Schuld
‘We zijn verantwoordelijk voor de erfenis die we met ons meedragen’
Ben je als samenleving schuldig aan de wandaden van je voorouders? Nee, zegt politiek filosoof Avishai Margalit. ‘Maar je bent er wel verantwoordelijk voor.’
Nietzsche: belofte maakt mens
Iets beloven lijkt makkelijk, maar volgens Nietzsche is dit een fundamenteel existentieel vermogen. Waarom is het belangrijk om niet lichtzinnig met beloftes om te gaan? Nietzsche is een van de meest verketterde, maar ook minst begrepen filosofen. Hij had een nogal tegendraads karakter en leidde een leven dat in… Read More
Kierkegaard & Sinatra: I did it my way
Søren Kierkegaard zocht verlossing. De gedachten van de Deense denker hebben onze cultuur diepgaand beïnvloed – ook Frank Sinatra.
Spijt
Het doet pijn om spijt te hebben en daarom vermijden we die emotie. Toch is het belangrijk om je af en toe schuldig te voelen. ‘Mensen die nooit spijt betuigen, zijn hoogst onaangename figuren.’
Kafka: een kooi ging eens een vogel zoeken
De eerste jaren van de Grote Oorlog werkte Franz Kafka aan zijn wereldberoemde roman Der Proceß. Als werknemer van een verzekeringsinstituut was hij zich bewust van de gruwelen van de strijd. Toch zag hij geen mogelijkheid tot ontsnappen.
Ten geleide: Vergeving
In deze editie van Wijsgerig Perspectief staat het thema Vergeving centraal. Vanouds is de notie van vergeving sterk verbonden met het christendom. Maar hoewel traditionele religie een steeds kleinere rol is gaan spelen, is de behoefte aan vergeving, zowel in de privésfeer als daarbuiten, niet kleiner geworden. Hank Heijn, de echtgenote van… Read More
Wat is vergeving?
‘Wie om vergeving vraagt, doet iets anders dan degene die zich verontschuldigt’, stelt ethicus Paul van Tongeren. Verontschuldigen is gericht op het wegnemen van schuld, terwijl vergeving juist het erkennen van schuld veronderstelt. Wie om vergeving vraagt, geeft toe dat hij daar geen recht op heeft.
Vergeving is vrijspraak
Vergeving is iets anders dan verzoening, stelt filosoof en psychiater Gerrit Glas. Verzoening kan pragmatisch zijn, maar vergeving gaat veel verder. In vergeving zetten we onszelf op het spel; ze vereist een innerlijke verandering, zonder zekerheid over de uitkomst. Maar alleen daardoor ontstaat er ruimte voor een ander leven –… Read More
Hoe kunnen wij vergeven?
‘Als God schept, maakt Hij niets tot iets. Als Hij vergeeft, maakt Hij iets tot niets. En evenals de schepping is vergeving een wonder.’ Godsdienstfilosofe Renée van Riessen analyseert de daad van vergeving aan de hand van filosofen Jacques Derrida en Søren Kierkegaard. Is het wel mogelijk om altijd te… Read More
Vergeving in de politiek: Een omstreden wijze van vrede stichten
‘No future without forgiveness’, stelt aartsbisschop Desmond Tutu. Als voorzitter van de Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie streefde hij naar het vergeven van de blanken namens het zwarte volk. ‘Maar kún je eigenlijk wel namens anderen vergeving schenken?’, vraagt filosoof en strafrechtdeskundige Bas van Stokkum. Welke rol mag vergeving spelen in… Read More
