05-2003
‘Als Amerika niet bestond, moest het worden uitgevonden’
Pascal Bruckner neemt het op voor Amerika. ‘Het ergert en betovert ons omdat het de slechtste en beste aspecten van de moderniteit belichaamt.’ Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere… Read More
De terugkeer van het engagement?
Karen Vintges wil in haar essay niets minder dan een oplossing aandragen voor het ‘breed bestaande onbehagen’ in onze huidige maatschappij, een maatschappij die richtingloos lijkt, en waarin elke poging een uitspraak te doen over goed en kwaad verzandt in een vruchteloos relativisme. Een maatschappij waarin – als reactie… Read More
Finkielkrauts erudiete afrekening met simplificaties
Zelfs wanneer Finkielkraut als ‘een oude zak’ afrekent met houseparty’s en mobiele telefoons, blijft hij erg aangenaam om te lezen. Wie beter leest, merkt dat hij een dwingende aanzet geeft om zelf ‘het kaf van het koren te scheiden’. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit… Read More
Een nieuwe Adam
Tussen wijsbegeerte en literatuur zweeft onbestemd het essay: te persoonlijk voor de filosofie, te betogend voor de letteren. Naar aanleiding van een of meer recent verschenen essays schrijft Ger Groot maandelijks een beschouwing halverwege tussen essay en column. Deze maand: een nieuw lichaam. Dit artikel is… Read More
De auteur van… Open deuren
‘In de democratie speelt het individu slechts een rol als rekenfactor.’ Het kan ook anders, volgens Nol van Dijk. Hij schreef met Open deuren een roman waarin de sociocratie, een alternatieve besluitvormingsmethode, een belangrijke rol speelt. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl… Read More
Linguistic terms: Ben jij van plan toxine te drinken?
Een schatrijke psycholoog heeft een machine ontworpen om intenties aan het licht te brengen. Het apparaat werkt feilloos en heeft alle relevante testen doorstaan. ‘Intenties’ zijn beslissingen die je hebt genomen om iets in de verre of nabije toekomst te doen. Een beslissing is méér dan een verlangen, want… Read More
Wat dingen met ons doen
Koffieautomaten, verkeersdrempels en ladyshaves zijn zo gewoon geworden, dat we vaak niet zien hoe groot hun betekenis is. Kijk eens naar het verschil tussen een scheerapparaat en een ladyshave, schrijft Peter-Paul Verbeek in een nog vrij onschuldig voorbeeld. Scheerapparaten zijn dichtgemaakt met schroeven waardoor ze te openen en te repareren… Read More
‘Blijde boodschapper der mondige menschheid’
De roep om strenge normen demonstreert de nieuwe Nederlandse burgerlijkheid. Heeft dit iets van doen met de Hollandse burgerzin, zoals die in de negentiende eeuw is ontwikkeld door onder meer Johannes van Vloten? Neen – dit burgerideaal verwoordt juist mondigheid en zelfbeschikking, met Spinoza’s Ethica als inspiratie. Read More
Richard Sennett: ‘Ben je zwak en behoeftig, dan word je niet gerespecteerd’
Kun je respect hebben voor iemand die ziek of werkloos is – in een tijd waarin je je schaamt als je zwak of afhankelijk bent? De Amerikaanse socioloog Richard Sennett over de paradox van de moderne samenleving: iedereen is gelijk, maar respect moet je verdienen. ‘Gezien en erkend worden, gerespecteerd… Read More
Zeker weten? De experimentele twijfel van René Descartes
Er zijn al zoveel theorieën! En bij elke nieuwe wetenschappelijke vondst ontstaat direct een algehele sfeer van discussie en onenigheid. Hoe kunnen we met ons gezonde verstand zo goed mogelijk de ware en de onware theorieën van elkaar onderscheiden? Regel 1 van Descartes: Nooit zomaar iets aannemen van een ander. Neem… Read More
Moraal met een wiskundig fundament
De twee voorliefdes van Descartes, wiskunde en ethiek, lijken onverenigbaar. De grondslagen van de wiskunde zijn stevig, maar slechts nuttig voor technische doeleinden; de geschriften over ethiek werden voorgesteld als ‘schitterende paleizen’, maar zonder stabiel fundament. Descartes gaat op zoek naar een synthese. Een voorpublicatie uit een onlangs vertaalde biografie. Read More
De nachtzijde van Nederland
‘Geweld moet uitgebannen worden’, is de oproep die elke stille tocht motiveert en uitdraagt. Zonder de goede bedoelingen van die oproep in twijfel te trekken, laat Ger Groot zien dat het geweld behoort tot de diepste kern van elke samenleving. Dit artikel is exclusief voor abonnees… Read More
Nation building in een land zonder vertrouwen
Amerika wil in Irak de erfenis bestrijden van de Ba’ath-ideologen, die in een perverse interpretatie van de Duitse denker Fichte het land hebben onderworpen aan een bloedige dictatuur. Een schets van deze oorsprong, die een schaduw werpt op de toekomst van Irak. Én de verontrustende parallel tussen Amerika en het… Read More
Simon Critchley: ‘Humor omringt ons met troost’
Humor heeft veel weg van depressie: je kijkt van buitenaf naar je zelf – als het Überich dat oordeelt over het Ich. Maar bij een depressie zien we onszelf als een waardeloos en nutteloos individu. Humor verzacht daarentegen deze vernietigende zelfanalyse. Simon Critchley over Woody Allens minderwaardigheidscomplexen en waarom Mr. Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief.