Quote
“Zonder emoties is ons denken krachteloos”
Martha Nussbaum onderzoekt wat het goede leven inhoudt, hoe we te werk moeten gaan om het te verkrijgen en in welk politiek systeem goede levens realiseerbaar zijn. De ethiek zou zich moeten richten op de “drie bronnen van kwetsbaarheid”: pluraliteit van waarden (waarden zijn variabel naar gelang de situatie), passies en hechting. Deze kwetsbaarheden kenmerken volgens Nussbaum de mens. Ze wil, net als Aristoteles, de bronnen van kwetsbaarheid niet als te overwinnen zwaktes wegzetten, maar ze juist onder de aandacht brengen. Ethiek moet midden in het leven staan. Nussbaum distantieert zich hiermee van de ethiek van Socrates en Plato, die zij te verheven acht.
Even tussendoor… Meer lezen over Nussbaum en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Nussbaum heeft veel geschreven over emoties. Ze grijpt daarbij terug op de stoïcijnse traditie van Epictetus en anderen. Schaamte en wraak zijn irrationeel, betoogt ze conform de leer van de Stoa. Maar in tegenstelling tot de stoïcijnen gelooft ze niet dat alle emoties irrationeel zijn. Veel emoties zijn intelligent. Angst en boosheid kunnen bijvoorbeeld heel functioneel en gepast zijn. In die zin zijn ze zinnig en rationeel. In de morele opvoeding zou daarom ook ruimte moeten zijn voor het ontwikkelen van deze zinnige emoties. In het onderwijs zou een morele sensibiliteit gekweekt moeten worden. De leerling dient oog te krijgen voor eigen kwetsbaarheden. Literatuuronderwijs is hiervoor bij uitstek geschikt. Nussbaum verzet zich hiermee tegen een ethiek die zuiver rationeel is.
Relevante berichten
Martha Nussbaum: ‘Het kosmopolitisme is moreel bankroet’
Het kosmopolitisme is een mooi ideaal, maar heeft ook schaduwzijden, stelt de Amerikaanse filosoof Martha Nussbaum.
Seksistische hoogmoed
De wetgeving rond seksueel geweld vertoont nog altijd grote lacunes, vindt Martha Nussbaum.
Martha Nussbaum: ‘We hebben een wereld vol woede geschapen’
Martha Nussbaum kan nogal eens boos worden. Haar recept tegen boosheid: nadenken, soms rouwen en vrienden die om haar lachen.
Martha Nussbaum: ‘In je kwetsbaarheid ervaar je het goede’
Emoties tonen ons dat we behoeftig zijn. In die kwetsbaarheid kunnen we een basis voor de ethiek vinden, stelt Martha Nussbaum.
