05-2020
Het nut van nutteloosheid
Elke dag komt er een golf van prikkels en sensaties op ons af. Hoe ontsnap je daaraan? De Amerikaanse beeldend kunstenaar Jenny Odell schreef een boek over de kunst van het nietsdoen. ‘Besef dat je de vrijheid hebt om niets te zeggen, niets te vinden.’
Aandacht
Omroep Canvas vroeg in #coronatalks de Vlaamse hoogleraar psychodiagnostiek Paul Verhaeghe of hij nog tips had voor de mensen in quarantaine. ‘Gebruik deze onverwachte vrije tijd om jezelf eens de vraag te stellen waar je je echt goed bij voelt’, was het antwoord. Maar, voegde hij onmiddellijk toe, ‘dat is… Read More
Valse hoop
Niets is te mooi om waar te zijn, behalve deze uitspraak. Daaruit volgt noodzakelijkerwijze dat alles te mooi om waar te zijn kan zijn. Zo ook het nieuwsbericht dat de wereld rondging over de ultieme zelfopoffering van een Italiaanse priester. In volle coronacrisis hebben niet enkel artsen en verplegend personeel,… Read More
Moreel dilemma: mag je kunst prijzen van gevallen helden?
Sinds #MeToo zijn veel artiesten van hun voetstuk gevallen. Mogen we nog wel van hun films en hun muziek genieten?
‘Een moordenaar is ook maar een mens’
Christine Otten publiceerde onlangs de roman Een van ons, geïnspireerd op haar ervaringen in de gevangenis als schrijfcoach. ‘Nooit eerder heb ik zoveel geleerd over de zin van het leven.’ Wat kan ik weten? ‘Een van de mannen uit mijn schrijfgroep schreef onder aan zijn blaadje eens een… Read More
Tussen saaiheid en ascese
De wereld om ons heen vraagt voortdurend om een reactie. Gezin en werk, en niet te vergeten talloze apps, trekken voortdurend aandacht. Hoe vinden we weer rust en concentratie? Hoe verliezen we onze angst voor de stilte? Op de dag dat ik dit schrijf, heb ik twee maanden geen alcohol… Read More
Fladderend, terloops of bewust
Focus! Maar hoe? De ene aandacht is de andere niet. Zes geconcentreerde perspectieven uit de filosofie. Aandachtig dromen Locke’s gedachtestroom Zoals er verschillende manieren van zwemmen zijn, zo zijn er ook manieren van denken. Ook al noemen we borstcrawl en vlinderslag allebei zwemmen, het effect is telkens anders. De Engelse… Read More
De juiste dosis aandacht
Wie zich te weinig concentreert krijgt algauw de diagnose ADHD. En wie zich te veel focust, heeft al snel het etiket autist te pakken. Maar bestaat er wel zoiets als ‘normale’ aandacht? De negenjarige Thomas, die twee jaar eerder was gediagnosticeerd als ADHD’er, hield een spreekbeurt in de klas. Hij… Read More
Ethiek van een noodtoestand
Bij rampen hebben hulpverleners meer aan ethiek dan aan psychologie. Medisch ethicus Ignaas Devisch over de troost van rampscenario’s.
De deugd van daadkracht
De Italiaanse denker Niccolò Machiavelli beschreef hoe leiders zich gedragen, en niet wat ze zouden moeten doen. Politiek en moraal gaan niet altijd samen. Saai was het niet, rond 1500 in Florence. Als er geen oorlog was, werd er wel een coup beraamd, zette boeteprediker Savonarola de stad op z’n… Read More
De onwijze weg
Hoe absurd en onrechtvaardig het leven ook kan zijn, de Mesopotamische beschaving had er een antwoord op. Verzaak de wereld en keer gelouterd terug. Wat is wijsheid? Geen vraag was tekenender, maar ook kwellender voor de beschavingen tussen de Tigris en de Eufraat, een gebied dat ooit bekendstond onder de… Read More
Karakter
Probeer de ramp te denken als een rimpel. Het gladgestreken gezicht, zo zul je merken, vertoont opeens onregelmatigheden. Het landschap om je heen rijt open en scheurt. Angsten overvallen je. De ramp is het einde van de cosmetica en het einde van de kosmos. Ramp is wanorde. Maar er komt… Read More
Het databeest beloert ons overal
Bedrijven en overheden verzamelen via onze smartphones en andere slimme apparaten data over alle aspecten van ons leven. Het levert vreemde en ondoorzichtige profielen op, die gemakkelijk een eigen leven kunnen gaan leiden nu het ‘dataïsme’ is uitgegroeid tot een nieuw geloof. Stilzitten lijkt het enige wat rest. Zodra ik… Read More
Middelvinger
De fucks en middelvingers vliegen je om de oren als het over feminisme gaat. Stella Bergsma steekt ’m vanaf het omslag van haar Nouveau Fuck Manifest op. Ze formuleert in haar pamflet vijf ‘wezen’, aangezet met kapitalen: Wees Slecht, Wees Woedend, Wees Onbeschaamd, Wees Onbescheiden, Wees Gevaarlijk. Mona Eltahawy toont… Read More
Alsof de waarheid eenvoudig is
We gooien alles eruit op de sociale media. En Plato wist al: letters komen altijd terecht bij ‘lui die er niets mee te maken hebben’.
Alleen maar helden
Frank Meester was op zijn achttiende onder de indruk van het filosofisch epos De pest van Albert Camus. Nu leest hij het anders.
Drie boekrecensies: democratie, sneakers en denken met dieren
Nieuwe kansen voor de democratie Jonge filosofen, historici, politicologen, psychologen en communicatiewetenschappers buigen zich over de vraag of nieuwe technologie de waarheid in onze democratie bedreigt. Er gloort hoop op het internet. Nepnieuws, alternatieve feiten, internettrollen, filterbubbels, echokamers, gepersonaliseerde informatie, micro-targeting, post-truth – als het gaat over de invloed van… Read More
De illusie van kennis
Wat blijft er over als je iemands persoonlijkheid als een ui laag voor laag afpelt? Niets. Uit zelfbescherming omringt een mens zich daarom met illusies, betoogt Klaas van Berkel. Het woord ‘illusie’ heeft een negatieve klank, omdat het tegenover het positieve begrip ‘werkelijkheid’ staat. Het is niet zo erg… Read More
‘Ik werd me ervan bewust dat ik mezelf ontkende’
Gershwin Bonevacia (26) is schrijver en stadsdichter van Amsterdam. Ik heb een fiets gekocht is zijn debuut. Binnenkort verschijnt zijn nieuwe bundel Toen ik klein was, was ik niet bang. ‘Ik durfde nooit te vertellen wat ik dacht. Als ik hardop voorlas in de klas en een woord als… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine.
