Artikelen geschreven door Jan Sietsma
Wat is ware liefde?
Is liefde een gebrek, een begeerte naar iets wat we missen? Of juist onbaatzuchtigheid, meevoelen met anderen zonder eigenbelang? Liefde volgens de Bijbel, Socrates, Montaigne en Schopenhauer.
‘Wat dit betekent, kan ik u in woorden niet zeggen’
Theodor Adorno noemde Walter Benjamin een ‘waanzinnig geworden trekvogel’. Maar het was de oorlogsdreiging die een einde maakte aan de vriendschap tussen de Duits-joodse denkers. Benjamin, opgejaagd, pleegde zelfmoord bij de Spaanse grens – tot groot verdriet van Adorno die hem opwachtte in het veilige Amerika. Read More
‘Wanneer ik uw kleurenleer met een piramide vergelijk, dan is mijn theorie er de top van’
Johann Wolfgang von Goethe vond Arthur Schopenhauer een ‘merkwaardige en zeer interessante jongeman’; wie weet een leerling van zijn theorie over kleuren. Maar Schopenhauer dacht al snel dat hij het beter wist dan de oude meester. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl… Read More
Een hele kermis vol met komedianten, marktschreeuwers en hansworsten
Sartre en Camus zijn de geschiedenis ingegaan als goede vrienden die na een hevige ruzie uit elkaar zijn gegaan. Maar er vielen al veel eerder klappen. Laat in de avond tijdens een existentialistisch onderonsje in december 1946 begint Albert Camus, met een absurde hoeveelheid drank op, te foeteren op Maurice… Read More
‘Is Wagner wel een mens?’
Nooit zou Friedrich Nietzsche zich helemaal kunnen bevrijden van Richard Wagner. Hij aanbidt de roerganger van de Germaanse levensernst sinds hun eerste ontmoeting. Later slaat die verafgoding om in diepe verachting. Maar de ‘oude tovenaar’ blijft toch dwingend aanwezig in Nietzsches hoofd. Dit artikel is exclusief… Read More
‘Kant is al erg broos’
Zoals zo veel jonge geleerden trok Johann Fichte naar Königsberg om colleges te volgen van de oude Kant. Hij merkt hoe Kants geheugen door de tijd is aangetast. Omstreeks Pasen 1792 was in Königsberg anoniem Versuch einer Kritik aller Offenbarung verschenen, dat, getuige een bericht in de Allgemeine… Read More
‘Mijn beslommeringen met Rousseau zijn eindelijk helemaal voorbij’
David Hume onderhield uitstekende vriendschapsbanden met de Franse Philosophes, maar sloeg hun raad in de wind toen ze hem waarschuwden voor Jean-Jacques Rousseau. Onterecht, want ‘that nice little man’ bleek inderdaad een adder aan de borst. In oktober 1766 verschijnt te Parijs het boekje Een beknopt en… Read More
Het kind en het badwater
Heinrich Heine redde het leven van het dochtertje van Marx door haar in een bad met water te dompelen. Overigens was Marx in de ogen van de dichter een tiran die God verwerpt om zelf zijn plaats in te nemen. Dit artikel is exclusief voor abonnees… Read More
‘Je zal er toch nooit iets van begrijpen’
‘Een onbekende Duitser kwam binnen’, schreef Cambridge-hoogleraar Bertrand Russell op 18 oktober 1911 aan een vriendin. De onbekende bleek Ludwig Wittgenstein, niets minder dan een genie. Hij zocht steun bij Russell, maar merkte dat ook deze hem uiteindelijk niet meer kon volgen. Net vrijgelaten uit een Italiaans krijgsgevangenenkamp,… Read More
‘Ik hoorde een ietwat onplezierige stem naar mij vragen’
In een badhuis in Karlsbad ontmoetten Schelling en Hegel elkaar in 1829. Volgens Hegel waren ze ‘hartsvrienden’, maar Schelling vond hem vooral opdringerig.
‘Het was maar een eenmalige, oppervlakkige ontmoeting’
Waarom klopte Leibniz in 1676 aan bij het huis van Spinoza? Waarom kwam hij zo vaak terug? Was de verdediger van Gods vrije wil meer geïnteresseerd in de ‘atheïstische’ opvattingen van de verguisde jood dan hij later zou toegeven? Op de achttiende november van het jaar 1676 klopt… Read More
De eeuwige terugkeer van hetzelfde
“Het nieuwe zwaargewicht: de eeuwige wederkeer van het gelijke”, dat lezen we bij Nietzsche in een nagelaten aantekening uit augustus 1881. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag… Read More
