Artikelen geschreven door Alexandra van Ditmars
Hartmut Rosa: ‘Een beheerste wereld is een dode wereld’
De moderne mens is vervreemd van de wereld, zegt de Duitse socioloog Hartmut Rosa. Voor echte ervaringen moeten we de controle loslaten.
‘Het ik is een uitvinding’
Historicus Andrea Wulf volgde het spoor van een groep genieën die eind achttiende eeuw het ‘ik’ tot het centrum van de wereld bombardeerde.
Weekendlijstje: de beste filosofieboeken van 2022
De redactie blikt terug: wat is het beste filosofische boek dat zij het afgelopen jaar hebben gelezen?
‘Laten we de wereld organiseren als een gemeenschappelijk tuintje’
We zijn cruciale aspecten van ons leven als koopwaar gaan behandelen, stelt Thijs Lijster. Tijd voor een herwaardering van de meenten.
Lea Ypi: ‘Ik heb gezien hoe realiteit wordt geconstrueerd’
Politiek filosoof Lea Ypi groeide op in communistisch Albanië en verkeerde in de illusie dat ze in het meest vrije land ter wereld woonde. Het wekte haar interesse voor filosofie, in het bijzonder voor de vraag wat het betekent om vrij te zijn. ‘Je hebt altijd de vrijheid om te doen wat juist is.’
Sophie van Gool: ‘Laten we het hebben over seksisten’
Sophie van Gool (1991) is econoom en columnist. Ze schreef het boek Waarom vrouwen minder verdienen. En wat we eraan kunnen doen.
Patrick de Rynck: ‘Kijken en zien zijn twee verschillende dingen’
Classicus Patrick De Rynck verdiepte zich in de kunst van het kijken. Wat gebeurt er als we naar kunstwerken kijken? En hoe zit het met de relatie tussen wat we zien en wat we weten? ‘Het is een illusie dat je onbemiddeld kunt kijken.’
Paul Verhaeghe: ‘We willen versmelten en losbreken’
De Vlaamse psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe (1955) schreef het essay Intieme vreemden ter gelegenheid van de Maand van de Filosofie. Intimiteit is volgens hem ongrijpbaar, omdat ze zo verscheurend is: we willen opgaan in de ander en tegelijkertijd zijn we bang om opgeslokt te worden in naam van de liefde.
Frank Ankersmit: ‘Een historische ervaring is als het horen van een kanonschot’
Zelfs als het leven lijkt te eindigen heeft geschiedfilosoof Frank Ankersmit niet de behoefte terug te kijken. We deden het toch. Een gesprek over de historische ervaring.
Madjan Seighali: ‘De mens is een wezen dat vrijheid nodig heeft’
Mardjan Seighali (57) is mensenrechtenactivist en voorzitter van het Humanistisch Verbond. Ze schreef het boek Tot op de dag, waarin ze vertelt hoe ze van Iran naar Nederland wist te vluchten.
‘Wittgenstein laat de onzinnigheid van de filosofie zien’
In zijn Tractatus probeerde Wittgenstein het ondenkbare te denken en het onzegbare te zeggen. Vertaler Victor Gijsbers vertelt over de klassieker.
Waarom we moeten leren om te ‘ontweten’
Menno van der Veen ziet dat de mens geneigd is zich in te graven in vertrouwde kennis en zelfbeelden. Met socratische bezinning wil hij dit ‘loopgraafweten’ te lijf gaan. Een pleidooi voor ontweten. En een spoedcursus.
