Syllogisme
Zijnsvergetelheid
“De vraag naar zijn is tegenwoordig in vergetelheid geraakt. En dat terwijl de aangeroerde vraag toch geen willekeurige is.”
Martin Heidegger
De Duitse filosoof Martin Heidegger introduceerde de term ‘zijnsvergetelheid’ om aan te geven dat filosofen de vraag naar de betekenis van het ‘zijn’ over het hoofd zien. Om dat duidelijk te maken gaat hij terug naar de vroege Griekse filosofen, die de zijnsvraag ook al stelden. Hun antwoord luidt dat zijn substantie is. Met andere woorden: iets dat onafhankelijk van andere dingen – en dus op zichzelf – bestaat. Die opvatting van zijn is altijd dominant gebleven in zowel het taalgebruik als denken over zijn.
Maar als je zijn beschouwt als substantie, vat je zijn in feite op als een zijnde, merkt Heidegger op. De afwezigheid van een strikt onderscheid tussen zijn en zijnden is de oorzaak dat de zijnsvraag in de vergetelheid is geraakt. Er is maar één manier om dat recht te zetten, vindt Heidegger: we moeten de zijnsvraag radicaal opnieuw stellen. Daarvoor moeten we ons losmaken van de filosofische traditie en het gestolde taalgebruik daarin. Vandaar dat hij een nieuw jargon introduceert, waarin hij het zijn van de mens bijvoorbeeld Dasein noemt.
Relevante berichten
Heidegger jaagt op de structuren van zijn en tijd
De invloedrijke en omstreden filosoof Martin Heidegger was in de ban van ervaring. Hoe bouw je een filosofie over iets ongrijpbaars?
‘Het niets nietigt onophoudelijk’ – Martin Heidegger (1889-1976)
Hoeveel kun je beschrijven met één welgemikte uitspraak? Karin de Boer over de nietigheid van Heidegger.
Milan Kundera en de ondraaglijke lichtheid van het zijn
Schrijver Milan Kundera bezingt in De ondraaglijke lichtheid van het bestaan de kleine idylle van het leven in afzondering.
Zinloze vragen die ertoe doen
Zoals Heidegger zich herkende in Hölderlins metaforen, zo vond Jannah Loontjens iets van zichzelf in Heideggers metafysische gedachtegoed.
