05-2018
Voorwoord: Stuntelig
Toen mijn vader op zijn sterfbed werd gewassen, maakte de spons een ratelend geluid op zijn ribbenkas. Hij was de laatste weken broodmager geworden. De zuster probeerde het merkwaardige geluid te overstemmen met een ‘och menneke toch’, maar deze ietwat macabere xylofoon liet zich niet wegdrukken. In plaats van… Read More
Het Experiment: Leren van een onwetende meester
De wereld verandert snel, de arbeidsmarkt is flexibel, daarom moeten we een leven lang leren. EXPERIMENT Is uitleg overbodig? De Franse docent Jacotot leerde zijn Vlaamse studenten Frans zonder één enkele les te hebben gegeven. Illustratie: Bas van der Schot ‘Een leven lang… Read More
Postuum interview Max Weber: ‘Er zijn geen politici met een roeping meer’
Bijna een eeuw geleden hield Max Weber (1964-1920) in München zijn beroemde rede ‘Politiek als beroep’. Wat zou hij te zeggen hebben als hij die rede opnieuw zou moeten houden? ‘Ik ben bang dat er voor u weinig reden is om hoopvol te zijn.’ Illustratie: Pascal… Read More
Schrijver Jamal Mahjoub: ‘Onwetendheid is geen optie’
‘Afrika was gewend overheerst te worden.’ Jamal Mahjoub schreef A Line in the River, over zijn geboortestad Khartoem. Wat kan ik weten? ‘In A Line in the River vertel ik mijn verhaal over Khartoem. Mijn persoonlijke verhaal en de recente geschiedenis van Soedan. Wat ik erover weet… Read More
Stine Jensen: Trendje
Ik ontwaar een trend(je) in filosofieland. Steeds meer filosofen roepen op om niet de blik naar binnen te keren, maar om de aandacht naar buiten te richten. Na Thijs Lijster (De grote vlucht inwaarts) en Florentijn van Rootselaar (Filosofisch veldwerk) doen ook Lisa Doeland, Naomi Jacobs en Elize de Mul… Read More
Kun je eigenlijk wel dood willen?
Filosofen Bert Keizer en Paul van Tongeren schreven beiden een boek over euthanasie. Een gesprek over proosten op het leven, ethiek en de dood. Filosofen Bert Keizer en Paul van Tongeren hebben veel en lang nagedacht over de dood. Dat is allesbehalve verwonderlijk: het is een onderwerp waar filosofen al… Read More
Kan het leven voltooid zijn?
Waarom zou een ‘voltooid leven’ een reden zijn om niet meer verder te willen leven? Volgens de stoïcijnen en de boeddhisten is voltooidheid iets om naar te streven, een voorwaarde voor geluk. Maar wat is een voltooid leven precies in hedendaagse termen? En zijn mensen eigenlijk wel in staat om… Read More
Hannah Arendt: ‘Niemand heeft het recht te gehoorzamen’
Soms zijn we verplicht om ons te verzetten, schreef Hannah Arendt in de jaren zeventig – een boodschap die weer populair werd na de verkiezing van Trump. Toen eind 2016 Trump onverwachts tot president verkozen werd, schoten twee klassiekers omhoog in de Amerikaanse bestsellerlijsten: 1984 van George Orwell en… Read More
De profeet van het Antropoceen: ‘Hou op met treuren over de ijsbeer’
De Britse filosoof Timothy Morton is de profeet van het Antropoceen, maar hij houdt niet van preken. Hij wil lachen om de ondergang. En daarna huilen. IJsberen die uitsterven? Daar maken we ons veel te druk over, vindt de klimaatfilosoof. ‘Als er straks geen ijs meer is kunnen we ze… Read More
Bert Keizer: Stokpaard
Naast mensen die denken dat ze het geest-lichaamprobleem hebben opgelost vind ik denkers die menen dat filosofie belangwekkende positieve maatschappelijke gevolgen heeft nog moeilijker te volgen. Nou is dat toevallig mijn hobbelpaard en ik grijp dus elke kans aan om mijn gelijk te bewijzen. Stokpaard, zegt u? Whatever. O, in… Read More
Thijs Lijster: Toets
Een van de meest gestelde vragen door studenten is: ‘Komt dit ook op het tentamen?’ Is het antwoord ontkennend, dan verdwijnt de belangstelling voor de besproken stof dikwijls als sneeuw voor de zon. Menig student denkt immers: als het niet getoetst wordt, is het ook niet belangrijk. Dit valt de… Read More
Wereldcanon van de filosofie (deel 2)
Er klinkt een brede roep om de canon van de filosofie uit te breiden en meer divers te maken. Filosofie Magazine maakt een begin: op zoek naar een nieuwe wereldcanon van de filosofie. Hayy ibn Yaqzan, ofwel (letterlijk): ‘Levend, zoon van de waakzame’, door Ibn Tufayl Deze filosofische… Read More
Waarom Europa een republiek moet worden
Willen we meer of minder Europa? De Duitse denker en politicoloog Ulrike Guérot vindt dit een armoedige vraag. Ze legt uit waarom het tijd is om de Europese eenwording nu eens echt compleet te maken. Als je politicoloog en filosoof Ulrike Guérot (1964) hoort praten, zou je bijna vergeten… Read More
Een ideale staat – volgens kunstenaars
Kunstenaars riepen de wijk Užupis in Vilnius, hoofdstad van Litouwen, uit tot een onafhankelijke republiek. Een ludieke actie? Een serieuze zoektocht naar vrijheid? Of allebei? Toen Litouwen zich in 1990 van de toenmalige Sovjet-Unie had afgescheiden, moest het land zichzelf opnieuw uitvinden na jaren van onderdrukking. Een commune kunstenaars… Read More
Alles is in beweging volgens Herakleitos
Het werk van de Griekse filosoof Herakleitos raakte na zijn dood verloren bij een brand. Het past bij de denker die in het veranderlijke vuur de essentie zag.
De lezer bepaalt de betekenis
Is het belangrijk om te weten of een verhaal ‘waargebeurd’ is? Voor de Franse denker Roland Barthes zou het er niet toe doen. Jannah Loontjens bespreekt de filosofen die haar aan het denken hebben gezet Fotografie: Martin Dijkstra Het is nu bijna niet meer voor… Read More
Close Reading Mencius: Onderhoud je goede natuur
De Chinese denker Mencius gaat uit van de aangeboren goedheid van de mens. Maar die goedheid blijft niet vanzelf intact.
Rassen zijn irrelevant, maar alles wordt bepaald door ras
‘Als je op straat loopt en je denkt dat je wit bent, leef je in een fantasie.’ De Amerikaanse videokunstenaar Arthur Jafa vertelt waarom zwart-witdenken belangrijk en tegelijkertijd onmogelijk is. You gotta stop the things you do, ’cause I put a spell on you.’ De zangeres Alice Smith zingt… Read More
Het Moment…dat filosofie helpt in het rouwproces
Fotografie: Merlijn Doomernik Marleen Moors (38) is filosoof en geestelijk verzorger. Ik kwam terug van een feestje en dacht: dit leven wil ik niet meer. Dit ben ik niet. Ik was vijftien en ik had een gewoon puberleven; ik was vooral bezig met school, kleding en… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine.
