08-2001
Het eerste gedrukte boek
Over Johannes Gutenberg, de uitvinder van de boekdrukkunst, oftewel het 'kunstmatige schrijven', is weinig meer bekend dan enkele processtukken. Deze edelsmid en metaalbewerker bereidde zijn uitvinding, die eigenlijk uit meerdere onderdelen bestond, in het geheim voor. De uitvinding van de boekdrukkunst bestond niet alleen uit het gebruik van losse lettertypen. Read More
De cultuur van de Japanse aap
Frans de Waal, Nederlands bekendste apen-observator, draagt met De aap en de shusimeester opnieuw bij aan de uitgebreide analyse van de verhouding tussen mens en dier. Verplichte literatuur met hier en daar een schoonheidsfoutje. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl… Read More
De cactustuin van Lanzarote
Terwijl hij in zijn vorige romans nog een manier wist waarop we het in zijn ogen verderfelijke materialisme te boven konden komen, is er in de wereld van Michel Houellebecq nu echt geen plaats meer voor de mens. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel… Read More
Een brief van Plato
Na een mislukte poging de ideale staat te stichten, schreef Plato een brief waarin hij twijfelde aan ons vermogen de waarheid te kennen.
Niemand is rechtvaardig
Jacques Derrida zou met zijn ‘deconstructivisme’ de rechtvaardigheid vernietigen. Maar zo is het niet, meent hij zelf: deconstructie komt juist voort uit rechtvaardigheid. Wanneer wij de holocaust onrechtvaardig noemen, willen we dat over die veroordeling geen discussie mogelijk is. Maar als alle denkbeelden aangevallen kunnen worden, dan geldt… Read More
De tragiek van Freges eenheidsstreven
Aan de negentiende-eeuwse universiteit moest de filosoof een vakman op elk gebied zijn. Gottlob Frege nam deze opdracht heel serieus.
De laatste Franse heilige
Simone Weil verbond haar leven aan het zware lot van de onderdrukten. Zo belandde ze als enige intellectueel in de hitte van een metaalfabriek.
De zwart-witwereld van Mary
Bij het woord 'experiment' denk je aan erlenmeyers, veiligheidsbrillen en proefkonijnen. Maar voor het gedachte-experiment heb je niet meer dan je gezond verstand nodig. Een serie over geruchtmakende hersenbrekers. Deze keer: Jan Sleutels over Mary. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is… Read More
Moraal: een kwestie van hedonistisch calculeren
In de ogen van Jeremy Bentham dien je het algemeen belang als je het grootste plezier voor het grootste aantal mensen najaagt.
‘De wereld van voor de zondeval’
Na de geweldhausse in de hedendaagse speelfilm zou nu pornografie aan de beurt zijn. Filmmakers en schrijvers doen verwoede pogingen geilheid met goede smaak te verbinden. Maar de pornografische utopie wordt nooit gezelliger of kunstzinniger dan het bordkartonnen interieur, waarbinnen de onvermoeibare loodgieter met het verkeerde kapsel zijn kunstjes doet. Read More
‘Ik wil niet worden aangeraakt door het kwaad’
‘We hebben monsters nodig om zelf goed te kunnen zijn’, Heikelien Verrijn Stuart, chroniqueur van het Joegoslavië Tribunaal, over onze worsteling met het dilemma Slobodan Milosevic – monster of mens? En over de parallel met Hannah Arendt, verslaggever van het Eichmann-proces. Vandaag staat ‘het monster’ terecht. Slobodan Milosevic… Read More
Antieke wijsbegeerte in een notendop
De antieke wijsgeren legden de fundamenten waarop de hedendaagse bouwwerken van de logica, kenleer, antropologie, ethiek en politieke filosofie steunen. Maar wie waren die antieke filosofen eigenlijk? Classicus Piet Gerbrandy legt uit: aristocratische optimisten – machtsdenkers die geloofden in de maakbaarheid van een ideale samenleving.
Woede op papier
Van vaders oogappeltje wordt ze vaders schande, want haar grote liefde is een goj, een niet-jood. Hij verstoot haar, waarmee haar lijdensweg begint. Het romandebuut van de joodse Ariëlla Kornmehl is geen joods boek. Het is een boek over lijden, zelfs als er niets meer is om voor te lijden. Read More
WTC: de pijnlijke noodzaak van een werelddemocratie
De aanslagen in de Verenigde Staten maken op een gruwelijke manier duidelijk dat geweld zich niets van landsgrenzen aantrekt. De meest logische reactie op het terrorisme is dan ook wereldomspannend: de vorming van een wereldparlement. Uitgerekend Frits Bolkestein, criticus van de islam, betitelde de aanslag op het World Trade Center… Read More
Ontdek Filosofie Magazine de eerste maand gratis!
Probeer een (online) abonnement voor minimaal 3 maanden en ontvang de eerste maand gratis!