Artikelen geschreven door Michel Dijkstra
Vroege feministen
De opvattingen van drie premoderne vrouwelijke filosofen verrijken de wijsgerige canon. Hun baanbrekende ideeën over gender en filosofie zijn nu in het Nederlands verschenen. Waarom was Socrates een groot filosoof? Je zou zeggen: omdat hij zo goed kon denken. Of: omdat hij zijn tegenstanders onder tafel redeneerde. Niets daarvan is… Read More
God, verlos ons van uzelf
Filosoof Erick Meganck wil filosofie en theologie met elkaar verbinden en zoekt een ‘religieus’ atheïsme. Als het om religie gaat, zegt de Vlaamse filosoof Erick Meganck het graag recht voor z’n raap: ‘Het getuigt van “gehaktbaldenken” om te roepen: “God bestaat niet, punt!” Dat noem ik het “platte atheïsme”. Dat… Read More
Spoedcursus: Intimiteit
Intimiteit is een voortdurende spanning tussen overgave en autonomie. Ook in de kunst komt die tot uiting. Vier wegen van ik naar de ander.
Het overvloedige zijn
Volgens de hellenistische filosoof Plotinus vloeit het Ene, bron van al het zijn, als water uit een fontein over in geest en ziel. Om terug te keren naar de bron moet je het materiële overstijgen.
Spoedcursus: bureaucratie
Van een onneembare dorpsvesting tot een commercieel fastfoodrestaurant: verschillende modellen leggen de aard van de bureaucratie bloot.
Maak geen plannen om de natuur te redden
Sinoloog, antropoloog en taoïstisch meester Kristofer Schipper (1934-2021) had een taoïstische levenshouding, zonder vooropgezet plan, maar altijd met respect voor de natuur. ‘Water doet alle dingen goed zonder te wedijveren.’
Spoedcursus: vrijheid
Van vrije wil tot karma: ideeën over vrijheid vertonen in Oost en West opmerkelijke parallellen.
‘Een rijk besturen is als visjes bakken’
Op 18 februari van dit jaar overleed sinoloog en antropoloog Kristofer Schipper. Hij werd in 1968 als eerste westerling tot taoïstisch meester benoemd en vertaalde werken van Chinese denkers als Lao Zi en Zhuang Zi. Een in memoriam van filosoof Michel Dijkstra. Een filosofie van de vrijheid. Zo omschreef sinoloog… Read More
Wat we van de Tao kunnen leren
‘Zij die het weten, spreken niet. Zij die spreken, weten het niet,’ luidt een beroemde uitspraak uit het taoïsme. Gelukkig houdt kenner Jan De Meyer zich daar niet aan in zijn nieuwe boek Wat kan ik leren van de taoïsten. De Tao in vijf lessen. 1 Wees bescheiden met kennis… Read More
Spoedcursus: ubuntu
Wat kunnen we leren van de ubuntu-filosofie? Een cursus in vier lemma’s.
‘Hoe kan ik geen ik meer zijn?’
Filosoof Jan Bor en filmmaker Alexander Oey duiken in de wereld van de consument en zoeken een antwoord op de vraag hoe het zelfzuchtige individu zichzelf kan overwinnen. Klimaatverandering, misbruik van data, overbevolking en overmatig consumentisme – om maar enkele problemen te noemen waarmee de wereld wordt geconfronteerd. Zijn ze… Read More
Opveren bij het verval der dingen | recensie
Niets doen heeft bij de Japanse Kenkõ weinig met luiheid te maken. Wie ‘niets doet’ plaatst niet zijn ‘dikke ik’ tussen zichzelf en de dingen, maar stelt zich open voor de vluchtige werkelijkheid.