Home Filosofie en literatuur Boekenkast februari 2025
Filosofie en literatuur

Boekenkast februari 2025

Door de redactie op 28 januari 2025

boekenkast boeken signalementen
beeld Henry Be/Unsplash
Filosofie Magazine 2 2025 waarom doen we ons met liefde pijn
02-2025 Filosofie Magazine Lees het magazine
De redactie signaleert elke maand de boeken die filosofisch het meest opvallen. Dit keer: van AI tot zwangerschap.

Dit artikel krijg je van ons cadeau

Wil je onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? Je bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en je hebt direct toegang.

Ken uzelve

Wie ben ik? Ben ik mijn naam, mijn lichaam, de verhalen die ik over mezelf vertel? We verlangen naar een eenduidig beeld van wie we zijn, maar niets is veranderlijker dan onze identiteit, stelt emeritus hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman. Toch gaat ze in dit mooie, persoonlijke boek op zoek naar vaste grond onder de vraag naar identiteit – en ontdekt dat we niemand zijn zonder de ander.

Zeg me wie ik ben. Over de grenzen van identiteit
Liesbeth Woertman
Ten Have
192 blz.
€ 22,99

Wanhoop

‘De auteurs die ik het meest liefheb,’ schrijft Koen Schouwenburg, schrijver en criticus, ‘schrijven altijd met de grootst mogelijke inzet: om zich te verweren tegen het zinloze leven, de gruwelijke wendingen van de werkelijkheid, de slopende tijd en de existentiële eenzaamheid.’ Ook Schouwenburg zelf schrijft om zich te wapenen tegen de wanhoop. In zijn aangrijpende essays over doodsangst, eenzaamheid en zelfmoord gaat hij te rade bij schrijvers als Albert Camus en Jeroen Brouwers.

Weerstand tegen de wanhoop
Koen Schouwenburg
Kleine Uil
144 blz.
€ 21,50

Vervulling

De welvarende mens leeft steeds met het gevoel dat hij niet is waar hij moet zijn, constateert journalist Olaf Tempelman. Er is altijd iets te missen: een feest, een gevoel, een bezienswaardigheid. ‘Waar je niet bent, glinsteren vervulling en voldoening als stukjes goud in de Sacramentorivier’. Het is daarom dat we zo graag op reis gaan. In dit boek onderzoekt Tempelman de kunst van het missen, aan de hand van zijn eigen prachtig beschreven reisverhalen.

De kunst van het missen. Waarom aardse paradijzen niet gelukkig maken
Olaf Tempelman
Athenaeum
208 blz.
€ 22,99

Bijzonder gewoon

Een vrouw pakt verhuisdozen in; een koppel zwemt in zee. De films van de Franse filmmaker Claire Denis gaan over mensen die gewone dingen doen en pas tegen het einde ontwaar je wat Denis daarmee wil zeggen. In dit boekje, uit de reeks Denken in het donker, buigen vier denkers zich over Denis’ oeuvre en bieden ze filosofisch inzicht in hoe zij relaties, morele keuzes en erotiek naar het witte doek brengt.

Denken in het donker met Claire Denis
Rob van Gerwen (red.)
ISVW Uitgevers
104 blz.
€ 12,50

Verdubbeld

De Mexicaanse journalist Jazmina Barrera realiseert zich dat ze tegelijkertijd een vrouw en een jongetje is. Of is het kindje in haar buik iemand anders? Misschien zelfs een parasiet? Barrera onderzoekt in dit essay, dat bestaat uit losse fragmenten, de effecten van zwangerschap op haar identiteit, haar relaties met anderen en de manier waarop ze naar de wereld kijkt. Daarbij put ze, naast uit haar ervaringen, uit kunst, muziek, literatuur en – af en toe – de filosofie.

Linea nigra. Over zwangerschap en aardbevingen
Jazmina Barrera
Meridiaan Uitgevers
176 blz.
€ 21,99

Zelfhaat

Narcisme is geen zelfliefde, maar zelfhaat, betoogde de Amerikaanse historicus en filosoof Christopher Lasch in 1979. Narcisten leven om zichzelf te verbeteren en verliezen daarbij verleden, toekomst en andere mensen uit het oog. In het voorwoord van deze heruitgegeven klassieker beargumenteert Joost de Vries dat de cultuur niet alleen in de tijd van Lasch, maar ook in de onze, bol staat van narcisme. En inderdaad: Lasch’ cultuurkritiek is nog altijd even herkenbaar als verhelderend.

De cultuur van het narcisme. Leven in een tijd van afnemende verwachtingen
Christopher Lasch
Athenaeum
376 blz.
€ 27,99

Gelijkheid

Gelijkheid is een populair thema in de politiek en ons dagelijks leven. Maar waarom is gelijkheid eigenlijk belangrijk? Kan totale gelijkheid ooit bestaan? En zijn er situaties waarin ongelijkheid terecht is? De Franse econoom Thomas Piketty en de Amerikaanse filosoof Michael Sandel gaan met elkaar in gesprek over deze waarde, die ten grondslag ligt aan onze samenleving maar daar in de praktijk vaak aan ontbreekt.

Gelijkheid. Wat het is en waarom het ertoe doet
Thomas Piketty en Michael Sandel
Ten Have
112 blz.
€ 19,99

Taoïsme

Na een aantal ervaringen waarbij hij het gevoel had uit zijn lichaam te treden, veranderde het denken van de Amsterdamse hoogleraar filosofie Otto Duintjer (1932-2020) totaal. De Kant– en Heideggerkenner ging zich bezighouden met hoe het lichaam van binnenuit voelt en ontwikkelde een filosofie die veel verwantschap vertoont met taoïsme. Sinoloog en filosoof Woei-Lien Chong beschrijft Duintjers leven en denken in een boek op het snijvlak van filosofie en spiritualiteit.

Schaakmachine

In de achttiende eeuw werden vele schakers verslagen door een schaakmachine: de Mechanische Turk. Het duurde bijna een eeuw voor men ontdekte dat er in de machine eigenlijk een mens zat die haar bediende. Volgens de Amerikaanse journalist Kyle Chayka is het algoritme de Mechanische Turk van onze tijd. Om de angst en verveling die algoritmische feeds veroorzaken tegen te gaan, opent Chayka in dit goed geschreven boek de machine van het algoritme en onthult hij de verborgen bestuurder.

Filterwereld. Hoe algoritmen onze wereld vlak maken
Kyle Chayka
Ten Have
320 blz.
€ 20,99

Even tussendoor… Meer lezen over de beste filosofieboeken? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:

Ontvang wekelijks het laatste filosofienieuws, de beste artikelen en af en toe een aanbieding.

Alsmaar door

‘Ik wil alles uit het leven trekken, maar ik heb juist het idee dat dat leven daardoor uit mijn handen glipt,’ schrijft filosoof en journalist Lieke Knijnenburg. Want hoe kunnen we weten wat we willen, als we onszelf constant bezighouden? Gewapend met een boekenkast vol filosofen zet Knijnenburg op toegankelijke wijze uiteen waar onze drang om productief te zijn vandaan komt, en hoe we ons ertegen kunnen verzetten.

Tijdverspilling

‘Niet elk hoofdstuk past bij jouw proces. En dat is oké.’ Deze zinnetjes laten je meteen op je hoede zijn voor wat komen gaat. Dit veel te sentimentele en wijdlopige boek zou met filosofie houvast moeten geven na een traumatische gebeurtenis. In de tijd dat je dit doorworstelt had je met gemak de korte traktaten van bijvoorbeeld Epicurus, Schopenhauer, Camus of Kierkegaard over de absurditeit van ons geluk kunnen lezen.

Als de storm komt. Filosofie als houvast bij trauma
Kelly Janssen
Spectrum
256 blz.
€ 21,99

Naderende dood

In 2001 besloot psychiater en schrijver Irvin Yalom (1939) zijn inzichten over therapie op te schrijven in een boek (Therapie als geschenk), ‘gezien mijn naderende dood’. Bijna vijfentwintig jaar later doet hij dat opnieuw, nu in de vorm van een verslag van gesprekken met patiënten. Telkens ontdekt hij hoe moeilijk het is om kwetsbaar te zijn in relaties, omdat ‘we onszelf nooit helemaal met iemand anders kunnen delen’. Een persoonlijk boek met een klein vleugje filosofie.

Het uur van het hart. Echt contact in een vluchtige tijd
Irvin D. Yalom en Benjamin Yalom
Balans
272 blz.
€ 23,99