Boekenkast mei 2025

De vreemdeling pleegt altijd een vorm van geweld tegen onze comfortzone, schrijft Laurens ten Kate. De vreemde vraagt namelijk om gastvrijheid en confronteert ons zo met een wereld buiten onszelf. Ten Kate, bijzonder hoogleraar vrijzinnige religiositeit en humanisme aan de Universiteit voor Humanistiek, onderzoekt de spanning tussen vrijheid en verbinding. Zijn vervlechtingen van kunst, Bijbelverhalen en ideeën van filosofen leveren interessante gedachten op, al zijn z’n voorbeelden soms zo actueel dat ze snel gedateerd raken.

Wereldtijd. Essay over de vraag van de vreemdeling
Laurens ten Kate
Boom
192 blz.
€ 24,90

Stel dat we door big data ontdekken dat bepaalde genen vaak een bepaalde ziekte veroorzaken. Of dat een behandeling bij veel mensen aanslaat. Waarom zouden we dan nog onderzoeken hoe dat precies gebeurt? Grote datastromen veranderen de geneeskunde, ziet filosoof en apotheker Daan Kenis. In dit goed leesbare boek legt hij de achtergrond van deze verandering bloot en stelt er interessante filosofische vragen bij. Wat is bijvoorbeeld de plaats van ziekte-ervaringen wanneer met data alles al gezegd lijkt te zijn?

Datageneeskunde
Daan Kenis
Letterwerk
208 blz.
€ 29,99

Pijn hoort bij het leven, maar als je het publieke debat over psychische hulp moet geloven, grijpen we tegenwoordig bij elk ongemakje naar ‘gelukspillen’ en therapie. Filosoof Regine Dugardyn zet, aan de hand van haar eigen ervaring met een angststoornis, vraagtekens bij deze kritiek. Loopt de geestelijke gezondheidszorg echt zo uit de hand? En welk effect heeft deze cultuurkritiek op de mensen wier lijden wordt weggezet als aanstellerij?

Mijn bange ik. Hardop denken over angst en ander psychisch ongemak
Regine Dugardyn
Ambo Anthos.
216 blz.
€ 23,99

Een relatie tussen promotor en promovendus of een ongepaste opmerking van een student – universiteiten weten nog altijd niet goed hoe ze moeten omgaan met grensoverschrijdend gedrag. Filosoof Sofie Avery schreef een essay waarin ze de standaardverhalen over grensoverschrijdend gedrag op universiteiten ontleedt. Waarom worden studenten verliefd op hun docenten? Wanneer geloven we dat iemand is lastiggevallen? En hoe kunnen universiteiten daadwerkelijk hierin een verschil maken?

Over de schreef. Grensoverschrijdend gedrag in academia
Sofie Avery
Letterwerk
72 blz.
€ 19,99

Wie veel denkt, plaatst zich op afstand van de wereld. En gevoelsmensen zijn niet zo rationeel. Deze en andere (westerse) ideeën over voelen en denken worden weersproken in dit mooi geschreven boek over het begrip ‘hart-geest’ van filosoof Michel Dijkstra. Hij bespreekt het sleutelbegrip uit de Chinese en Japanse filosofie aan de hand van verschillende denkers. De hart-geest, laat Dijkstra zien, draait uiteindelijk om jezelf verbinden ‘met alles en iedereen’.

Spiegel van hemel en aarde. De hart-geest in de Chinese en Japanse filosofie
Michel Dijkstra
Athenaeum
184 blz.
€ 23,99

‘Mythen zijn altijd eigentijds,’ volgens docent Oudgriekse letterkunde Evelien Bracke. Ze onderzoekt welke rol klassieke mythen spelen in hedendaagse cultuur, wat interessante beschouwingen oplevert. Zo laat ze zien waarom Achilles tegenwoordig geldt als queer-icoon en reflecteert ze op de rol van Sisyphus in de internetcultuur. Minder overtuigend is dat Bracke wel erg hoog opgeeft van de macht van mythen. Zijn deze werkelijk cruciaal om de complexe, maatschappelijke problemen van deze tijd het hoofd te bieden?

Leidraad door het labyrint. De macht van mythen in onzekere tijden
Evelien Bracke
Academia Press
256 blz.
€ 24,99

Is het idee dat de mens van nature superieur is de grootste denkfout uit de geschiedenis? Volgens filosoof en politicoloog Erno Eskens wel. In Het zoölogisch manifest pleit hij voor een radicale nivellering: mens, dier, plant én bacterie verdienen rechten en bescherming. Terwijl deze politieke boodschap goed uit de verf komt, biedt het boek – verrassend voor een manifest – ook een boeiende ideeëngeschiedenis van het denken over mens en dier.

Het zoölogisch manifest. Rechten voor alles wat leeft
Erno Eskens
ISVW Uitgevers
224 blz.
€ 24,95

De wereld is steeds moeilijker te begrijpen. Er is zo veel informatie, maar welke kennis is echt relevant? De Duitse filosoof Michael Schmidt-Salomon biedt een luchtig houvast in deze kennisovervloed, door tien denkers om te toveren tot influencers. Denkers als Epicurus, Marie Curie en Karl Popper veranderden onze wereld en zijn daarom volgens de auteur de beste gidsen om haar beter te begrijpen.

Op de schouders van reuzen
Michael Schmidt-Salomon
Alfabet
432 blz.
€ 24,99

Filosofie heeft als taak het (samen)leven te verbeteren, schrijft cultuurfilosoof Henk Smeijsters. In deze persoonlijke zoektocht naar zingeving bespreekt hij achttien denkers, van Diogenes tot Herbert Marcuse, die inzichten kunnen bieden in maatschappelijke en existentiële vraagstukken. Per denker zet Smeijsters hun belangrijkste ideeën uiteen en koppelt ze aan de actualiteit. Jammer dat Smeijsters daarbij alleen in het voorbijgaan een paar vrouwelijke denkers noemt, en geen van hen in de schijnwerpers zet.

Tijdloze wijsheden voor een beter leven. Levenslessen van ‘klassieke’ denkers
Henk Smeijsters
Damon
336 blz.
€ 24,90

Via welke wegen belandt ons eten op ons bord? De Britse filosoof Julian Baggini probeert de complexe voedselwereld te ontrafelen. Want niet alleen ons individuele voortbestaan hangt af van hoe en wat we eten, maar ook dat van de aarde. Dus hoe kunnen we op een ethische manier aan ons voedsel komen? Baggini reist langs eetpraktijken en -filosofieën van de Noordpool tot Bhutan om antwoord te geven op deze vraag.

Hoe de wereld eet. Een mondiale filosofie
Julian Baggini
Ten Have
432 blz.
€ 29,99

Seksuele instemming is complexer dan we denken, laat Manon Garcia zien. De hoogleraar praktische filosofie in Berlijn geeft een analyse van consent op amoureus en seksueel vlak. Denkers als Immanuel Kant en John Stuart Mill passeren de revue, maar ook praktijken uit de BDSM-wereld. Garcia laat overtuigend zien: als we consent niet enkel invullen als instemming, maar baseren op respect en autonomie, leidt dat niet alleen tot meer gelijkheid, maar ook tot betere seks. Een urgent boek.

Consent. Een filosofie van goede seks
Manon Garcia
Boom
256 blz.
€ 29,90

Irvin Yalom, emeritus hoogleraar psychiatrie aan Stanford University, schreef meerdere romans met een filosoof in de hoofdrol: Het raadsel Spinoza, De Schopenhauer-kuur en Nietzsches tranen. Deze drie boeken zijn nu gebundeld onder de titel De filosofische romans. Uit de boeken blijkt dat Yalom goed thuis is in het existentialisme. Hoe geef je zin aan het bestaan? En hij verbindt tal van menselijke problemen met het gedachtegoed van de filosofische hoofdpersonen.

De filosofische romans
Irvin D. Yalom
Balans
959 blz.
€ 25,-