Het kwaad
‘Ik wil niet worden aangeraakt door het kwaad’
‘We hebben monsters nodig om zelf goed te kunnen zijn’, Heikelien Verrijn Stuart, chroniqueur van het Joegoslavië Tribunaal, over onze worsteling met het dilemma Slobodan Milosevic – monster of mens? En over de parallel met Hannah Arendt, verslaggever van het Eichmann-proces. Vandaag staat ‘het monster’ terecht. Slobodan Milosevic… Read More
Banaliteit van het kwaad
Banaliteit van het kwaad Hannah Arendt (1906-1975)Veel kwaad is nauwelijks te herleiden tot dieperliggende drijfveren, zoals haat. Wat is het? Voor het kwaad zijn geen dieperliggende drijfveren als haat nodig. Gedachteloosheid volstaat. Wat doet het? Een correctie op de traditionele visie op het kwaad. Ook handelen op bevel is geen excuus. In hoeverre kunnen we ons zelf vrijpleiten van wangedrag door erop te wijzen dat er geen kwade bedoelingen achter schuil gaan? Met haar notie van de banaliteit van het kwaad plaatst Hannah Arendt kanttekeningen bij deze gedachtegang. Als iets met opzet gebeurt, vinden we dat erger dan wanneer duidelijk motieven ontbreken. In de rechtspraak bestaat hier zelfs een speciale categorie voor: met voorbedachten rade – maar is kwaadaardigheid inderdaad de ultieme bron van het kwaad? Read More
Rousseaus verlangen naar oprechtheid
Maarten Doorman schetst het portret van een denker die zocht naar natuurlijkheid – en die zelfs aan potloodventen deed.
John Gray: ‘Mensen willen Prozac-filosofie’
Hoe zwartgalliger zijn uitspraken, des te opgewekter hij erbij kijkt. De Britse filosoof John Gray bestrijdt met plezier het geloof in vooruitgang.
Was Arendt zelf het kwaad?
Hannah Arendt was op z’n best een crypto-antisemiet, betoogt de Amerikaanse historicus Bernard Wasserstein. Twee filosofen geven hem weerwoord. Wie op 3 december 2008 aanwezig was bij de Hannah Arendt-lezing, had zomaar kunnen denken dat hij in een tijdmachine was gestapt en in 1963 was beland. In dat jaar… Read More
Wereldklassiekers: Candide van Voltaire
Er is geen enkele reden voor de ellende in de wereld, zegt Voltaires Candide. Het enige wat we kunnen doen is ons geluk in eigen hand nemen.
En Leibniz zag dat God goed was
Voltaire maakte Leibniz belachelijk omdat die meende dat we in de best mogelijke wereld leven. Steven Nadler laat zien dat Leibniz gelijk had.
Hans Achterhuis: ‘Iedereen kan ernstig ontsporen’
Hans Achterhuis schreef een 700 pagina’s dikke studie over geweld, over de normaliteit ervan. Je moet het niet willen uitbannen, zegt hij. Dat is gevaarlijk. Je moet het leren hanteren.
Michael Walzer: ‘We zijn medeplichtig aan het kwaad in de wereld’
Het komt erop aan de wereld te veranderen, vindt de Amerikaanse denker Michael Walzer. Hij spoort zijn lezers aan om hun verantwoordelijkheid te nemen, ook voor zaken die ver van hun bed zijn. Zijn leven is nauwelijks veranderd sinds hij met pensioen is gegaan. Tot vorig jaar was Michael… Read More
Alain Badiou over de overrompelende waarheid
De waarheid spreekt tegenwoordig Engels en rekent in dollars. Alain Badiou strijdt tegen ‘het schouwspel van de economie’.
