Bertrand Russell

Filosoof, wiskundige, essayist en politiek activist Bertrand Russell is een van de meest markante en veelzijdige intellectuelen van de twintigste eeuw. Russell is uitermate kritisch over religie.

In zijn betoog Waarom ik geen christen ben stelt hij dat de argumenten voor het bestaan van God niet deugen. Godsdienstige dogma’s zijn niet te bewijzen, toont hij met zijn ’theepotargument’. Iemand die beweert dat zich tussen Aarde en Mars een theepot bevindt, die je zelfs met de sterkste telescopen niet kan zien, wordt voor gek verklaard. Maar als het in een religieus geschrift zou staan, moeten we het dan opeens wel geloven?

Als filosoof levert Russell belangrijke bijdragen aan de logica. De meest bekende is de Russellparadox. Stel, we hebben een verzameling van alle verzamelingen die niet zichzelf bevatten. Bevat deze verzameling zichzelf, of niet? Een bekende klassieke voorloper hierop is de paradox van de barbier uit Sevilla. Scheert een barbier die uitsluitend alle mannen scheert die niet zichzelf scheren, zichzelf, of niet?

Naast logicus is Russell een essayist en een uitgesproken politiek activist. Zijn Geschiedenis van de westerse filosofie is nog steeds een veelgelezen inleiding tot de wijsbegeerte. Albert Einstein roemt de kostelijke frisheid van het werk. In 1950 ontvangt Russell de Nobelprijs voor Literatuur.

Zijn pacifisme brengt Russell gedurende zijn lange leven meerdere malen in de problemen. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog belandt hij vijf maanden in de cel wegens protesten tegen de Britse deelname. In 1967 organiseert hij met Jean-Paul Sartre het eerste zogeheten Russell-tribunaal om mensenrechtenschendingen aan de kaak te stellen. Bijzonder aan dit tribunaal, is dat het een initiatief van burgers is. Om het tribunaal te financieren, richt Russell de Russell Peace Foundation op.

Even tussendoor… Meer lezen over Bertrand Russell en andere grote denkers? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:

Drie dagen voor zijn dood in 1970 publiceert Russell nog een brief waarin hij de politiek van Israël veroordeelt als ‘een politiek van agressie en gebiedsuitbreiding door geweld’. Na zijn dood blijven de Russell-tribunalen voortbestaan.