Artikelen geschreven door Alexandra van Ditmars
Paul Verhaeghe: ‘We willen versmelten en losbreken’
De Vlaamse psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe (1955) schreef het essay Intieme vreemden ter gelegenheid van de Maand van de Filosofie. Intimiteit is volgens hem ongrijpbaar, omdat ze zo verscheurend is: we willen opgaan in de ander en tegelijkertijd zijn we bang om opgeslokt te worden in naam van de liefde.
Frank Ankersmit: ‘Een historische ervaring is als het horen van een kanonschot’
Zelfs als het leven lijkt te eindigen heeft geschiedfilosoof Frank Ankersmit niet de behoefte terug te kijken. We deden het toch. Een gesprek over de historische ervaring.
Madjan Seighali: ‘De mens is een wezen dat vrijheid nodig heeft’
Mardjan Seighali (57) is mensenrechtenactivist en voorzitter van het Humanistisch Verbond. Ze schreef het boek Tot op de dag, waarin ze vertelt hoe ze van Iran naar Nederland wist te vluchten.
‘Wittgenstein laat de onzinnigheid van de filosofie zien’
In zijn Tractatus probeerde Wittgenstein het ondenkbare te denken en het onzegbare te zeggen. Vertaler Victor Gijsbers vertelt over de klassieker.
Waarom we moeten leren om te ‘ontweten’
Menno van der Veen ziet dat de mens geneigd is zich in te graven in vertrouwde kennis en zelfbeelden. Met socratische bezinning wil hij dit ‘loopgraafweten’ te lijf gaan. Een pleidooi voor ontweten. En een spoedcursus.
Melanie Joy: ‘Dieren eten wordt gezien als feit, niet als keuze’
Vroeger aaide psycholoog Melanie Joy met de ene hand haar hond, terwijl ze met de andere een karbonade at. Tot ze de tegenstrijdigheid daarvan inzag. Ze schreef een boek over ‘de onzichtbare filosofie’ van het carnisme: de ideologie van dieren eten. Stel, je zit aan tafel bij een etentje, en… Read More
Spoedcursus: taal
Taal is veel meer dan een communicatiemiddel. Vier denkers over de verhouding tussen denken, taal en werkelijkheid.
‘Taal is de stof waar dromen van gemaakt worden’
In een nieuw essay over Wittgenstein onderzoekt kinderboekenschrijfster Imme Dros hoe taal werkt, betovert en misleidt. Taal blijkt vooral bittere noodzaak.
Weekendlijstje: Cornelis Verhoeven
Deze vrijdag is het twintig jaar geleden dat Cornelis Verhoeven (1928-2001) overleed. De Nederlandse filosoof stond bekend om zijn scherpe en soms ironische observaties. Een weekendlijstje over Verhoeven en zijn werk. Woordrot Voor Verhoeven was het hoofdzaak dat woorden hun betekenis niet zouden verliezen. ‘Woordrot,’ noemde hij dat verschijnsel. Als… Read More
‘Vrouwen lieten zich niet de mond snoeren’
Iedereen kent Socrates en Nietzsche. Maar hoe zit het met Hipparchia en Salomé? Aline D’Haese en Frank Meester belichten in hun boek 2500 jaar vrouwelijk denken.
‘Een vlinder is volslagen anders dan ik, maar toch hetzelfde’
Als kind, kijkend naar een vlinder, vroeg bioloog Paul Nurse zich al af wat ‘leven’ eigenlijk is. Wat verbindt kevers, bacteriën, gisten, vlinders en mensen met elkaar? Biologen en filosofen zouden bij deze fundamentele vraag samen moeten optrekken, betoogt hij – hier raken hun disciplines elkaar.
Sophie Oluwole: denken zonder tegenstellingen
Sophie Bosede Oluwole (1935-2018) hoopte het Westen te bevrijden van het idee dat Afrika er filosofisch niet toe doet.