Psyche
Weekendlijstje: Depressie
In Nederland kampen op het moment ruim 550.300 mensen tussen de 18 en 64 jaar met een depressie. De oorsprong van deze mentale stoornis is complex en persoonsgebonden. Hoe bespreek je depressief-zijn? Dit weekend een filosofische kijk op depressie.
Op de divan bij Lacan
Een authentiek ‘ik’ bestaat niet, zei de Franse psychiater Jacques Lacan. Identiteit ligt verankerd in gemeenschappelijke zaken als taal, geschiedenis en sociale codes. Beroemd werd hij door zijn lezingen – en de ultrakorte sessies op zijn divan. Beeld Hajo de Reijger De flamboyante Franse denker Jacques Lacan (1901-1981) was… Read More
Paul Verhaeghe: ‘Zonder autoriteit geldt het recht van de sterkste’
In Nederland is autoriteit ingeruild voor ‘moet kunnen’. Volgens de Belgische psychoanalyticus Paul Verhaeghe een dwaalspoor, dat juist leidt tot arrogantie bij machthebbers. Hij pleit voor een nieuwe autoriteit, opgebouwd van onderop. De opkomst bij politieke verkiezingen slinkt elk jaar, verdachten gaan steevast in hoger beroep, patiënten gaan voor… Read More
Dirk De Wachter: ‘Liefde is een illusie als werkelijkheid aannemen’
Of ze nu naar de VPRO kijken en op een bakfiets rijden, of gereformeerd zijn en in de Bible Belt wonen, de inzichten over liefde van Dirk De Wachter vinden gehoor bij veel Nederlanders. ‘We moeten de illusie dat de enige ware bestaat, als werkelijkheid aannemen.’ ‘De illusie van deze… Read More
Denkfouten: Diagnose
Soms spreekt de diagnose geen medisch oordeel uit, maar louter een waardeoordeel, stelt Jeroen Hopster in de rubriek ‘Denkfouten’. Met deze maand de denkfout: reïficatie. Een van de invloedrijkste twintigste-eeuwse filosofen had tevens een van de meest markante persoonlijkheden. Ludwig Wittgenstein was eigengereid, koppig en fanatiek, soms op het… Read More
Gelukkig zijn is een keuze
Volgens filosoof Miriam van Reijen komen negatieve emoties voort uit onware gedachten over de werkelijkheid. Je ideeën erover zouden dus moeten veranderen. ‘Schuldgevoel is gebaseerd op de gedachte dat het ook anders had gekund.’ Voor lichamelijke problemen ga je naar een arts, voor mentale problemen ga je naar een… Read More
‘Zorg dat je je eigen antwoord vindt’
Sommige mensen doen de gekste dingen om te laten zien hoe bijzonder ze zijn. ‘Maar echte uniciteit is juist relationeel’, meent filosoof Joachim Duyndam. ‘Het gaat erom dat je je gekend en gezien weet door degenen die betekenis voor jou hebben.’ Wat gebeurt er als je in een museum… Read More
‘Je bent ziek tot het tegendeel is bewezen’
De druk om gezond te leven is tegenwoordig zo groot dat mensen er zelfs ziek van worden, constateert hoogleraar medische filosofie Ignaas Devisch. Al dat gepieker is volgens hem nergens voor nodig. ‘Probeer je eigen gedrag minder door een medische bril te bekijken.’ ‘Niet genoeg’ – zo luidt vaak het… Read More
‘Je bent ziek tot het tegendeel is bewezen’
De druk om gezond te leven is tegenwoordig zo groot dat mensen er zelfs ziek van worden, constateert hoogleraar medische filosofie Ignaas Devisch. Al dat gepieker is volgens hem nergens voor nodig. ‘Probeer je eigen gedrag minder door een medische bril te bekijken.’
‘Geen mens is intelligent genoeg om zijn eigen domheid te begrijpen’
Mensen worden steeds dommer. Dat stellen onderzoekers, onder wie UvA-psycholoog Jan te Nijenhuis, deze maand in het tijdschrift Intelligence (een samenvatting vindt u hier). Als criterium hanteerden zij reactietijd. Volgens Matthijs van Boxsel, auteur van De Encyclopedie van de Domheid, is die opvatting van domheid verkeerd. ‘Domheid is geen gebrek aan intelligentie.’