01-2013

Blue Monday

Er is een goede kans dat u dit stukje leest op Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar, die in 2013 valt op maandag 21 januari. De term is gelanceerd door de Britse psycholoog Cliff Arnall, die uitrekende dat de meeste mensen zich neerslachtig voelen op de derde… Read More

Nelleke Noordervliet: ‘De mens is een tijdelijke schimmel’

Nelleke Noordervliet: ‘De mens is een tijdelijke schimmel’

Spinoza behoort tot de centrale figuren die Nelleke Noordervliet opvoert in haar laatste roman Vrij man. In 2013 schrijft zij het boekenweekessay, over Nederlands dubbelzinnige omgang met zijn roemrijke verleden. Vrouwelijke vrijdenkers vormen het onderwerp van haar laatste lezing, verlichte spinozisten spelen een hoofdrol in haar nieuwste boek. ‘Nederland in… Read More

Hoofdartikel

Kunnen we omgaan met het onverwachte?

Het leven is een kunstwerk, in de ware zin van het woord: iets wat je nooit volledig kunt beheersen. Een gesprek over levenskunst met Paul van Tongeren, hoogleraar wijsgerige ethiek in Leuven en Nijmegen. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen… Read More

Sombernez: 7 tips voor een leven zonder illusies

Essay

Sombernez: 7 tips voor een leven zonder illusies

De dagen zijn kort, de somberheid slaat toe. Wanhoop niet, maar omarm je trieste lot, zo leerden de grote filosofen ons. ‘Het lot schudt de kaarten, en wij spelen’, schrijft Arthur Schopenhauer. Maar de stroom aan hedendaagse boeken en magazines over de maakbaarheid van geluk belooft ons juist dat we… Read More

Essay

Wij, wereldburgers

Wie zich nog kosmopoliet noemt, zou dat alleen maar zeggen om er zelf een beter gevoel van te krijgen. Ten onrechte, betoogt wereldreiziger Ralf Bodelier in een essay over morele globalisering. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor… Read More

‘Geen gewone held’: Daniel Dennett over Lawrence of Arabia

‘Geen gewone held’: Daniel Dennett over Lawrence of Arabia

Opmerkelijk fris oogt de zeventigjarige Daniel Dennett, terwijl hij toch een week tjokvol interviews en optredens achter de rug heeft. Onbetwist hoogtepunt: de uitreiking in het Paleis op de Dam van de Erasmusprijs, ‘vanwege zijn vermogen om het culturele belang van wetenschap en techniek naar een breed publiek te vertalen’. Read More

Gek of geniaal? Geschiedenis van de waanzin

Essay

Gek of geniaal? Geschiedenis van de waanzin

Nog nooit was de onderdrukking van ‘geestelijke afwijkingen’ zo sterk. Tegelijkertijd zijn we nog steeds in de ban van de geniale gek. Filosoof en schrijver Wouter Kusters, die als patiënt zelf verbleef in een psychiatrische kliniek, schrijft een korte geschiedenis van de waanzin. Iedereen kent wel die foto… Read More

Alva Noë: ‘We zijn ons brein toch niet’

Heel Nederland leest Dick Swaabs Wij zijn ons brein. De Amerikaanse filosoof en neurowetenschapper Alva Noë reageert: ‘Bewustzijn is iets dat we doen.’ Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag… Read More

Forensische filosofie

‘Niemand komt de gevangenis beter uit dan hij erin ging’, stelt wetenschapsfilosoof Rein Gerritsen. De ex-gedetineerde bouwt aan een nieuw veld van onderzoek. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag… Read More

Recensie

Kies in ieder geval

We leven in een ‘iedereen-treft-blaam-behalve-ikzelfcultuur’, stelt de Engelse filosoof Gary Cox. Alleen het existentialisme kan ons redden. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over… Read More

Recensie

Literatuur als uitkijkpost

Misschien is de literatuur wel superieur aan de wijsbegeerte, meent filosoof Jeroen Vanheste. Tolstoj, Dostojevski, Mann, Proust, Eliot en Broch tonen ons het leven in plaats van erover te betogen. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met… Read More

Kinderhorror

Kunstenaar Mike Kelley is de ster van het unheimische. Zijn ‘knuffel’ laat zien wat dat betekent en hoe je voorkomt dat kunst over je eigen narigheid al te exhibitionistisch wordt. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met… Read More