Quote
“Niemands kennis kan voorbij de ervaring”
John Locke is een belangrijke filosoof van de Verlichting en wordt beschouwd als vader van het liberalisme. Samen met George Berkeley en David Hume behoort hij tot het Britse empirisme, dat traditioneel tegenover het continentale rationalisme staat.
Tabula rasa
Locke – geboren als zoon van een plattelandsadvocaat – was tijdens zijn studie in Oxford meer geïnteresseerd in de moderne, wetenschappelijke methode van tijdgenoten Descartes en Newton dan in het klassieke curriculum. Maar in weerwil van Descartes’ twijfel aan de zintuiglijke waarneming, houdt Locke vast aan de ervaring als bron van kennis. Hij bestrijdt de rationalistische theorie van ‘aangeboren ideeën’. Volgens Locke is het bewustzijn een ‘onbeschreven blad’ (tabula rasa): onze ideeën zijn afkomstig uit combinaties van denkbeelden, die gebaseerd zijn op indrukken van de zintuiglijke waarneming. Wat de precieze aard is van de werkelijkheid laat Locke buiten beschouwing.
Even tussendoor… Meer lezen over Locke en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Common Sense
Dezelfde common sense toont Locke in zijn politieke verhandelingen. Absolutisme wijst hij af (er bestaat geen ‘aangeboren’ goddelijk recht om te regeren), burgers moeten enkel worden beschermd om hun recht op ‘Life, Health, Liberty, or Possessions‘ na te streven. Lockes politieke filosofie bereidt de weg voor de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring in 1776.
Locke sterft op 72-jarige leeftijd, op het platteland in Essex. Hij is nooit getrouwd en heeft geen kinderen.
Geïnspireerd door John Locke
Voltaire
Michael Sandel
John Rawls
Bertrand Russell
George Berkeley
Gottfried Wilhelm Leibniz
Mary Wollstonecraft
David Hume
Relevante berichten
John Locke: Denk als een rebel
Met de vrijheid van denken en spreken komt de plicht om ook goed na te denken, waarschuwde John Locke. En dat is lastiger dan je denkt.
John Locke – De mens, de mens is een onbeschreven blad
Iedere doctrine die het bestaan van aangeboren ideeën ondersteunt is onwaar, stelt filosoof John Locke (1632-1704).
Kleuren bestaan niet
Volgens John Locke bestaan kleuren niet. Over hedendaagse filosofen die dat niet kunnen geloven, en de Britse keuken van de empirie.
Scheiding tussen Kerk en Staat
Hoe manage je een multireligieuze samenleving? Filosoof John Locke formuleerde een richtsnoer met de scheiding tussen kerk en staat.
