Quote
“Rechtvaardigheid is een kunstmatig veroorzaakte vorming van een gewoonte”
“Ideeën over gerechtigheid zijn net zo tijdloos als de hoedenmode.”
‘Wie denkt dat mensen vrijheidslievend zijn, moet bereid zijn om de hele geschiedenis als een vergissing af te doen.’ John Gray is een misantroop: hij beschouwt ons ongebreidelde geloof in de vooruitgang en verbetering van de mens als een moderne mythe. De Britse hoogleraar kenschetst de mens als een roofzuchtige soort, die andere levensvormen uitroeit en zijn eigen omgeving vernietigt.
Het ‘liberaal-humanisme’ is een verlossingsmythe, die de belofte herbergt dat iedereen kan worden wie hij is, als hij maar de juiste keuzes durft te maken. Volgens Gray is dit een destructieve fictie. De verlossing die ons wordt voorgespiegeld, is dat er verschillende mogelijkheden zijn om een leven in te vullen, die wij met onze eigen keuzes kunnen realiseren. Maar in feite is ons leven fundamenteel onzeker: er bestaat niet zoiets als een ‘voltooid leven,’ dat naar eigen inzicht kan worden vormgegeven.
Even tussendoor… Meer lezen over John Gray en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief
Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Grote politieke theorieën doen geen recht aan de veranderlijkheid van het menselijk bestaan. Gray meent dan ook dat theorievorming van ondergeschikt belang is in de politiek. Politiek moet een pragmatische insteek moet hebben, gericht op het onderhandelen tussen conflicterende waarden en belangen. De oude tegenstelling tussen ‘links’ en ‘rechts’ is niet langer van toepassing op het politieke spectrum. De veranderlijkheid van Grays eigen opvattingen weerspiegelt deze houding: in de jaren ’80 steunde de Brit het beleid van Margaret Thatcher, sinds de jaren ’90 maakt hij zich vooral sterk voor groene idealen.
Relevante berichten
John Gray: ‘Oneindigheid is niet voor de mens weggelegd’
Filosoof John Gray over vrijheid en ons streven naar onsterfelijkheid. ‘Menselijk leven heeft niet meer betekenis dan dat van een slijmzwam.’
John Gray: ‘Pessimistisch? Ik?’
Zijn naïeve geloof in grote ideologische projecten is een van de grootste valkuilen van de mens, stelt de Engelse filosoof John Gray.
Goddeloze mystiek
De Britse misantroop John Gray biedt twee remedies voor zijn eigen nihilisme: een pragmatische en een mystieke.
John Gray: ‘Mensen willen Prozac-filosofie’
Hoe zwartgalliger zijn uitspraken, des te opgewekter hij erbij kijkt. De Britse filosoof John Gray bestrijdt met plezier het geloof in vooruitgang.
