Schuld
Het schuldgevoel van kerst
Ieder jaar is kerst een gewetensvraag voor Jannah Loontjens. Moet ze naar haar vader in Zweden of naar haar moeder in Frankrijk? Een zelfonderzoek naar spijt en schuld. Beeld Mikko Kuiper Kerstmis was binnen mijn familie niet verbonden aan religie. Als het al ergens voor stond, dan was het een… Read More
Volgens deze moraalfilosoof zijn we niet verantwoordelijk voor onze daden
Kunnen mensen eigenlijk wel verantwoordelijkheid dragen voor hun daden en dus ‘schuldig’ zijn? De Vlaamse moraalfilosoof Jan Verplaetse pleit voor een schuldloze samenleving.
Svenja Flasspöhler: ‘Vergeven is geen daad, maar een weg’
Toen ze veertien was, werd de Duitse filosoof Svenja Flasspöhler verlaten door haar moeder. Jaren later schreef ze een boek over vergeving. En ze ziet haar moeder weer. Ik heb van mijn moeder nooit een verklaring geëist’, schrijft Svenja Flasspöhler in haar boek Vergeven. Omgaan met onrecht. Read More
Waarom voel ik me schuldig?
Elize de Mul maakte een schuldenlijstje: ze onderzocht hoe vaak en wanneer ze zich schuldig voelt. Vaak, heel vaak, concludeert ze. Waarom zijn we zo schuldbewust, vraagt ze zich af? En hoe kan het anders en beter? Gewapend met een notitieblokje en een pen besluit ik eens een normale… Read More
‘We zijn verantwoordelijk voor de erfenis die we met ons meedragen’
Ben je als samenleving schuldig aan de wandaden van je voorouders? Nee, zegt politiek filosoof Avishai Margalit. ‘Maar je bent er wel verantwoordelijk voor.’ Kan een hele samenleving schuldig zijn? Ja, zegt politiek filosoof Avishai Margalit. De Israëlische emeritus hoogleraar verwierf wereldwijde bekendheid met De fatsoenlijke samenleving. Aan de… Read More
Nietzsche: belofte maakt mens
Iets beloven lijkt makkelijk, maar volgens Nietzsche is dit een fundamenteel existentieel vermogen. Waarom is het belangrijk om niet lichtzinnig met beloftes om te gaan? Nietzsche is een van de meest verketterde, maar ook minst begrepen filosofen. Hij had een nogal tegendraads karakter en leidde een leven dat in… Read More
Kierkegaard & Sinatra: I did it my way
Ger Groot over de zoektocht van Kierkegaard naar verlossing. De gedachten van de Deense denker hebben onze cultuur diepgaand beïnvloed – ook Frank Sinatra. Wijsbegeerte vind je niet alleen in filosofieboeken, en filosofische gedachten ontstaan nooit in het luchtledige. Een van de beste voorbeelden daarvan is te zien in… Read More
Ten geleide: Vergeving
In deze editie van Wijsgerig Perspectief staat het thema Vergeving centraal. Vanouds is de notie van vergeving sterk verbonden met het christendom. Maar hoewel traditionele religie een steeds kleinere rol is gaan spelen, is de behoefte aan vergeving, zowel in de privésfeer als daarbuiten, niet kleiner geworden. Hank Heijn, de echtgenote van… Read More
Wat is vergeving?
‘Wie om vergeving vraagt, doet iets anders dan degene die zich verontschuldigt’, stelt ethicus Paul van Tongeren. Verontschuldigen is gericht op het wegnemen van schuld, terwijl vergeving juist het erkennen van schuld veronderstelt. Wie om vergeving vraagt, geeft toe dat hij daar geen recht op heeft.
Vergeving is vrijspraak
Vergeving is iets anders dan verzoening, stelt filosoof en psychiater Gerrit Glas. Verzoening kan pragmatisch zijn, maar vergeving gaat veel verder. In vergeving zetten we onszelf op het spel; ze vereist een innerlijke verandering, zonder zekerheid over de uitkomst. Maar alleen daardoor ontstaat er ruimte voor een ander leven –… Read More