09-2014
Thema: WO I Hoe de burger soldaat werd – en bleef
En ook:
De val, de afgrond en de zin van het leven
Abram de Swaan, ontkenning is een fase van weten
Leef je in! Empathie kun je leren volgens Roman Krznaric
Confucius – Echte leiders hebben geen wetten of straffen nodig
Filosoferen met kinderen: ‘In het leger mag je moorden plegen’
Maaike Merckens Bekkers en Sabine Wassenberg runnen samen Wonder-Why, een organisatie met als doelstelling om het filosoferen met kinderen en jongeren te stimuleren. Iedere maand leggen zij een thema voor aan de klas. Deze maand: oorlog. ‘Natuurlijk wil niemand oorlog!’ roepen de meeste kinderen. Ik kijk rond in groep… Read More
Denkfouten: Zinloos toeval
Hoe fragiel het goede leven is, werd gruwelijk onderstreept door de vliegramp van 17 juli jongstleden. Een abusievelijk afgevuurde luchtdoelraket trof 298 inzittenden, op weg naar vakanties, een medische stage, een beroepscongres. Een jong gezin uit Sint-Michielsgestel, een scholier-af die tijdens zijn gap year de wereld rondreisde, een 26-jarige vrouw… Read More
Lessen in liefde
Een dierbare Israëlische vriend heeft op Facebook een foto van een rij auto’s op de snelweg gezet. De inzittenden waren uitgestapt en lagen met hun hoofd voorovergebogen op de grond: ‘How was your ride home from work #Israelunderfire.’ Een even dierbare pro-Palestijnse vriendin geeft iedere dag de tussenstand weer: er… Read More
Levenskunst
Op 15-jarige leeftijd werd Laura Maaskant hardhandig verwijderd uit het gangbare leven door een ongeneeslijke vorm van kanker. Ze schreef er een boek over onder de titel LEEF!. Wat mij zo trof in haar schrijven is de manier waarop ze keer op keer op keer teruggeplaatst wordt aan de rand… Read More
De kracht van literatuur
Waar filosofie het leven in abstracties vat, confronteert literatuur ons met het bestaan zelf, zegt Leon Heuts. Van 24 tot en met 27 november 2015 geeft hij een cursus over filosofie en literatuur, waarvan hij in dit artikel alvast een voorproefje geeft. De kracht van literatuur is onder meer… Read More
Stefan Hertmans: ‘Voor mijn grootvader is de oorlog nooit opgehouden’
De grootvader van de Belgische denker en schrijver Stefan Hertmans vocht tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het front. Hertmans verwerkte zijn memoires tot een indringende roman. ‘Het was een ervaring die nergens toe diende, die onmogelijk een zinnige Erlebnis kon worden.’ Dit artikel is exclusief voor… Read More
Eindelijk oorlog!
Rond 1900 vonden veel filosofen dat de samenleving was verweekt. Het was tijd voor een grote zuivering, voor nieuwe heroïek. Ze reageerden dan ook enthousiast toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak.
Ongrijpbare vijand
Drones, cyberaanvallen, terreuraanslagen: nergens zijn we nog veilig voor onzichtbare vijanden, schrijft Ivana Ivkovic. Hoe krijgen we nog grip op de diffuse moderne oorlog? Een tijdje na de NAVO-bombardementen op Servië in 1999 bezocht ik Belgrado. Het was vreemd om te midden van een normaal straatbeeld plots een verwoest… Read More
Tobias Hürter: ‘Ik dacht: nu is het over, ik ga dood’
Tijdens een bergtocht valt de Duitse filosoof Tobias Hürter in een afgrond van 500 meter. Wonderbaarlijk genoeg overleeft hij de val. ‘Nu weet ik: de mens bestaat niet uit zijn bewustzijn.’ Tobias Hürter strekt zijn armen en houdt beide handen naast elkaar. ‘Kijk, je ziet nauwelijks verschil.’ Hij beweegt… Read More
Oefeningen in empathie
Het is niet eenvoudig om je echt in te leven in een ander. In zijn nieuwste boek geeft filosoof Roman Krznaric lessen in empathie. ‘Bedenk eens hoe een harde zakenman met zijn zoontje van drie verstoppertje speelt.’ Empathie verlept en sterft wanneer we de individualiteit en uniciteit van anderen… Read More
Liquiditeit
Werkt u al jaren op tijdelijke contracten? De lasten van onze ‘vloeibare tijden’ worden op de schouders van individuele burgers gelegd, zegt Zygmunt Bauman. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere… Read More
Quentin Skinner: ‘We hebben onze vrijheid ingeleverd’
Echte vrijheid betekent volgens de Britse filosoof Quentin Skinner dat je nooit bent overgeleverd aan de wil van een ander. Volgens hem zijn we dat inzicht uit het republikanisme vergeten. In antieke toneelstukken speelden de acteurs soms slaven die meenden dat ze vrij waren. De toeschouwers lachten daar hard… Read More
Alicja Gescinska: ‘Een orakel kan nooit een goede filosoof zijn’
‘Filosofie is ergens toch de kunst van de twijfel. Kolakowski beheerste die kunst als weinig anderen.’ De Vlaams-Poolse filosofe Alicja Gescinska bewondert Kolakowski niet enkel omwille van wat hij dacht, maar vooral vanwege de manier waarop hij dacht. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel… Read More
Luchtige kennismaking met het Echte Werk
In veertig korte fragmenten leidt letterkundige Antoine Compagnon het denken van Montaigne in. Door de zelfkennis van deze zestiende-eeuwse essayist leren wij, eenentwintigste-eeuwers, ook onszelf kennen. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken… Read More
Een echte leider kan zonder wetten
Een waarlijk hoogstaand persoon houdt rekening met anderen, zo betoogde de Chinese denker Confucius. Eindelijk is er een Nederlandse vertaling van zijn uitspraken verschenen. Zigong vroeg: “Is er één enkel woord dat je je leven lang als beginsel voor wat je doet kunt nemen?” De Meester (Confucius) antwoordde: “Dat… Read More
Abram de Swaan: ‘Ontkenning is een fase van weten’
De Duitse denker Immanuel Kant probeerde in zijn filosofie vier vragen te beantwoorden: Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Wat is de mens? Alexandra van Ditmars legt deze vragen voor aan mensen die in het nieuws zijn. Deze maand: socioloog en… Read More
Gifgas
Tijdens de voorbereidingen voor dit speciale oorlogsnummer werd de MH17 neergehaald boven de Oekraïne, en beheerste het oplopende conflict in Gaza alle voorpagina’s. Daarmee leek de aanleiding voor dit themanummer – de herdenking van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog honderd jaar geleden – ineens een louter historische exercitie die… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief.