09-2002
Filosofische rek- en strekoefeningen
Een glas water om te drinken tijdens het urineren, de kerstman, een terras, een hangmat, een potlood en een schilderij. Met alledaagse attributen brengt de Franse filosoof Roger-Pol Droit de lezer tot ongebruikelijke inzichten. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is… Read More
Russell over geluk
‘Om te kotsen’. Zo luidde Wittgensteins reactie op het werk The Conquest of Happiness van Bertrand Russell, recent verschenen in een nieuwe druk van de Nederlandse vertaling. Dat is niet zo verwonderlijk. De geniale leerling van Russell was niet erg gelukkig. Zijn hele leven werd hij gekweld door zijn onverbiddelijke… Read More
‘Ziekten en zwartgalligheid overspoelen de wereld.’
Cultuurcritici krijgen vaak het verwijt dat ze veel te westers zijn. Met het verschijnen van Cultuurfilosofie moet daar een eind aan komen. De vuistdikke bundel geeft ‘katholieke, reformatorische, humanistische, islamitische en joodse reflecties over onze cultuur’. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op… Read More
De biograaf van … Multatuli
Eduard Douwes Dekker (1820-1887), beter bekend als Multatuli, werd deze zomer door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde uitgeroepen tot de belangrijkste schrijver in het Nederlandse taalgebied. Neerlandicus Dik van der Meulen schreef een vuistdikke biografie waarin Multatuli naar voren komt als een klokkenluider die de misstanden in Nederlands-Indië aan… Read More
Tussen lijf en wereld voegt zich de muziek
Muziek brengt ons in beweging, ook al verroeren we ons niet. Ze geeft de suggestie van oorzaak en gevolg, waarmee zelfs verheven gevoelens van liefde, haat en berusting kunnen worden opgeroepen. Muziek is daarmee de verovering op het geluid, zeggen sommigen. Geluid is hier de ruwe natuur; die door de… Read More
Spinoza: ‘De wijze denkt aan niets minder dan de dood. H.t.b.w.’
Werd Spinoza, die betoogt dat de wijze mens de dood niet hoeft te vrezen, zelf op zijn sterfbed door angst overvallen? De geruchten gaan dat hij smeekte om Gods genade, en opiumhoudende middelen gebruikte. Een dominee vond en zocht de waarheid over de dood van Nederlands grootste filosoof. De titel… Read More
Mogobe Ramose: ‘We moeten voor de spiegel gaan staan – vooral als we weten dat we lelijk zijn’
De westerse, abstracte vorm van recht staat lijnrecht tegenover het Afrikaanse ‘Ubuntu’ met de nadruk op historie en gemeenschap. Zijn ze ooit met elkaar te verenigen? De Zuid-Afrikaanse filosoof Mogobe Ramose denkt van wel, maar eerst moet het Westen de fouten uit het verleden onder ogen durven zien. ‘Dat betekent… Read More
Het vertelde bedrijf
De economische malaise heeft veel trendy bedrijfsfilosofieën de nek omgedraaid. Dat geldt vooralsnog niet voor The Vision Web – een bedrijf waar mensen toegang hebben tot alle informatie en hun eigen salaris bepalen. Volgens critici een verzameling ijskoude managers, maar Govert Derix, auteur van enkele boeken over het fenomeen,… Read More
De weerstand van de feiten
De aandacht van William James waaierde uit van psychologie naar religie, van natuurwetenschap naar eekhoorntjes. Daarbij viel de aartsvader van het pragmatisme steeds terug op één uitgangspunt: ‘Als een begrip zich niet in de praktijk kan bewijzen, doen we er goed aan het uit ons wijsgerig vocabulaire te schrappen.’… Read More
Heleen Dupuis: ‘We worden links ingehaald’
Na acht jaar Paars wil het CDA weer een behoorlijk stempel op de ethiek van leven en dood gaan drukken. Heleen Dupuis, hoogleraar medische ethiek en Eerste-Kamerlid voor de VVD, blikt terug op de liberale jaren en kijkt alvast vooruit. Een interview over de Euthanasiewet, de Embryowet, en de… Read More
Fatsoen, de moderne zonde
We hebben hooggespannen verwachtingen van het leven, we hechten aan individuele onaantastbaarheid, van kunnen doen en zeggen wat we willen. Het zijn deze individuele illusies, die we nu in hun sociale consequenties tegenkomen, stellen Andreas Kinneging en Gabriel van den Brink. ‘Fatsoen betekent je anders voordoen dan je bent. En… Read More
Sluit deuren en ramen en… zet de radio aan
‘Er is iets aan de mensen en hun wereld, wat alleen te begrijpen en aan te voelen is, door middel van het openbare oor op afstand, de radio.’ Het gebrekkigste medium dat we kennen overtreft, volgens Dirk van Weelden, zelfs de werkelijkheid in intensiteit. ‘Je kunt radio niet bevrijden… Read More
Robert Kaplan: ‘Moraal is het argument van de zwakkeren’
Voor de universele moraal van mensenrechten is geen plaats in een oorlog, vindt Robert Kaplan. Dat had Machiavelli al begrepen. En: ‘Na de val van Saddam Hussein moet er weer een dictatuur komen in Irak.’ Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is… Read More
Uw dagelijkse portie filosofie
Elke dag de beste verhalen over filosofie. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen van Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief.