomas Hobbes recht rechtvaardigheid
Thomas Hobbes recht rechtvaardigheid
Leren filosoferen

Filosofie is makkelijker als je denkt: wat is recht?

In ‘Filosofie is makkelijker als je denkt’ helpen we je in vijf stappen op weg in het zelf leren denken. Dit keer: wat is recht?

Lees meer
Elke Wiss column
Elke Wiss column
Column

Elke Wiss vraagt zich af of je dingen pas gaat zien als je er al in gelooft

Elke Wiss is praktisch filosoof en stelt hier elke maand vragen bij stellige uitspraken die ze tegenkomt.

Lees meer
Is het genoeg om aparte bundels over vrouwelijke denkers te publiceren? | recensie
Is het genoeg om aparte bundels over vrouwelijke denkers te publiceren? | recensie
Recensie

Is het genoeg om aparte bundels over vrouwelijke denkers te publiceren? | recensie

De filosofes biedt een waardevol overzicht van vrouwelijke denkers. De vraag blijft of het genoeg is om zulke bundels te publiceren.

Lees meer
Dwalend denken met Verhoeven
Dwalend denken met Verhoeven
Recensie
Voor leden

Dwalend denken met Verhoeven

Een tweede postume essaybundel van de Nederlandse filosoof Cornelis Verhoeven voert de lezer rustig de alledaagse verwondering binnen, aan de hand van alledaagse verschijnselen.

Lees meer
David Hume filosoof Verlichting
David Hume filosoof Verlichting
Recensie

Hume werd niet vrolijk van zijn eigen ideeën | recensie

Pas na de dood van David Hume werd zijn filosofie invloedrijk. In een informatieve biografie stelt Ton Vink dit gedachtegoed centraal.

Lees meer
Michiel Lieuwma: ‘Goed en kwaad zitten in ieders hart’
Michiel Lieuwma: ‘Goed en kwaad zitten in ieders hart’
Het moment

Michiel Lieuwma: ‘Goed en kwaad zitten in ieders hart’

Michiel Lieuwma (41) is schrijver en theatermaker, en maakt de podcast Boze Geesten.

Lees meer