Quote
“Zijn is waargenomen worden.”
“We kunnen zeggen dat het bestaan van God veel duidelijker waarneembaar is dan het bestaan van de mens.”
George Berkeley verzette zich in zijn filosofie tegen het heersende materialisme uit zijn tijd. De corpusculaire filosofie van onder andere Locke ging ervan uit dat wij primaire en secundaire kwaliteiten van een waargenomen object kunnen onderscheiden. De kleur, smaak en geur van bijvoorbeeld een pizza zitten niet in het ding zelf. Die zijn er alleen als wij ze waarnemen. Het zijn secundaire kwaliteiten. De omvang en dergelijke zijn primaire kwaliteiten. Ze zouden onafhankelijk van onze zintuiglijke waarneming bestaan. Berkeley meent echter dat zo’n onderscheid zinloos is en dat wat wordt waargenomen alleen maar in de geest bestaat, inclusief de ‘primaire’ kwaliteiten. Dit leidt tot zijn beroemde dictum esse est percipi – ‘zijn is waargenomen worden’.
Het idee dat Berkeley een idealist was moet echter wat genuanceerd worden. Volgens Berkeley God zorgt er namelijk voor dat alles ‘echt’ bestaat, ook als we de wereld even niet waarnemen.
Relevante berichten
George Berkeley op varend opleidingsschip De Visstick
Kapitein Iglo en de Ierse filosoof George Berkeley zijn het eens: de wereld is een mentale constructie, hoe je hem ook wendt of keert. Geen twee mensen kunnen hetzelfde waarnemen. 'Hoe kun je dan oordelen, als geen twee mensen het over hetzelfde kunnen hebben?' 'Ik oordeel niet, ik veroordeel… Read More
Spel van een goddelijke gamer
We leven in een vernuftig computerspel, beweren uitvinders en computerwetenschappers. Ze laten weinig heel van ons alledaagse wereldbeeld. Als troostprijs brengen ze wel de gesplitste paden van wetenschap, technologie, filosofie en religie weer samen.
