Artikelen geschreven door Michel Dijkstra
De mystieke vrijheidsdenker
Als je de menselijke vrijheid wilt begrijpen, moet je God begrijpen, stelde de Duitse filosoof Friedrich Schelling. Hij ontwikkelde een mystieke natuurfilosofie, waarin niet alleen de mens, maar alles in het universum een vrij leven leidt.
De mysticus van de walnoot
Zowel de Koran als een filosofieboek kan volgens de middeleeuwse filosoof Al-Ghazali tot fundamentele inzichten leiden. Maar als het gewone volk zich ermee gaat bemoeien, dreigt het gevaar van misleiding.
Het verlangen van het Grote Niets
De droom van de rode kamer van Cao Xueqin is de Chinese evenknie van Dante en Shakespeare. Filosoof Michel Dijkstra leest opgewonden de nieuwe vertaling met de hartstochtelijke lessen van fee Ontnuchtering.
Vier filosofen over de relatie tussen geld, geluk en economie
Hoe werkt geld eigenlijk, en wat doet het met ons? Vier filosofen over de relatie tussen geld, geluk en economie.
In memoriam Theo de Boer (1932 – 2021): ‘Verbeelding is het belangrijkste ingrediënt van de wijsbegeerte’
Op 16 december van dit jaar overleed filosoof Theo de Boer (1932 – 2021). Volgens De Boer confronteert poëzie ons met de uniciteit van ons bestaan. Het denken loopt daarom altijd achter het dichten aan. Een in memoriam door filosoof Michel Dijkstra.
Rationaliteit is volgens Steven Pinker geen superkracht
Een beter gebruik van onze rationaliteit is essentieel voor een beter leven, betoogt Steven Pinker. Al biedt zijn boek geen pasklaar antwoord op mondiale problemen, zijn redelijkheid is wel een goed begin. Perfect getimed. Zo kun je het tijdstip omschrijven waarop Steven Pinkers nieuwste boek Rationaliteit verscheen. Want in een… Read More
Mystieke ervaring is niet gemakkelijk in woorden te vangen
Twee essaybundels belichten de spanning tussen de verlossing van een mystieke ervaring en de weigering dit onderwerp ter sprake te brengen. De juiste woorden geven aan zo’n ervaring blijkt nog niet gemakkelijk. Een journalist vroeg eens aan dichter Saskia de Jong: ‘Hebt u weleens een mystieke ervaring gehad?’ Haar antwoord… Read More
Vroege feministen
De opvattingen van drie premoderne vrouwelijke filosofen verrijken de wijsgerige canon. Hun baanbrekende ideeën over gender en filosofie zijn nu in het Nederlands verschenen. Waarom was Socrates een groot filosoof? Je zou zeggen: omdat hij zo goed kon denken. Of: omdat hij zijn tegenstanders onder tafel redeneerde. Niets daarvan is… Read More
God, verlos ons van uzelf
Filosoof Erick Meganck wil filosofie en theologie met elkaar verbinden en zoekt een ‘religieus’ atheïsme. Als het om religie gaat, zegt de Vlaamse filosoof Erick Meganck het graag recht voor z’n raap: ‘Het getuigt van “gehaktbaldenken” om te roepen: “God bestaat niet, punt!” Dat noem ik het “platte atheïsme”. Dat… Read More
Spoedcursus: Intimiteit
Intimiteit is een voortdurende spanning tussen overgave en autonomie. Ook in de kunst komt die tot uiting. Vier wegen van ik naar de ander.
Het overvloedige zijn
Volgens de hellenistische filosoof Plotinus vloeit het Ene, bron van al het zijn, als water uit een fontein over in geest en ziel. Om terug te keren naar de bron moet je het materiële overstijgen. Beeld Hajo de Reijger De mens kan door de deugd naar de geest gaan en… Read More
Spoedcursus: bureaucratie
Van een onneembare dorpsvesting tot een commercieel fastfoodrestaurant: verschillende modellen leggen de aard van de bureaucratie bloot.
