01-2003
Groots essay: IK
Tussen wijsbegeerte en literatuur zweeft onbestemd het essay: te persoonlijk voor de filosofie, te betogend voor de letteren. Naar aanleiding van een of meer recent verschenen essays schrijft Ger Groot maandelijks een beschouwing halverwege tussen essay en column. Een beginselverklaring opent de reeks: over de vraag waarom de filosofie het… Read More
De vertaler van… de Ethica
Zeven jaar werkte Henri Krop aan de vertaling van Spinoza's Ethica. Het boek stelt moderne vragen, zegt Krop: 'Hoe moeten we leven in een wereld die wordt beheerst door techniek en wetenschap en waar tradities niet langer vanzelfsprekend zijn?' Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit… Read More
De schoonheid keert terug
Vraag Danto naar het ontstaan van zijn filosofie en hij noemt het schuursponsje van Brillo. Brillo was de naam van het sponsje dat ‘naar men beweerde, bijzonder goed in staat was om aluminium pannen glanzend schoon te krijgen’. De Brillo-doos werd in 1964 nagemaakt door Andy Warhol en meteen… Read More
Oorlogsverklaring aan het gezond verstand
Roland Barthes ontmaskert in Mythologieën (1957) de mythen die onze wereld nog steeds beheersen. Wasmiddelenreclames, verkiezingsfoto’s en de taal van het gezond verstand worden door hem elegant geanalyseerd. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en… Read More
Homo sacer, de rechteloze mens
De terrorist, de comapatiënt en de vluchteling – dat zijn de nieuwe rechtelozen. Giorgio Agamben noemt ze homines sacri, de heilige mensen die uit de samenleving zijn verbannen. Een week voor kerst heeft de Amerikaanse regering twintig terroristen vogelvrij verklaard. Als geheim agenten er niet in slagen hen op een… Read More
Linguistic terms: Roken terwijl je wilt stoppen
Wie werd nooit gekweld door tegenstrijdige verlangens? Anna verlangt niet te roken en tegelijk verlangt ze naar een sigaret. Wint het tweede verlangen, dan handelt ze tegen haar eerste verlangen in. Dat is wilszwak handelen, zal iedereen zeggen: handelen tegen je ‘betere’ verlangen in. Maar is dat zo?… Read More
‘Een zoete tevredenheid’
Volgens Arthur Schopenhauer kan de dood geen kwaad doen. De dood is zelfs het eigenlijke doel van het leven.‘Het sterven zou wel eens veel gemeen kunnen hebben met het wakker worden uit een zware nachtmerrie’. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is… Read More
Herfsttij van het liberalisme
Het is moeilijk te geloven dat de verworvenheden van het liberalisme – individuele vrijheid, scheiding van kerk en staat, vrije meningsuiting – ooit zullen verdwijnen. Maar bij de dood van de grootste politieke filosoof van de twintigste eeuw, de links-liberaal John Rawls, is het duidelijk dat de klad er goed… Read More
‘Het heelal is vergankelijk, ik niet’
Hoeveel kun je beschrijven met één welgemikte uitspraak? Een meditatieve serie over beroemde mantra’s in de westerse filosofie. Deze keer: Ernst-Otto Onnasch over het onverwoestbare ego van Fichte. ‘Met de huidige wetten van zwaartekracht en vleugelloosheid ben je ervan overtuigd dat je niet vliegen kunt. Maar laat dat… Read More
Achille Mbembe: ‘We zitten in de val’
Volgens Achille Mbembe kan filosofische reflectie in Afrika helpen om armoede, oorlog en aids te bezweren, maar juist door die enorme problemen is er geen tijd om grondig na te denken. ‘Afrikaanse identiteit wordt misbruikt als politiek instrument, met extreem geweld tot gevolg.’ Dit artikel is… Read More
Oud licht op nieuwe zaken: Kiezers kunnen niet fout kiezen
Ad Melkert hoopt dat de kiezer op 22 januari zijn fout van het afgelopen jaar goed zou maken. Maar volgens Philip Kohnstamm kan de kiezer helemaal niet fout kiezen; de politicus moet gewoon zijn boodschap in klare taal verwoorden en niet bang zijn voor sentimenten van het volk. Read More
De onbevangen blik
Waarom wisten medici eeuwenlang niet dat het hart klopt? En waarom dachten ze bijna een millennium abusievelijk dat de lever vijf kwabben heeft? Omdat ze niet keken. Een interview met fenomenoloog Jan Hendrik van den Berg, onlangs geëerd met een biografie. Dit artikel is exclusief voor… Read More
Levenskunst: innerlijk op orde
De nestor van de Franse filosofie, Pierre Hadot, voert een hartstochtelijk pleidooi voor filosofie als kosmische levenskunst. ‘Persoonlijk geloof ik diep (en misschien wel heel naïef) dat het ook voor de moderne mens mogelijk is om te leven in de altijd kwetsbare uitoefening van de wijsheid.’ Twintig jaar… Read More
‘In bedrijven is geen ruimte voor melancholie of realisme’
Fatsoen in het bedrijfsleven heeft alles te maken met gedragscodes, legt Harry Hummels uit. Bedrijven proberen fatsoen te programmeren, reageert René ten Bos. ‘Ethiek is een ervaring en is niet helemaal te beheersen.’ Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk… Read More
Een diepe misantropie
‘De wereld een hel’, aldus Arthur Schopenhauer – gefundenes fressen voor Willem Frederik Hermans en Gerard Reve, de Nederlandse erfgenamen van de Duitse aartspessimist. Voor Hermans was het werk een feest van herkenning, Reve vond er zelfs ‘waarlijke verlossing’. Over mensenhaat en dierenliefde bij het verschijnen van De Avonden in… Read More
Bart Tromp: ‘Politieke partijen zijn opiniepeilingsbureaus geworden’
Volgens PvdA-prominent Bart Tromp lijden politieke partijen – ook de PvdA – aan ideologische bloedarmoede. Opportunisme en baantjesjagerij regeren; desondanks ziet hij niets in politieke vernieuwing. ‘Er is van alles mis in het Nederlandse politieke stelsel, maar ik ken geen stelsel dat beter werkt’. Dit artikel… Read More
Alain de Botton: ‘Het is niet gemakkelijk om gelukkig te zijn’
Alain de Botton is een gevoelig man, doordrongen van de tragiek van het leven. Hoe houdt hij zich staande? Hij vindt troost bij denkers en schrijvers. Schopenhauer leert hem omgaan met een gebroken hart, Proust de diepere betekenis van een toiletzeepje. En passant publiceert hij de ene bestseller na de… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief.